Ekonomi Bakanlığından:
DIŞ TİCARETTE RİSK ESASLI KONTROL SİSTEMİ TEBLİĞİ
(Ürün Güvenliği ve Denetimi: 2011/53)
Amaç ve kapsam
MADDE 1 – (1) Bu Tebliğin amacı, ürün güvenliği ve teknik düzenlemeler mevzuatı uyarınca yapılan denetim, uygunluk ve izin işlemlerinin Dış Ticarette Risk Esaslı Kontrol Sistemi aracılığıyla yerine getirilmesi halinde, bu işlemlere konu olacak firmaların elektronik ortamda tanımlanmasına ve firmalar adına işlem yapacak kullanıcıların yetkilendirilmesine dair usul ve esasları belirlemektir.
Dayanak
MADDE 2 – (1) Bu Tebliğ, 13/10/2005 tarihli ve 25965 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 7/9/2005 tarihli ve 2005/9454 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki Dış Ticarette Teknik Düzenlemeler ve Standardizasyon Rejimi Kararı’nın 4 üncü maddesine istinaden düzenlenmiştir.
Tanımlar ve kısaltmalar
MADDE 3 – (1) Bu Tebliğde geçen;
a) Bakanlık: Ekonomi Bakanlığını,
b) Dış Ticarette Risk Esaslı Kontrol Sistemi (TAREKS): Ürün güvenliği ve teknik düzenlemeler mevzuatı uyarınca yapılan denetim, uygunluk ve izin işlemlerinin elektronik ortamda ve risk esaslı yerine getirilmesi amacıyla oluşturulan web tabanlı uygulamayı,
c) Elektronik imza: Elektronik imza mevzuatında tanımlanan şekilde başka bir elektronik veriye eklenen veya elektronik veriyle mantıksal bağlantısı bulunan ve kimlik doğrulama amacıyla kullanılan elektronik veriyi,
ç) Elektronik imza mevzuatı: 23/1/2004 tarihli ve 25355 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu ile bu Kanuna istinaden yürürlüğe konulan diğer mevzuatı,
d) Elektronik sertifika hizmet sağlayıcıları: Elektronik imza mevzuatı uyarınca Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumuna bildirimini yapmış, elektronik sertifika, zaman damgası ve elektronik imzalarla ilgili hizmetleri sağlayan kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek veya özel hukuk tüzel kişilerini,
e) Firma: TAREKS aracılığıyla yapılan denetim, uygunluk ve izin işlemlerine konu olan kamu kurumları dâhil, tüm gerçek ve tüzel kişileri,
f) Grup Başkanlıkları: Bakanlığın Bölge Müdürlüklerine bağlı Ürün Denetmenleri Grup Başkanlıklarını,
g) Kamu kurumu kullanıcısı: TAREKS kapsamında firmaların denetim, uygunluk ve izin işlemlerinde görev alan ve Bakanlık personeli hariç olmak üzere kamu kurumları adına işlem yapan kişileri,
ğ) Kullanıcı: TAREKS aracılığıyla firmalar adına işlem yapmak üzere yetkilendirilmiş kişileri,
h) Mobil elektronik imza: Bakanlık ile mobil elektronik imza kullanımına ilişkin sözleşmesi bulunan GSM operatörlerince verilen SIM kartını kullanarak oluşturulan ve 5070 sayılı Elektronik İmza Kanununda tanımlanan güvenli elektronik imza niteliğindeki elektronik sertifikayı,
ı) Nitelikli elektronik sertifika: 5070 sayılı Elektronik İmza Kanununun 9 uncu maddesinde sayılan nitelikleri taşıyan elektronik sertifikayı
ifade eder.
Nitelikli elektronik sertifika veya mobil elektronik imza temini
MADDE 4 – (1) Kullanıcılar, elektronik sertifika hizmet sağlayıcılarından alınan nitelikli elektronik sertifikaya ya da mobil elektronik imzaya sahip olmak zorundadır.
(2) Başka amaçlarla daha önce temin edilen ve geçerlilik süresi dolmamış veya yenilenmiş nitelikli elektronik sertifikalar ya da mobil elektronik imzalar TAREKS için kullanılabilir.
Firmaların tanımlanması
MADDE 5 – (1) Firmalar, internet üzerinden Bakanlık internet sayfasındaki “E-İmza Uygulamaları” bölümünde yer alan “Firma Tanımlama” uygulamasında açılan ekranda istenen bilgileri girer. Bu işlem, nitelikli elektronik sertifika ya da mobil elektronik imza ile imzalanarak gerçekleştirilir.
(2) Firma tanımlaması, firmanın imza sirkülerinde yer alan ve firmayı temsil ve ilzama yetkili kişiler veya bunların noter kanalıyla düzenlenmiş TAREKS taahhütnamesi çerçevesinde görevlendirdiği kişiler tarafından yapılır.
(3) Her vergi numarası için bir firma tanımlaması yapılır. Aynı vergi numarası ile faaliyet gösteren şubeler tek firma kabul edilir. Firma tanımlaması onaylandıktan sonra şubeler TAREKS üzerinden ayrı ayrı kaydedilebilir.
Kullanıcıların yetkilendirilmesi
MADDE 6 – (1) Firma tanımlaması yapılmış firmalar adına TAREKS vasıtasıyla işlem yapmak isteyen kişiler kullanıcı olarak yetkilendirilir. Bu kapsamda, söz konusu kişiler sahip oldukları nitelikli elektronik sertifikayı ya da mobil elektronik imzayı kullanarak, Bakanlık internet sayfasındaki “E-İmza Uygulamaları” bölümünde yer alan “Yetkilendirme Başvuruları” uygulaması ile yetkilendirme başvurusunda bulunur.
(2) İlk yetkilendirme başvurusu üzerine, aşağıda belirtilen belgeler dilekçe ekinde ilgili Grup Başkanlığına iletilir.
a) İmza sirküleri: Ana sözleşmede firmayı temsil ve ilzama yetkili kişiler için düzenlenmiş imza sirkülerinin aslı veya noter onaylı örneği,
b) Ticaret Sicili Gazetesi: Firmanın tacir veya sanayici olması durumunda, Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nin aslı ya da ticaret ve/veya sanayi odası ile ticaret sicil memurluğunca onaylı örneği (kuruluş ve varsa ana sözleşme değişiklikleri ile son durumu gösterir Türkiye Ticaret Sicili Gazetelerinin her biri),
c) Esnaf ve Sanatkâr Sicil Tasdiknamesi: Firmanın esnaf veya sanatkâr olması durumunda, Esnaf ve Sanatkâr Sicil Müdürlüğünce düzenlenen esnaf ve sanatkâr sicil tasdiknamesinin aslı ya da sicil müdürlüğünce onaylı örneği,
ç) TAREKS taahhütnamesi: Firmayı temsil ve ilzama yetkili kişilerce imzalanarak Bakanlık internet sayfasındaki “E-İmza Uygulamaları” bölümünde yer alan örneğe uygun ve Türkçe olarak noterde her bir kişi için düzenlenmiş taahhütnamenin aslı,
d) Mükellefiyet yazısının aslı ya da noter onaylı örneği.
(3) Yetkilendirme başvurusu bir veya birden fazla kişi için aynı zamanda yapılabilir. Bu durumda, TAREKS taahhütnamesi yetkilendirilecek her bir kişi için ayrı düzenlenir. Taahhütnamenin geçerli olacağı süre taahhütnamede belirtilir.
(4) Aynı firma için sonradan yapılacak kullanıcı yetkilendirme başvurularında, TAREKS taahhütnamesi hariç olmak üzere ikinci fıkrada sayılan ve geçerliği devam eden belgeler tekrar aranmaz.
(5) Kullanıcıların, sertifikalarını yenilemesi veya başka bir nitelikli elektronik sertifika ya da mobil elektronik imza temin etmesi durumlarında yeniden yetkilendirme başvurusu yapması gerekmez.
Tanımlama ve yetkilendirme onayı
MADDE 7 – (1) Firma tanımlama ve yetkilendirme başvurusu üzerine, firmanın sunduğu belgelerin usulüne uygunluğu kontrol edildikten sonra, Grup Başkanlığınca TAREKS aracılığıyla onay işlemleri başlatılır. Usulüne uymayan başvurular işleme alınmaz.
(2) Belgelerin eksik ya da usulüne uygun olmaması ya da internet üzerinden girilen bilgilerin belgelerle uyuşmaması durumunda, firma tarafından eksik ve/veya usulüne uygun olmayan belgeler tamamlanır ve/veya firma tanımlamasına dair bilgilerde gerekli değişiklikler yapılır.
(3) Grup Başkanlığı, sunulan bilgi ve belgeler doğrultusunda ve/veya ilgili mevzuat çerçevesinde değişiklik ve güncelleme isteme, ek bilgi ve belge talep etme ya da firmanın tanımlama ve yetkilendirme başvurusunu reddetme hakkına sahiptir. Talepler elektronik posta veya yazıyla firmaya bildirilir.
(4) Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı, yetkilendirme talebinin sonucunu başvuru sahibinin “Yetkilendirme Başvuruları” uygulamasında beyan ettiği elektronik posta adresine bildirir. Bakanlık ulaşmayan bildirimlerden sorumlu değildir.
Yetki süresinin uzatılması
MADDE 8 – (1) Kullanıcının yetkisi taahhütnamede belirtilen süreyle sınırlıdır. Süre uzatımı talebinde, ilgili Grup Başkanlığına her kişi için ayrı olmak üzere yeni TAREKS taahhütnamesi verilmesi gerekir. Yetki süresinin bitiminden süre uzatımına kadarki sürede kullanıcının yetkisi askıya alınır.
(2) Süre uzatımında, daha önce firma tarafından bu Tebliğin 6 ncı maddesinin ikinci fıkrası uyarınca sunulan ve geçerliği devam eden diğer belgeler tekrar istenmez. Ancak, belgelerde değişiklik olması veya içerdikleri bilgilerin taahhütname ile farklı olması durumunda belgelerin yenilenmesi zorunludur.
(3) İflas etmiş ya da iflas süreci devam eden firmalar adına işlem yapan kullanıcıların, yetki süresinin uzatılması ya da yeni bir kişinin yetkilendirilmesi için gereken taahhütnameyi noter kanalıyla temin edememesi durumunda, iflas idaresinin kararına dayanarak İflas Müdürlüklerince usulüne uygun olarak düzenlenen taahhütname kabul edilir.
Yetkinin iptali
MADDE 9 – (1) Kullanıcının yetkisi, firmanın ilgili Grup Başkanlığına yazılı başvurusu üzerine iptal edilir. Başvuruda, firmayı temsil ve ilzama yetkili kişilerce Bakanlık internet sayfasındaki “E-İmza Uygulamaları” bölümünde yer alan örneğe uygun olarak noter tarafından düzenlenmiş azilname aranır.
(2) Kullanıcının yetkisinden feragat etmesi halinde, bunun noter kanalıyla veya iadeli taahhütlü olarak firmaya bildirildiğini tevsik eden belgelerin Grup Başkanlığına sunulması üzerine yetki iptal edilir.
(3) Firma tanımlamasının iptali veya vergi numarasının değişmesi durumunda, o firma için yetkilendirilen tüm kullanıcıların yetkileri Bakanlıkça re’sen iptal edilir.
Yetkinin askıya alınması
MADDE 10 – (1) Firmanın Bakanlık internet sayfası “E-İmza Uygulamaları” bölümünde yer alan telefon numaralarını arayarak yapacağı başvuru ile firma adına işlem yapan kullanıcıların yetkisi geçici süreyle askıya alınabilir.
(2) Firmanın talebi üzerine askıya alınan yetkinin iptali için, Bakanlık internet sayfasındaki “E-İmza Uygulamaları” bölümünde yer alan örneğe uygun olarak noter kanalıyla düzenlenmiş azilname ile yedi iş günü içinde Grup Başkanlığına başvurulur. Aksi durumda, askıya alma işlemi kaldırılır ve yetki tekrar kullanıma açılır.
Güncelleme işlemleri
MADDE 11 – (1) Onay işleminden önce, “Firma Tanımlama” uygulaması aracılığıyla firmaya ilişkin bilgiler değiştirilebilir ya da firma tanımlaması iptal edilebilir. Bu işlemler, nitelikli elektronik sertifika ya da mobil elektronik imza ile imzalanır.
(2) Onay işleminden sonra, vergi numarası ve/veya firma unvanı dışındaki değişiklikler için ayrıca belge aranmaz.
(3) Firma unvanında değişiklik yapılması durumunda kullanıcıların yetkileri askıya alınır. Söz konusu değişiklik için 6 ncı maddenin ikinci fıkrası uyarınca istenen belgelerin dilekçe ekinde Grup Başkanlığına sunulması üzerine, askıya alınan yetkilerin kullanıma açılması için onay işlemi başlatılır.
(4) Vergi numarasının değişmesi durumda, firma bu durumu tevsik eden belgeleri Grup Başkanlığına sunar. Grup Başkanlığı firmanın önceki vergi numarasıyla yaptığı firma tanımlamasının ve kullanıcı yetkilerinin iptali için onay işlemini başlatır. Yeni vergi numaralı firmanın tanımlanması ve kullanıcılarının yetkilendirilmesi gerekir. Önceki vergi numarasına sahip firmanın faaliyetine devamı halinde, bu Tebliğin diğer hükümleri saklı kalmak kaydıyla, firmanın tanımlanması ve kullanıcılarının yetkisi iptal edilmez.
(5) Faaliyetine son veren firma bu durumu tevsik eden belgeleri Grup Başkanlığına sunar. Grup Başkanlığı firma tanımlamasının ve kullanıcı yetkilerinin iptali için onay işlemini başlatır.
(6) Firma tanımlamasına veya kullanıcılarına dair bilgi ve belgelerdeki değişiklikler, en geç beş iş günü içinde bu Tebliğe uygun olarak firma tarafından Grup Başkanlığına bildirilir. Aksi halde, diğer mevzuat saklı kalmak kaydıyla, firmanın tanımlanması ve kullanıcılarının yetkileri derhal askıya alınır. Askıya alma işlemi ancak eksikliklerin giderilmesi halinde kaldırılır.
Grup Başkanlıklarına başvuru
MADDE 12 – (1) Firma tanımlaması, kullanıcı yetkilendirmesi, süre uzatımı, iptal ve bunlara ilişkin bir firmanın işlemleri ilk müracaat edilen Grup Başkanlığı nezdinde takip edilir.
Yetki
MADDE 13 – (1) Bakanlık; bu Tebliğde yer alan hususlarda önlem almaya, düzenleme yapmaya, özel ve zorunlu durumları inceleyip sonuçlandırmaya, muhtemel ihtilafları idari yoldan çözmeye ve teknik nedenlerle uygulamada yaşanan sorunları gidermeye yetkilidir.
(2) TAREKS’in uygulanmasında, Bakanlıktan kaynaklanmayan nedenlerle elektronik iletişimde yaşanan aksaklıklardan Bakanlık sorumlu değildir.
(3) Fiil ehliyetinin sınırlandırıldığı, gaipliği, ölümü veya adına işlem yaptığı firmanın tüzel kişiliğini kaybettiği öğrenilen nitelikli elektronik sertifika ya da mobil elektronik imza sahibi kişilerin yetkileri Bakanlıkça iptal edilir.
(4) Kamu kurumu kullanıcılarına ilişkin usul ve esaslar, Bakanlığın ilgili kurumlarla yapacağı protokoller çerçevesinde ayrıca belirlenir.
Yürürlükten kaldırılan tebliğ
MADDE 14 – (1) 18/10/2010 tarihli ve 27733 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 2010/41 sayılı Dış Ticaret Veri Sistemine İlişkin Dış Ticarette Standardizasyon Tebliği yürürlükten kaldırılmıştır.
(2) İlgili mevzuatta, 2010/41 sayılı Dış Ticaret Veri Sistemine İlişkin Dış Ticarette Standardizasyon Tebliğine yapılan atıflar bu Tebliğe yapılmış kabul edilir.
Yürürlük
MADDE 15 – (1) Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 16 – (1) Bu Tebliğin hükümlerini Ekonomi Bakanı yürütür.