1 Nisan 1988 tarihinden itibaren yürürlüğe giren söz konusu verginin uygulaması ile ilgili olarak aşağıdaki açıklamaların yapılması gerekli görülmüştür.

1. VERGİNİN KONUSU :

3418 sayılı Kanunun 2. maddesine göre, her türlü alkol (füzel yağı dahil) ve alkollü içkiler ile her türlü alkolsüz içkiler (su, soda, sade gazoz, meyveli gazoz ve meyve suları hariç); tütün ve tütün mamüllerinin ithalatı ile imalatçıları tarafından teslimi eğitim, gençlik, spor ve sağlık hizmetleri vergisine tabi bulunmaktadır.

Buna göre, madde metninde yer alan alkolsüz içkilerden; alkolsüz bira, kolalı içkiler v.b. anlaşılacaktır.

Öte yandan; su, soda, sade gazoz ve meyve suları söz konusu verginin konusuna girmemektedir. Bunlar gibi, süt, ayran, maden suyu, v.b. içecekler de verginin konusuna girmediğinden, bunların teslim ve ithalatı vergiye tabi tutulmayacaktır.

2. TESLİM VE TESLİM SAYILAN HALLER :

3418 sayılı Kanunun 3. maddesinde, teslim ve teslim sayılan hallerin 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu hükümlerine göre belirleneceği hükme bağlanmıştır.

Teslim ve teslim sayılan haller, 3065 sayılı Kanunun 2 ve 3 üncü maddelerinde tanımlanmış ve bu konuda daha önce yayımlanan Katma Değer Vergisi Genel Tebliğlerinde gerekli açıklamalar yapılmıştır.

3. MÜKELLEF :

Kanunun 4. maddesine göre eğitim, gençlik, spor ve sağlık hizmetleri vergisinin mükellefi, vergiye tabi mamulleri dahilde imal edenlerle ithalatçılarıdır. Bu mükellefler aynı zamanda, Katma Değer Vergisi Kanunu hükümlerine göre ek verginin de mükellefidirler.

4. VERGİYİ DOĞURAN OLAY :

Kanunun 5. maddesinde vergiyi doğuran olayın 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu hükümlerine göre tespit edileceği hükme bağlanmıştır.

3065 sayılı Kanunun 10. maddesinde vergiyi doğuran olay, vergiye tabi işlemlerin özelliklerine göre ayrı ayrı tayin ve tespit edilmiştir.

Eğitim, gençlik, spor ve sağlık hizmetleri vergisi tek safhada alınacaktır. Ancak, imalatın birden fazla safhada yapılması halinde vergiyi doğuran olay ise söz konusu vergiye tabi malın tüketime hazır hale getirildiği sırada meydana gelecektir.

İthalatta vergiyi doğuran olay, gümrük vergisi ödeme mükellefiyetinin başlığı, gümrük vergisine tabi olmayan hallerde ise fiili ithalatın yapıldığı anda meydana gelecektir.

5. VERGİNİN MİKTARI VE HESAPLANMASI :

Eğitim, gençlik, spor ve sağlık hizmetleri vergisi, 3418 sayılı Kanunun 7. maddesine göre, verginin konusuna giren mamullerden paket, şişe ve benzeri ambalaj büyüklükleri üzerinden maktu miktarlar olarak alınmaktadır. Verginin maddeler itibariyle miktarları ekte yer alan listede belirtilmiştir.

Bir litrenin üstünde ambalaj büyüklüğüne sahip, mamül cinslerine ait verginin hesabında, o mamulün pozisyondaki en büyük ambalajının beher santilitresine isabet eden vergi esas alınacaktır.(*)

Örnek 1 : 2 Lt.'lik bir şişe sofra şarabının eğitim, gençlik, spor ve sağlık hizmetleri vergisi aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır.

Sofra şarabının ekteki listede yer alan en büyük ambalajına ait vergi, 1 şişe (71-100 cl) 40 liradır. Bu durumda şarabın beher santilitresine isabet eden vergi 40 : 100 = 0,4 TL. olarak bulunacaktır. 1 Lt.'yi aşan kısma isabet eden vergi ise 100 x 0,4 = 40 TL. olacaktır.

Bulunan bu miktar, bir şişe sofra şarabının pozisyonundaki en büyük ambalajına ait eğitim, gençlik, spor ve sağlık hizmetleri vergisi ile toplandığında 2 Lt.'lik bir şişe sofra şarabına ait vergi 40 + 40 = 80 TL. olarak hesaplanacaktır.

Eğitim, gençlik, spor ve sağlık hizmetleri vergisine tabi mamülleri ithal eden mükellefler, bu ithal işlemi nedeniyle ödedikleri ve gümrük makbuzu üzerinde ayrıca gösterilmiş olan söz konusu vergiyi Gelir ve Kurumlar Vergisinin tesbitinde gider olarak dikkate alacaklardır.

Bu mamulleri yurt içinde imalatçısından satın alan mükellefler de faturada ayrıca gösterilen bu vergi hakkında aynı şekilde işlem yapacaklardır.

Diğer taraftan eğitim, gençlik, spor ve sağlık hizmetleri vergisi mükelleflerince hesaplanan söz konusu vergi ek verginin matrahına dahil edilecektir. Bu şekilde hesaplanan ek verginin de katma değer vergisi matrahına dahil olacağı tabiidir.

ÖRNEK 2 : Bedeli 600.- lira olan 1 şişe (51 - 100 cl) biraya ait eğitim, gençlik, spor ve sağlık hizmetleri vergisi (E.G.S.S.H.V.) ile ek vergi ve katma değer vergisi aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır.

6. İSTİSNALAR :

Kanunun 6. maddesinde, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununda yer alan istisnaların, bu Kanunun uygulaması yönünden de geçerli olduğu hükme bağlanmıştır.

Bu hükme göre, eğitim, gençlik, spor ve sağlık hizmetleri vergisi mükellefleri tarafından 3065 sayılı Kanunda yer alan istisna hükümleri çerçevesinde bir teslim yapıldığı takdirde, bu teslimlere ait olarak söz konusu vergi hesaplanmayacaktır.

ÖRNEK : Eğitim, gençlik, spor ve sağlık hizmetleri vergisine tabi mamülleri imal eden bir mükellefin bu mamulleri ihraç etmesi halinde, bu ihraç işlemi nedeniyle katma değer vergisi ve ek vergide olduğu gibi, eğitim, gençlik, spor ve sağlık hizmetleri vergisi de hesaplaması söz konusu olmayacaktır.

Diğer taraftan, ihraç edilmek şartıyla imalatçılar tarafından kendilerine teslim edilen tütün mamülleri ile alkollü ve alkolsüz içkilere ait eğitim, gençlik, spor ve sağlık hizmetleri vergisi, ihracatçılar tarafından ödenmeyecektir. Mükelleflerce tahsil edilmeyen ancak ilgili dönem beyannamesinde beyan edilecek olan bu vergi, katma değer vergisinde olduğu gibi vergi dairesince tarh ve tahakkuk ettirilerek tecil olunacaktır. Tecil olunan bu vergi, ihracatın gerçekleşmesini müteakip terkin edilecektir.

Bunun için mükellefin, söz konusu satışa ait vergiyi, faturasında ayrıca göstermesi gerekmektedir. Faturaya malın ihraç kaydıyla teslim edildiği ve katma değer vergisi tahsil edilmediği yolunda düşülen şerh, bu vergi için de geçerli olacaktır.

ÖRNEK : Eğitim, gençlik, spor ve sağlık hizmetleri vergisi mükellefi olan bir şarap imalatçısı, ihraç kaydıyla ihracatçıya 1.000.000.- lira bedel karşılığında 1.000 şişe şarap teslim etmiştir. Mükellefin bu satışa ilişkin olarak eğitim, gençlik, spor ve sağlık hizmetleri vergisi (E.G.S.S.H.V.) ek vergi ve katma değer vergisini aşağıda belirtilen şekilde hesaplaması, faturada ayrıca göstermesi gerekmektedir.

Mükellefin düzenleyeceği faturanın alt kısmına düşeceği ve söz konusu malın ihracatçıya Katma Değer Vergisi Kanununun 11/1-c maddesi kapsamında teslim edildiğini belirtilen şerh, bu vergi bakımından da geçerli olacaktır. Tahsil edilmeyen ancak, ilgili dönem beyannamesinde beyan edilen bu vergi, vergi dairesince tecil edilecektir. Bilahare ihracatın gerçekleşmesinden sonra terkin işlemleri yapılacaktır.

İmalatçı dışındaki kimselerden alınan ve bünyesinde eğitim, gençlek, spor ve sağlık hizmetleri vergisi bulunan bir malın ihracı halinde, malın bünyesine giren bu vergi de ihracatçıya genel hükümler çerçevesinde iade edilebilecektir.

7. BEYAN ÖDEME YERİ VE ZAMANI :

3418 sayılı Kanunun 8. maddesi gereğince vergiye tabi mamulleri dahilde imal edenler, eğitim, gençlik, spor ve sağlık hizmetleri vergisini, katma Değer Vergisi Kanununun 60. maddesi hükmüne göre verilen "ek vergi beyannamesi" ile beyan edecekler ve adlarına tarh ve tahakkuk edecek vergiyi de ek verginin ödeme süresi içinde ilgili vergi dairesine ödeyeceklerdir.

Söz konusu vergiye tabi mamulleri ithal eden mükellefler ise, bu vergiyi gümrük vergisi ile birlikte ve aynı zamanda ödeyeceklerdir. Gümrük vergisine tabi olmayan ithalata ait eğitim, gençlik, spor ve sağlık hizmetleri vergisi ise işleme ait özel beyanname verilme süresi içinde ödenir. Özel beyanname verilme süresi, gümrük hattından geçiş anıdır. Bu nedenle, söz konusu vergi gümrük hattından geçiş anında beyanname verilmesi sırasında ödenecektir. Bu vergi gümrük makbuzu üzerinde ayrı satıra yazılmak suretiyle ayrıca gösterilecektir.

Tebliğ olunur.

(*) 2 Seri No'lu Genel Tebliğ ile 5. Bölüm Yürürlükten Kaldırılmıştır.

 

 

Eğitim, gençlik, spor ve sağlık hizmetleri vergisi aşağıdaki mamullerden hizalarında gösterilen miktarlarda alınır.