Dış Ticaret Müsteşarlığından:
GENELLEŞTİRİLMİŞ TERCİHLER SİSTEMİNE İLİŞKİN TEBLİĞ
İTHALAT: (2009/19)
MADDE 1 – (1) Bu Tebliğ, İthalat Rejimi Kararı’nda Genelleştirilmiş Tercihler Sistemine (GTS) ilişkin tarife tavizlerinden yararlanan eşyalar ile ülkelerin belirlenmesinde esas teşkil eden hususları açıklamak amacı ile yayımlanmıştır.
MADDE 2 – (1) Türkiye ile Avrupa Birliği (AB) arasında ihdas edilen Gümrük Birliği (GB) çerçevesinde, Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi (GTS) kapsamında En Az Gelişmiş Ülkeler (E.A.G.Ü.), Özel Teşvik Düzenlemeleri Ülkeleri (Ö.T.D.Ü.) ile Gelişme Yolundaki Ülkelere (G.Y.Ü.) ülkemiz tarafından tanınan tek taraflı gümrük vergisi tavizleri İthalat Rejimi Kararı ile belirlenmiş bulunmaktadır.
MADDE 3 – (1) GTS, ülkemizin başta Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) olmak üzere uluslararası yükümlülüklerine uygun olarak, İthalat Rejimi Kararı Eki II sayılı Listede (93 üncü fasıl ve Avrupa Kömür Çelik Topluluğu (AKÇT) ürünleri hariç) yer alan GB kapsamındaki eşyalar için tatbik edilmekte olup;
- Gümrük vergisi tavizlerinin tek taraflı olması,
- Tavizlerin verilişlerinin bağlayıcı olmaması,
- Tercihlerin kısmen veya tümüyle kaldırılabilmesi,
- Tek taraflı veya uluslararası müzakereler sonucunda yapılacak en çok kayrılan ülke esasına dayalı tarife indirimlerini engelleyici olmaması
temel ilkelerine dayanmaktadır.
(2) GTS kapsamında tanınan tavizli tarifeler, İthalat Rejimi Kararı ekinde yer alan II sayılı Listede “GTS Ülkeleri” sütununa derc edilerek yürürlüğe konulmuştur. GTS’den yararlanacak G.Y.Ü., Ö.T.D.Ü. ve E.A.G.Ü.’ler sırasıyla İthalat Rejimi Kararı EK: 3A, EK: 3B ve EK: 3C sayılı Listelerde yer almaktadır. GTS kapsamında tercihli tarifeler, bu Listelerde belirtilen ülkeler menşeli eşyaların ithalatında uygulanır.
(3) E.A.G.Ü. için İthalat Rejimi Kararı Eki II sayılı listede (93 üncü fasıl ile AKÇT ürünleri hariç) yer alan eşyaların gümrük vergileri askıya alınmıştır. İthalat Rejimi Kararı EK: 5’te yer alan ürünlerin gümrük vergileri Ö.T.D.Ü. için askıya alınırken, G.Y.Ü’ler için ise ürünlerin hassasiyet derecelerine göre gümrük vergileri askıya alınmış veya indirimli gümrük tarifeleri uygulanmıştır.
MADDE 4 – (1) Taviz tanınan eşyalar hassaslık derecesine göre, İthalat Rejimi Kararı (EK: 5) sayılı Listede “hassas” ve “hassas olmayan” olarak iki gruba ayrılır. Eşyanın ait olduğu hassaslık grubu değiştirilebilir.
(2) Hassas ürünlerde, maktu gümrük vergileri % 30 oranında azaltılmış, nispi gümrük vergileri ise İthalat Rejimi Kararı Eki II sayılı Listede Diğer Ülkeler (D.Ü.) sütununda belirtilen gümrük vergisi hadleri üzerinden 3,5 puan indirilmiştir. Ancak, 50 ila 63 üncü fasıllar (bu fasıllar dahil) arasında yer alan hassas ürünlerde, İthalat Rejimi Kararı Eki II sayılı Listede D.Ü. sütununda belirtilen gümrük vergisi hadleri üzerinden % 20 oranında indirim yapılmıştır. GTS kapsamında tanınan tercihli tarifenin nihai oranı 1 inci ondalık sayıya yuvarlanmıştır.
(3) Ayrıca, AB’nin yürürlükteki mevzuat hükümleri dikkate alınarak, bazı eşya için bir üst fıkrada belirtilen tavizlerden daha tercihli gümrük tarifeleri uygulanmıştır.
(4) Tercihli tarife uygulaması sonucunda nispi vergi oranlarının % 1 veya daha az olması, maktu vergilerin 2 EURO (€) veya daha az olması durumunda, G.Y.Ü. için gümrük vergileri askıya alınmıştır.
MADDE 5 – (1) GTS kapsamı sektörler İthalat Rejimi Kararı EK: 4’te yer almaktadır. GTS’den sağlanan tercihli tarifeler, İthalat Rejimi Kararı (EK: 3 A) sayılı Liste’de belirtilen ilgili ülkeler itibariyle hariç tutulan sektörler için uygulanmaz.
MADDE 6 – (1) GTS kapsamında sağlanan tavizler;
- Temel insan ve işçi hakları ile çevreye ilişkin uluslararası sözleşmelerde belirlenen prensiplerin ciddi ve sistematik bir şekilde ihlal edilmesi,
- Türkiye sanayisi üzerinde olumsuz etki yapan haksız ticari uygulamalar,
- Menşe kurallarının sistematik bir biçimde ihlal edilmesi,
- DTÖ tarafından haksız ticari uygulamaların tespit edilmesi,
- GB’nin etkin işleyişine zarar verecek şekilde trafik sapmasına neden olması,
- Uluslararası Çalışma Örgütü Konvansiyonlarında belirtilen kölelik ya da angaryanın herhangi bir türünün uygulanması,
- Uyuşturucu ticaretine ilişkin gümrük kontrollerinin yetersiz olması,
- Mahkumlara yaptırılan ürünlerin ihrac edilmesi,
- Dünya Bankası tarafından bir ülkenin yüksek gelir grubunda sınıflandırılması,
halinde ilgili ülkeler menşeli eşyalar için belirli veya belirsiz süreyle geçici veya daimi olarak askıya alınabilir.
MADDE 7 – (1) GTS kapsamında tavizden faydalanan ülke menşeli bir eşyanın ithali benzer ya da doğrudan rakip bir eşyanın yerli üreticisinin ciddi zarar görmesine neden olur ya da ciddi zarar tehdidi yaratır ise ilgili ülke menşeli bu eşya için İthalat Rejimi Kararı Eki II sayılı Listede D.Ü. sütununda belirtilen gümrük vergisi hadleri yeniden yürürlüğe konulabilir.
(2) Ayrıca, gerekli hallerde, GTS kapsamında yer alan eşya ve/veya sektör, GTS’den yararlanacak ülke için hariç sektörler kapsamına alınabilir.
(3) Yukarıda belirtilen hususlar nedeniyle GTS kapsamı dışına alınan ilgili ülke/ülkeler, yapılacak değerlendirme sonucunda tekrar GTS kapsamına dahil edilebilir.
MADDE 8 – (1) Türkiye, Gümrük Birliğinin etkin işleyişini teminen, GTS kapsamında gerekli düzenlemeleri yapma hakkını saklı tutmak kaydıyla, AB’nin konu hakkındaki düzenlemelerini esas alır ve bu çerçevede, mevzuatında gerekli uyumlaştırmayı yapar.
MADDE 9 – (1) 31/12/2007 tarihli ve 26743 (Mükerrer) sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İthalat (2008/19) sayılı “Genelleştirilmiş Tercihler Sistemine İlişkin Tebliğ” yürürlükten kaldırılmıştır.
MADDE 10 – (1) Bu Tebliğ 1/1/2009 tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 11 – (1) Bu Tebliğ hükümlerini Dış Ticaret Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakan yürütür.