2009/15197 Kredi Garanti Kurumlarına Sağlanacak Hazine Desteğine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Karar

BAKANLAR KURULU KARARI
Karar Sayısı : 2009/15197 Ekli “Kredi Garanti Kurumlarına Sağlanacak Hazine Desteğine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Karar”ın yürürlüğe konulması; Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcılığının 13/7/2009 tarihli ve 29851 sayılı yazısı üzerine, 28/3/2002 tarihli ve 4749 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesine göre, Bakanlar Kurulu’nca 14/7/2009 tarihinde kararlaştırılmıştır.

Abdullah GÜL
CUMHURBAŞKANI

Recep Tayyip ERDOĞAN
Başbakan

C. ÇİÇEK
Devlet Bak. ve Başb. Yrd.

B. ARINÇ
Devlet Bak. ve Başb. Yrd.

A. BABACAN
Devlet Bak. ve Başb. Yrd.

M. AYDIN
Devlet Bakanı

H. YAZICI
Devlet Bakanı

F. N.?ÖZAK
Devlet Bakanı

E.GÜNAY
Devlet Bakanı V.

F.ÇELİK
Devlet Bakanı

E. BAĞIŞ
Devlet Bakanı

S. A. KAVAF
Devlet Bakanı

C. YILMAZ
Devlet Bakanı

S. ERGİN
Adalet Bakanı

M. V. GÖNÜL
Milli Savunma Bakanı

B.ATALAY
İçişleri Bakanı

A. DAVUTOĞLU
Dışişleri Bakanı

M. ŞİMŞEK
Maliye Bakanı

N. ÇUBUKÇU
Milli Eğitim Bakanı

M. DEMİR
Bayındırlık ve İskân Bakanı

R. AKDAĞ
Sağlık Bakanı

R. AKDAĞ
Ulaştırma Bakanı V.

M.?M. EKER
Tarım ve Köyişleri Bakanı

Ö. DİNÇER
Çalışma ve Sos. Güv. Bakanı

N.?ERGÜN
Sanayi ve Ticaret Bakanı

T. YILDIZ
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı

E. GÜNAY
Kültür ve Turizm Bakanı

V. EROĞLU
Çevre ve Orman Bakanı

KREDİ GARANTİ KURUMLARINA SAĞLANACAK HAZİNE DESTEĞİNE

İLİŞKİN USUL VE ESASLAR HAKKINDA KARAR

Amaç ve kapsam

MADDE 1 – (1) Bu Kararın amacı, küçük ve orta büyüklükteki işletmelerin finansmana erişim imkanlarının geliştirilmesi suretiyle kredi sisteminin etkin bir şekilde çalışmasını temin etmek üzere 5411 sayılı Bankacılık Kanununun 3 üncü maddesinde tanımlanan bankalar ile 3226 sayılı Finansal Kiralama Kanunu kapsamında yetkilendirilen finansal kiralama şirketlerinin ortak olduğu kredi garanti kurumlarına Hazine Müsteşarlığı tarafından sağlanacak desteğe ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.

Dayanak

MADDE 2 – (1) Bu Karar, 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanunun geçici 20 nci maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

MADDE 3 – (1) Bu Kararın uygulanmasında;

a) Bakan: Hazine Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakanı,

b) Destek: Kurumun bu Karar kapsamında sağlayacağı kefaletler için Müsteşarlık tarafından 4749 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesi gereğince sağlanan kaynağı,

c) Kefalet: Kurumun yararlanıcıların finansmana erişim imkanlarının geliştirilmesi için sağlayacağı kefaletleri,

ç) Kefalet komisyonu: Kurumun bu Karar kapsamında sağlayacağı kefalet için yararlanıcıdan tahsil edeceği ve işletme hesabına yatıracağı komisyonu,

d) Kredi: Kredi verenlerin bireysel krediler hariç 5411 sayılı Bankacılık Kanununun 48 inci maddesi çerçevesinde ilk defa veya ilave olarak kullandıracakları ya da yenileyecekleri nakdi ve gayrinakdi kredileri,

e) Kredi onay komitesi: Kefalet başvurularının değerlendirilmesi amacıyla Kurum bünyesinde oluşturulan bir veya birden çok komiteyi,

f) Kredi verenler: Kredi garanti kurumlarına ortak olan ve 5411 sayılı Bankacılık Kanununun 3 üncü maddesinde tanımlanan bankalar ile bunların hakim ortak oldukları 3226 sayılı Finansal Kiralama Kanunu kapsamında yetkilendirilen finansal kiralama şirketlerini ve kredi garanti kurumlarına ortak olan diğer finansal kiralama şirketlerini,

g) Kurum: Müsteşarlık ile protokol imzalaması kaydıyla Kredi Garanti Fonu A.Ş. ile küçük ve orta büyüklükteki işletmelere sağlanan kredilere kefalet veren diğer kredi garanti kurumlarını,

ğ) Müsteşarlık: Hazine Müsteşarlığını,

h) Risk grubu: 5411 sayılı Bankacılık Kanununun 49 uncu maddesinde tanımlanan grupları,

ı) Tazmin: Yararlanıcının temerrüt ettiği kredinin donuk alacağa dönüşmesi için gereken 90 günlük sürenin geçmesi ve kredi verenin kanuni takibe başlaması halinde Kurum tarafından kredi verenlere ödemenin gerçekleştirilmesini,

i) Temerrüt: Kefalet kapsamındaki kredinin veya faizinin/kar payının/kira tutarının yararlanıcı tarafından vadesinde geri ödenmemesi durumunu,

j) Teminat: Hazine desteği kapsamında Kurum tarafından verilen kefaletler karşılığında kredi verenlerce kullandırılan kredilerin geri ödenememesi riskine karşılık temerrüde düşen Kurum alacağının tamamen veya kısmen güvence altına alınmasını sağlayan ve kredi verenler tarafından doğrudan yararlanıcıdan ya da Kurum hariç yararlanıcı lehine kefalet alınmış gerçek ya da tüzel kişilerden alınan her türlü hak ve alacaklar ile ayni ya da şahsi varlık, garanti, kefaletler ve üçüncü kişilerce verilmiş her türlü nakdi veya gayrinakdi varlıkları,

k) Uygulama sonuçları raporu: Kredilerin tutarı, sektörel dağılımı, krediyi kullanan firmaların sayısı ve firmalardaki toplam istihdam, kredi işlemlerinin riskleri ve teminatları ile bu kapsamda talep edilebilecek diğer bilgileri içeren ve üç aylık olarak hazırlanan raporu,

l) Yararlanıcı: 19/10/2005 tarihli ve 2005/9617 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin Tanımı, Nitelikleri ve Sınıflandırılması Hakkında Yönetmelik kapsamındaki işletmeleri,

ifade eder.

Hazine desteğinin kullandırılmasına ilişkin usul ve esaslar

MADDE 4 – (1) Müsteşarlığın sağlayacağı destek, Kurumun aşağıdaki usul ve esaslar çerçevesinde vereceği kefaletler için kullanılır:

a) Yararlanıcılara ilişkin koşullar:

1) Başvuru tarihi itibarıyla yararlanıcının en az iki bilanço dönemi faaliyet göstermiş olması ve halen faaliyetlerine devam ediyor olması.

2) Yararlanıcının, 5411 sayılı Bankacılık Kanununun 8 inci maddesinin (a), (b), (c) ve (d) bentlerinde belirtilen vasıflara uymayan gerçek ya da tüzel kişilerin yönetim ve denetiminde olan şirketler ile bu şirketlerin doğrudan ya da dolaylı ortaklarından olan şirketlerden biri olmaması.

3) Yararlanıcının, krediye başvuru sırasında iflas, fesih, iflas erteleme ve konkordato sürecinde olmaması.

4) Yararlanıcının 30/6/2008 tarihi itibarıyla vergi dairesi ve Sosyal Güvenlik Kurumuna vadesi geçmiş borcunun olmaması. Ancak başvuru tarihi itibarıyla yararlanıcının anılan kurumlara vadesi geçmiş borcunun olmaması durumunda bu şart aranmaz.

5) Yararlanıcının 30/6/2008 tarihinden sonra faaliyete geçmiş olması halinde, faaliyete geçiş tarihinden kredi başvuru tarihine kadar geçen sürede Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) memzuç kayıtlarında donuk alacak niteliğinde kredisinin olmaması, finansal kiralama borçları ile sınırlı olmak üzere toplam nakit borçlarının %5’ini aşan tutarlarda donuk alacak niteliğinde kredisinin bulunmaması.

6) Yararlanıcının 30/6/2008 tarihinden önceki iki yıl içinde 1/11/2006 tarihli ve 26333 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Bankalarca Kredilerin ve Diğer Alacakların Niteliklerinin Belirlenmesi ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik uyarınca kredi değerliliğini kaybedecek şekilde hakkında gerçek ya da tüzel üçüncü kişiler tarafından icrai işlemlere dayalı kanuni takip altında olmaması ve kredilerinin üçüncü, dördüncü ve beşinci grupta izlenen kredilerden biri olmaması, finansal kiralama borçları ile sınırlı olmak üzere TCMB memzuç kayıtlarındaki toplam nakit borçlarının %5’ini aşan tutarlarda donuk alacak niteliğinde kredisinin bulunmaması.

b) Destekten yararlanacak kredilere ilişkin koşullar:

1) Yararlanıcılara Türk Lirası cinsinden ve Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar’ın 17 nci maddesi kapsamında döviz cinsinden ve dövize endeksli kredi kullandırılabilir.

2) Krediler asgari 6 (altı) ay azami 4 (dört) yıl vadeye sahip olur.

3) Yararlanıcılara kullandırılan kredilerin koşulları, diğer kişi ve gruplara kullandırılan krediler için belirlenen ortalama faiz/kar payı/kira tutarı ve diğer ücretler ile teminatlar bakımından piyasa koşullarından yararlanıcılar aleyhine farklılık arz etmez.

c) Sağlanacak kefaletlere ilişkin hususlar:

1) Bu bendin (4) numaralı alt bendindeki kredi limitini aşmamak kaydıyla, bu Karar kapsamındaki kefalet başvuru süresi bu Kararın yayımından itibaren iki yıldır.

2) Sağlanacak kefalet tutarı yararlanıcı başına 1 milyon Türk Lirasını, bir risk grubuna ait yararlanıcılar için ise 1,5 milyon Türk Lirasını geçemez. Döviz kredilerine kefalet sağlanırken limit hesaplamalarında kefalet kararının verildiği tarihteki TCMB döviz alış kuru esas alınır. Kurum yönetim kurulu bu tutarları kefalette bulunduğu yararlanıcının, sektörün, kredi türünün, kredi vadesinin yapısı ve özelliğine göre daha aşağı çekmeye yetkilidir.

3) Sağlanacak kefalet tutarı, kredinin tazmin tarihindeki anapara bakiyesi ile temerrüt faizi hariç faiz/kar payı/kira tutarı ödemeleri toplamının %65’ini geçemez.

4) Bu Karar kapsamında sağlanacak kredilere ait toplam kredi riski 10 milyar Türk Lirasını aşamaz. Kurumun kefalet sorumluluğu bu bendin (3) numaralı alt bendindeki tutar ile sınırlıdır. Aynı limit içerisinde kalmak kaydıyla kredilerden yapılan tahsilat ölçüsünde kefalet sağlanmaya devam olunur. Ancak, temerrüde düşülen miktar limite dahil edilir.

5) Kurum kefalet sağlarken sektörlere, kredi verenlere ve firma yapılarına göre dengeli dağılımı gözetir.

ç) Kefalet başvurularının değerlendirilmesi ve kabulüne ilişkin usul ve esaslar:

1) Kurum kredi verenlerin talepleriyle birlikte kredi verenlerin yetkili birimlerinin kredi talebi hakkında olumlu görüşlerini esas alarak kefalet sağlar. Kurum, kredi veren tarafından lehine kefalet talep edilen yararlanıcının bankacılık mevzuatı ve kredilendirme ilkeleri bakımından kredi değerliliğine sahip olduğunu kabul eder ve bunların kredi değerliliğini tespit bakımından herhangi bir incelemede bulunmaz.

2) Kefalet başvuruları değerlendirilirken aşağıdaki belgeler talep edilir:

(i) Yararlanıcının istihdam, yatırım ve üretim ile ilgili kredi süresi için hazırlayacağı iş planı ve vereceği taahhüt mektubu.

(ii) Yararlanıcının işletme dışı varlıklarına ilişkin belgeler.

3) Kefalet başvurularının kabul veya reddine Kurum yönetim kurulu yetkilidir. Kurum yönetim kurulu kefalete ilişkin yetkilerini kredi onay komitesine kısmen veya tamamen devredebilir, ancak bu devir yönetim kurulunun sorumluluğunu ortadan kaldırmaz.

4) Kurum yararlanıcılardan, aralarında herhangi bir ayrım yapmamak kaydıyla kefil olunan tutarı, risk durumunu, sağlanan teminatların niteliğini ve vadeyi dikkate alarak her yıl kefil olduğu bakiye kredi riski üzerinden peşin olarak %0,5 ile %1,5 arasında kefalet komisyonu tahsil eder. Söz konusu kefalet komisyonu, Müsteşarlık ile imzalanacak protokolde belirlenir. Döviz cinsinden ve dövize endeksli kredilere kefalet sağlanırken kefalet komisyonu hesaplamalarında komisyonun ödenme tarihindeki TCMB döviz alış kuru esas alınır.

5) Kefalet sağlanan kredi tutarının en fazla %0,1’ine kadar kefalet tahsis ücreti ve 250 TL’ye kadar olmak üzere başvuru ücreti yararlanıcı tarafından bir defaya mahsus ve peşin olarak Kuruma ödenir. Bunun dışında, kefalet başvurularında yararlanıcıdan başka bir ücret alınmaz.

6) Kurum, Hazine desteğiyle sağlanacak kefalet işlemlerinde kredi verenler tarafından alınacak ya da alınmış olan teminatlardan başka teminat aramaz.

d) Temerrüt, tazmin ve diğer hususlar:

1) Temerrüt durumunda Kurum, kredinin anapara bakiyesi ile temerrüt faizi hariç faiz/kar payı/kira tutarı ödemelerini ve 90 günlük bekleme süresi boyunca uygulanan gecikme/ceza faizi hariç akdi faiz/kar payı/kira tutarı oranından hesaplanacak faiz/kar payı/kira tutarını kefaleti oranında tazmin eder. Gayrinakdi kredinin tazmininde 90 günlük süre boyunca nakit kredi faiz/kar payı/kira tutarı oranı uygulanır. Döviz cinsinden ve dövize endeksli kredilerine ilişkin tazmin işlemlerinde ödeme tarihindeki TCMB döviz alış kuru esas alınır.

2) Tazminin ön koşulu, yararlanıcının temerrüde düştüğü kredinin donuk alacağa dönüşmesi için gereken 90 günlük sürenin geçmiş olması ve kredi verenin kanuni takibe başlamış olmasıdır.

3) Kurum, kefaleti ile kullandırılacak krediler için kredi verenlerin alacakları teminatlara kefaleti oranında ortak olur.

4) Temerrüt durumunda teminatların nakde çevrilmesine ve kanuni takibe ilişkin işlemler kredi verenler tarafından yürütülür ve kredi verenlerin nakde çevrilen teminatlar ve takip neticesinde elde edecekleri tahsilat tazmin edilen kefalet oranında Kuruma aktarılır. Kanuni takip masrafları kredi veren ile Kurum arasında sağlanan kefalet oranında paylaşılır.

5) Kurum, tazmin yükümlülüklerini yerine getirmek için sağlanan desteği ayrı bir hesapta takip eder. Müsteşarlık sağlayacağı destek kapsamında nakit ya da özel tertip devlet iç borçlanma senetlerinden erken itfa edilen tutarları destek hesabına transfer eder.

6) Yararlanıcılardan tahsil olunan kefalet komisyonları ile temerrüde düşen kefalet işlemlerinden idari veya kanuni takip neticesinde teminatların paraya çevrilmesi dahil yararlanıcıdan ya da kefillerinden her türlü takip sonucunda elde edilen tahsilat, Kurumun tazmin yükümlülüklerini yerine getirmek üzere işletme hesabı adı altında açılan ayrı bir hesapta toplanır. Kurum, kanuni takip masraflarını bu hesaptan öder.

e) Kurumun tazmin sorumluluğu ortadan kalktığında (d) bendinin (5) ve (6) numaralı alt bentlerinde yer alan hesaplardaki bakiyeler ve ileride yapılacak tahsilat Merkezi Yönetim Bütçesine gelir kaydedilir.

f) Kefalet riskleri devam ettiği sürece yararlanıcılar, konsolide ve konsolide olmayan bazda istenilen her türlü bilgi ve belgeleri talep etmesi halinde Kuruma vermekle yükümlüdür. Kredi verenler üç ayda bir uygulama sonuçları raporunu Kuruma sunar.

g) Kurum, yılda bir defa bir bağımsız denetim şirketi aracılığı ile denetlenir.

ğ) Desteğin Kuruma kullandırılma usul ve esaslarının ayrıntıları Müsteşarlık ile Kurum arasında imzalanacak protokol kapsamında belirlenir.

Yürürlük

MADDE 5 – (1) Bu Karar yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 6 – (1) Bu Karar hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.