Ulaştırma Bakanlığı (Denizcilik Müsteşarlığı)’ndan:
GEMİADAMLARI YÖNETMELİĞİNDE DEĞİŞİKLİK
YAPILMASINA İLİŞKİN YÖNETMELİK
MADDE 1 – 31/7/2002 tarihli ve 24832 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Gemiadamları Yönetmeliği’nin 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (61) numaralı bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“61) Yakın Kıyısal Sefer: Kabotaj sefer bölgesi sınırları aşılarak, Karadeniz’de, Akdeniz’de, Kızıldeniz’de ve İspanya’nın Fransa sınırına kadar kuzey kıyılarını da kapsayan Finistre Burnu ile Moritanya’nın Dakhla Limanı güney sınırını birleştiren çizginin doğusunda kalan deniz alanına yapılan seferleri”
MADDE 2 – Aynı Yönetmeliğin 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (A) bendinin (a) alt bendinde yer alan “Miço-Deck Boy” ibaresi ile (B) bendinin (a) alt bendinde yer alan “Silici-Wiper” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır.
MADDE 3 – Aynı Yönetmelikte yer alan “önceki Yönetmelik” ibaresi “Gemiadamlarının Eğitim, Belgelendirme, Sınav, Vardiya Tutma, Kütüklenme ve Donatılma Esasları Hakkında Yönetmelik” olarak değiştirilmiştir.
MADDE 4 – Aynı Yönetmeliğin 8 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 8 – Güverte sınıfı gemiadamlarının gemiadamı cüzdanı ve/veya yeterlik belgesi alabilmeleri için gerekli yaş, eğitim-öğretim ve deniz hizmet süresine dair şartlar aşağıda gösterilmiştir;
a) Tayfalar:
1) Gemici olmak için müracaat edenlerden;
- İçeriği ve süresi Eğitim-Sınav Yönergesi ile belirlenen “gemici eğitimini” idarece uygunluğu onaylanan eğitim kurumlarında görmüş olmak,
- İlköğretim okulu mezunu olan ve askerlik görevinin oniki ayını ya da dört yıllık fakülte mezunu olup askerlik görevinin en az dört ayını, faal gemilerde güverte eri olarak yaptığını belgelemek,
şartlarından birini yerine getirmek ve ayrıca “Gemici sınavı”nı başarmak,
şartını sağlayanlar “Gemici” yeterliğini almaya hak kazanırlar.
Gemici yeterliği ile birlikte, İdare tarafından “seyir vardiyası tutma belgesi” verilir.
2) Usta Gemici olmak için müracaat edenlerden;
- Onsekizyaşını bitirmiş olmak,
- Gemici olarak bir yıl deniz hizmeti olmak veya en az ilköğretim okulu mezunu olmak ve askerlik görevinin oniki ayını ya da dört yıllık fakülte mezunu olup askerlik görevinin en az altı ayını, faal gemilerde serdümen ya da porsun eri olarak yaptığını terhis belgesi ile belgelemek,
- Pusula okumak, dümen tutmak ve dümen kumandalarının ingilizce karşılıklarını anlamak, gözcülük, dikiş ve yük istifleme gibi güverte işleri, denizde çatışmayı önleme kuralları, can filikasını kullanma, denizde can güvenliği, dahili muhabere sistemlerinin kullanılması, alarm sistemleri hakkında ve yangınla mücadele temel ilkeleri konularında bilgili olduğunu gemi kaptanı ya da gemi komutanından alınacak belgeyle belgelendirmek,
şartlarını sağlayanlar “Usta Gemici” yeterliğini almaya hak kazanırlar.
Usta gemici yeterliği ile birlikte, idare tarafından “seyir vardiyası tutma belgesi” verilir.
3) Güverte Lostromosu olmak için müracaat edenlerden;
- Usta gemici olarak iki yıl deniz hizmetine sahip olmak ve güverte tayfasını yönetme yeteneği olduğunu gemi kaptanından alınacak belgeyle belgelendirmek,
- Deniz Kuvvetleri Komutanlığından ayrılmış olanlardan ise; astsubay güverte sınıf okulları mezunu olup bir yılı deniz hizmeti olmak üzere iki yıl görevde bulunmuş olmak ya da ikmal ve idari sınıf astsubay olup beş yıl görevde bulunmuş olmak veya güverte branşlarında üç yıldan daha fazla uzman erbaşlık yapmak ve güverte tayfasını yönetme yeteneği olduğunu gemi komutanından alınacak belge ile belgelendirmek,
şartlarından birini yerine getirmek,
- “Güverte lostromosu sınavı”nı başarmak,
şartlarını sağlayanlar “Güverte Lostromosu” yeterliğini almaya hak kazanırlar.
Güverte lostromosu yeterliği ile birlikte idare tarafından “seyir vardiyası tutma belgesi” verilir.
b) Kaptanlar ve Güverte Zabitleri:
1) Sınırlı Vardiya Zabiti; yakın kıyısal sefer bölgesinde sefer yapan 500 GT’den daha küçük gemilerde sınırlı vardiya zabiti olmak için müracaat edenlerden,
- Onsekiz yaşını bitirmiş olmak, en az VHF haberleşmesi yapabilecek yeterlikte olduğunu gösteren onaylanmış bir sertifikaya sahip olmak,
- İdarenin öngördüğü sınırlı vardiya zabiti sınavında başarılı olmak,
- Aşağıdaki şartlardan birini yerine getirmiş olmak;
- En az ilköğretim okul mezunu olan vardiyadan sorumlu güverte sınıfı gemiadamları ile yat kaptanı veya balıkçı gemisi kaptanı yeterliği ile üç yıllık deniz hizmetine sahip bulunmak ve Sözleşmenin öngördüğü A-II/3 müfredat programlarına uygun ve idarenin onayladığı eğitimi tamamlamak,
- Üç yıllık denizcilik meslek lisesi mezunu veya anadolu denizcilik meslek lisesi gemi elektroniği ve haberleşme bölümü mezunu olup, Sözleşmenin öngördüğü A-II/3 müfredat programlarına uygun ve idarenin onayladığı eğitimi tamamlamak ve en çok dört ayı liman seferi olmak üzere toplam oniki ay deniz eğitimini onaylanmış bir staj defterine uygun olarak gemide tamamlamak,
- Sözleşmenin öngördüğü A-II/3 müfredat programına uygun ve idarenin onayladığı eğitimi veren, dört yıllık anadolu denizcilik meslek lisesi güverte bölümü veya güverte ile ilgili eğitim veren meslek yüksek okulu, yüksek okul veya fakülte mezunu olup, en çok dört ayı liman seferi olmak üzere toplam oniki ay deniz eğitimini onaylanmış bir staj defterine uygun olarak gemide tamamlamak,
- Deniz Kuvvetleri Komutanlığından ayrılanlardan astsubay güverte sınıf okulları seyir branşı mezunu olmak ya da diğer branşlardan mezun olup içeriği ve süresi Eğitim ve Sınav Yönergesi ile belirlenen “seyir ve gemi idaresi kursu”nu Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’nda, Sahil Güvenlik Komutanlığı’nda veya idarece onaylanmış bir eğitim kurumunda görmek ve üç yılı deniz hizmeti olmak üzere altı yıl görevde bulunmuş olmak,
şartlarını sağlayanlar “Sınırlı Vardiya Zabiti” yeterliğini almaya hak kazanırlar.
Ancak, 30/1/1997 tarihli ve 22893 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Gemiadamlarının Eğitim, Belgelendirme, Sınav, Vardiya Tutma, Kütüklenme ve Donatılma Esasları Hakkında Yönetmelik şartlarına uygun olarak liman kaptanı yeterliğine sahip bulunanlar, en az VHF haberleşmesi yapabilecek yeterlikte olduğunu gösteren onaylanmış bir sertifikaya haiz olmak şartıyla, sınavsız “sınırlı vardiya zabiti” yeterliğini almaya hak kazanırlar.
Bu yeterliği alan yat kaptanı ve balıkçı gemisi kaptanlarının eski yeterlik belgeleri iptal edilmek üzere İdareye gönderilir.
Liman kaptanı yeterliğine dayalı olarak sınırlı vardiya zabiti yeterliğini alanlar, yüz ve daha fazla yolcu taşıyanlar da dahil olmak üzere yerel trafikte düzenli sefer yapan 200 GT’den küçük yolcu ve yük gemilerinde kaptanlık yapabilirler.
2) Sınırlı Kaptan; yakın kıyısal sefer bölgesinde sefer yapan 500 GT’den küçük gemilerde sınırlı kaptan olmak için müracaat edenlerden,
- Yirmi yaşını bitirmiş olmak, en az VHF haberleşmesi yapabilecek yeterlikte olduğunu gösteren onaylanmış bir sertifikası bulunmak,
- İdarenin öngördüğü sınırlı kaptan sınavında başarılı olmak,
- Aşağıdaki şartlardan birini yerine getirmiş olmak;
- Sınırlı vardiya zabiti yeterliği ile iki yıl deniz hizmetine sahip olmak,
- Deniz Kuvvetleri Komutanlığından ayrılanlardan; astsubay güverte sınıf okulları seyir branşı mezunu olmak ya da diğer branşlardan mezun olup içeriği ve süresi Eğitim ve Sınav Yönergesi ile belirlenen “seyir ve gemi idaresi kursu” nu Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’nda, Sahil Güvenlik Komutanlığı’nda veya idarece onaylanmış bir eğitim kurumunda görmek ve dört yılı deniz hizmeti olmak üzere dokuz yıl görevde bulunmuş olmak,
şartlarını sağlayanlar “Sınırlı Kaptan” yeterliğini almaya hak kazanırlar.
Ancak, Gemiadamlarının Eğitim, Belgelendirme, Sınav, Vardiya Tutma, Kütüklenme ve Donatılma Esasları Hakkında Yönetmelik şartlarına uygun olarak kıyı kaptanı yeterliğine sahip bulunanlar, en az VHF haberleşmesi yapabilecek yeterlikte olduğunu gösteren onaylanmış bir sertifikaya haiz olmak şartıyla sınavsız “sınırlı kaptan” yeterliğini almaya hak kazanırlar.
3) Vardiya Zabiti; 500-3000 GT arası gemilerde vardiya zabiti olmak için müracaat edenlerden,
- Onsekiz yaşını bitirmiş olmak, en az VHF haberleşmesi yapabilecek yeterlikte olduğunu gösteren onaylanmış bir sertifikası bulunmak,
- İdarenin öngördüğü vardiya zabiti sınavında başarılı olmak,
- Aşağıdaki şartlardan birini yerine getirmiş olmak;
- Sözleşmenin öngördüğü A-II/1 müfredat programlarını uygulayan ve İdare tarafından uygunluğu onaylanan dört yıllık anadolu denizcilik meslek lisesi güverte bölümü mezunları ile iki yıllık meslek yüksek okulu mezunu olmak ve liman seferi dışında çalışan 500 GT’den büyük gemilerde, altı ayı köprü üstünde eğitim olmak üzere toplam oniki ay deniz eğitimini onaylanmış bir staj defterine uygun olarak başarı ile tamamlamak,
- En az lise mezunu olmak şartıyla Sözleşmenin öngördüğü A-II/1 müfredat programlarını uygulayan ve İdare tarafından uygunluğu onaylanan iki yıllık kurslardan mezun olup, liman seferi dışında çalışan 500 GT’den büyük gemilerde altı ayı köprü üstünde eğitim olmak üzere toplam oniki ay deniz eğitimini onaylanmış bir staj defterine uygun olarak başarı ile tamamlamak,
- Sınırlı kaptan yeterliği veya Gemiadamlarının Eğitim, Belgelendirme, Sınav, Vardiya Tutma, Kütüklenme ve Donatılma Esasları Hakkında Yönetmelik şartlarına uygun kıyı kaptanlığı yeterliği ile liman seferi dışında iki yıl kaptanlık yaptıktan sonra, Sözleşmenin öngördüğü A-II/1 müfredat programına uygunluğu idare tarafından onaylanan bir eğitimi tamamlamak,
- Deniz Kuvvetleri Komutanlığından ayrılanlardan; astsubay güverte sınıf okulları seyir branşı mezunu olmak ya da diğer branşlardan mezun olup içeriği ve süresi Eğitim ve Sınav Yönergesi ile belirlenen “seyir ve gemi idaresi kursu” nu Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’nda, Sahil Güvenlik Komutanlığı’nda veya idarece onaylanmış bir eğitim kurumunda görmek ve beş yılı deniz hizmeti olmak üzere on yıl görevde bulunmuş olmak,
şartlarını sağlayanlar "Vardiya Zabiti" yeterliğini almaya hak kazanırlar.
Ancak, Gemiadamlarının Eğitim, Belgelendirme, Sınav, Vardiya Tutma, Kütüklenme ve Donatılma Esasları Hakkında Yönetmelik şartlarına uygun olarak yakınyol vardiya zabiti, yakınyol birinci zabiti ve sınırlı vardiya zabiti yeterliğine sahip bulunanlar, en az VHF haberleşmesi yapabilecek yeterlikte olduğunu gösteren onaylanmış bir sertifikaya haiz olmak şartıyla sınavsız "vardiya zabiti" yeterliğini almaya hak kazanırlar.
Sözleşmenin öngördüğü A-II/1 müfredatını eğitim ve öğretimleri sırasında görerek vardiya zabitliği yeterlik belgesini alanlar, Gemiadamları Donatımında Asgari Emniyet Belgelerinde iki uzakyol vardiya zabiti yeterlikli personel ile donatılması öngörülen gemilerde uzakyol vardiya zabitlerinden birinin yerine gemide görev alabilirler.
4) Birinci Zabit; 500-3000 GT arası gemilerde birinci zabit olmak için müracaat edenlerden,
- En az VHF haberleşmesi yapabilecek yeterlikte olduğunu gösteren onaylanmış bir sertifikası bulunmak,
- İdarenin öngördüğü birinci zabitlik sınavında başarılı olmak,
- Aşağıdaki şartlardan birini yerine getirmiş olmak;
- Vardiya zabiti yeterliği ile iki yıl denizde vardiya zabitliği yaptıktan sonra, Sözleşmenin öngördüğü A-II/2 müfredat programı ile idarenin öngördüğü ingilizce eğitimini idare tarafından uygunluğu onaylanan bir eğitim kurumunda tamamlamak,
- Deniz Kuvvetleri Komutanlığından ayrılanlardan; astsubay güverte sınıf okulları seyir branşı mezunu olmak ve birinci zabitlik yeterliği için sözleşmenin öngördüğü A II/2 müfredat programından öğrenimi esnasında almadığı fark derslerini Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’nda, Sahil Güvenlik Komutanlığı’nda veya idarece onaylanmış bir eğitim kurumunda görmek ve yedi yılı deniz hizmeti olmak üzere oniki yıl görevde bulunmuş olmak,
şartlarını sağlayanlar “Birinci Zabit” yeterliğini almaya hak kazanırlar.
Ancak, Gemiadamlarının Eğitim, Belgelendirme, Sınav, Vardiya Tutma, Kütüklenme ve Donatılma Esasları Hakkında Yönetmelik şartlarına uygun olarak yakınyol kaptan klas III, yakınyol kaptan klas IV, sınırlı birinci zabit ile Deniz Kuvvetleri Komutanlığından ayrılan ve yakınyol birinci zabit yeterliğine sahip bulunanlar, en az VHF haberleşmesi yapabilecek yeterlikte olduğunu gösteren onaylanmış bir sertifikaya haiz olmak şartıyla sınavsız “birinci zabit” yeterliğini almaya hak kazanırlar.
5) Kaptan; 500-3000 GT arası gemilerde kaptan olmak için müracaat edenlerden,
- En az VHF haberleşmesi yapabilecek yeterlikte olduğunu gösteren onaylanmış bir sertifikası bulunmak,
- İdarenin öngördüğü kaptanlık sınavında başarılı olmak,
- Aşağıdaki şartlardan birini yerine getirmiş olmak;
- Birinci zabit yeterliği ile iki yıl denizde birinci zabitlik yapmak,
- Deniz Kuvvetleri Komutanlığından ayrılanlardan; astsubay güverte sınıf okulu seyir branşı mezunlarından astsubaylıktan subaylığa nasbedilmiş olmak ve bir yılı 500 GT ‘den büyük gemilerde gemi komutanlığı olmak üzere yedi yıl deniz hizmeti bulunmuş olmak,
şartlarını sağlayanlar “Kaptan” yeterliğini almaya hak kazanırlar.
Ancak, Gemiadamlarının Eğitim, Belgelendirme, Sınav, Vardiya Tutma, Kütüklenme ve Donatılma Esasları Hakkında Yönetmelik şartlarına uygun olarak yakınyol kaptan klas-I, yakınyol kaptan klas-II, sınırlı kaptan ile Deniz Kuvvetleri Komutanlığından ayrılan ve yakınyol kaptan klas-III yeterliğine sahip bulunanlar, en az VHF haberleşmesi yapabilecek yeterlikte olduğunu gösteren onaylanmış bir sertifikaya haiz olmak şartıyla sınavsız “kaptan“ yeterliğini almaya hak kazanırlar.
6) Uzakyol Vardiya Zabiti; 3000 GT ve daha büyük gemilerde uzakyol vardiya zabiti olmak için müracaat edenlerden,
- Onsekiz yaşını bitirmiş olmak, en az VHF haberleşmesi yapabilecek yeterlikte olduğunu gösteren onaylanmış bir sertifikası bulunmak,
- İdarenin öngördüğü uzakyol vardiya zabitliği sınavında başarılı olmak,
- Aşağıdaki şartlardan birini yerine getirmiş olmak;
- Bir yıllık ingilizce hazırlık eğitiminden sonra, Sözleşmenin öngördüğü ve İdarenin onayladığı A-II/1 müfredat programını uygulayan dört yıllık fakülte ve yüksekokul mezunu olmak ve liman seferi dışında çalışan 500 GT’den büyük gemilerde altı ayı köprü üstünde eğitim olmak üzere toplam oniki ay deniz eğitimini onaylanmış bir staj defterine uygun olarak başarı ile tamamlamak,
- Bir yıllık ingilizce hazırlık eğitiminden sonra, Sözleşmenin öngördüğü A-II/1 ile A-II/2 müfredat programlarını müşterek uygulayan dört yıllık fakülte veya yüksekokul öğrencisi olarak altıncı sömestr sonunda A-II/1 müfredatını başarı ile tamamlamak ve yukarıda belirtilen oniki aylık deniz eğitimini bitirmek,
- Deniz Harp Okulu mezunu olup, Deniz Kuvvetleri Komutanlığından ayrılmış olmak,
şartlarını sağlayanlar "Uzakyol Vardiya Zabiti" yeterliğini almaya hak kazanırlar.
Ancak, Gemiadamlarının Eğitim, Belgelendirme, Sınav, Vardiya Tutma, Kütüklenme ve Donatılma Esasları Hakkında Yönetmelik şartlarına uygun olarak uzakyol vardiya zabiti yeterliğine sahip bulunanların belgeleri, en az VHF haberleşmesi yapabilecek yeterlikte olduğunu gösteren onaylanmış bir sertifikaya haiz olmak şartıyla sınavsız olarak yeniden düzenlenir.
İngilizce hazırlık sınıfı başarı ve muafiyet şartları ile öğrenci yerleştirme önceliği idare tarafından belirlenen ve Eğitim-Sınav Yönergesinde belirtilen esaslara göre yapılır.
7) Uzakyol Birinci Zabiti; 3000 GT ve daha büyük gemilerde uzakyol birinci zabit yeterliği almak için müracaat edenlerden,
- En az VHF haberleşmesi yapabilecek yeterlikte olduğunu gösteren onaylanmış bir sertifikası bulunmak,
- İdarenin öngördüğü uzakyol birinci zabiti sınavında başarılı olmak,
- Aşağıdaki şartlardan birini yerine getirmiş olmak;
- Sözleşmenin öngördüğü A-II/2 ve A-II/1 müfredat programını müşterek uygulayan dört yıllık fakülte veya yüksekokul mezunu olup, uzakyol vardiya zabiti yeterliği ile iki yıl denizde vardiya zabitliği yapmış olmak,
- Uzakyol vardiya zabiti yeterliği ile iki yıl denizde vardiya zabitliği yaptıktan sonra, Sözleşmenin öngördüğü A-II/2 müfredat programını idare tarafından uygunluğu onaylanan bir eğitim kurumunda tamamlamak,
- Deniz Kuvvetleri Komutanlığından ayrılanlardan; Deniz Harp Okulu mezunu ve beş yıl güverte deniz hizmetine sahip olmak,
şartlarını sağlayanlar “Uzakyol Birinci Zabit” yeterliğini almaya hak kazanırlar.
Ancak, Gemiadamlarının Eğitim, Belgelendirme, Sınav, Vardiya Tutma, Kütüklenme ve Donatılma Esasları Hakkında Yönetmelik şartlarına uygun olarak uzakyol birinci zabiti yeterliğine sahip bulunanların belgeleri, en az VHF haberleşmesi yapabilecek yeterlikte olduğunu gösteren onaylanmış bir sertifikaya haiz olmak şartıyla sınavsız olarak yeniden düzenlenir.
8) Uzakyol Kaptanı; 3000 GT ve daha büyük gemilerde uzakyol kaptanı olmak için müracaat edenlerden,
-En az VHF haberleşmesi yapabilecek yeterlikte olduğunu gösteren onaylanmış bir sertifikası bulunmak,
- İdarenin öngördüğü uzakyol kaptanlık sınavında başarılı olmak,
- Aşağıdaki şartlardan birini yerine getirmiş olmak;
- Uzakyol birinci zabit yeterliği ile iki yıl birinci zabitlik yapmak,
- Kaptan yeterliği ile yakın kıyısal sefer dışında çalışan gemilerde veya yakın kıyısal sefer yapan 500 GT’den büyük gemilerde iki yıl en az birinci zabitlik ve bir yıl kaptanlık yaptıktan sonra, Sözleşmenin öngördüğü A-II/2 eğitim programı ile idarenin öngördüğü ve "Eğitim-Sınav Yönergesinde" başarı ve muafiyet esasları belirtilen ingilizce eğitimini İdare tarafından uygunluğu onaylanan bir eğitim kurumunda tamamlamak,
-Deniz Kuvvetleri Komutanlığından ayrılanlardan; Deniz Harp Okulu mezunu ve bir yılı gemi komutanlığı olmak üzere yedi yıl güverte deniz hizmetine sahip olmak,
şartlarını sağlayanlar "Uzakyol Kaptanı" yeterliğini almaya hak kazanırlar.
Ancak, Gemiadamlarının Eğitim, Belgelendirme, Sınav, Vardiya Tutma, Kütüklenme ve Donatılma Esasları Hakkında Yönetmelik şartlarına uygun olarak uzakyol kaptanı yeterliğine sahip bulunanların belgeleri, en az VHF haberleşmesi yapabilecek yeterlikte olduğunu gösteren onaylanmış bir sertifikaya haiz olmak şartıyla sınavsız olarak yeniden düzenlenir.
İdare, yukarıda belirtilen ve Sözleşmenin öngördüğü A-II/2 eğitimi ile ingilizce eğitimini birinci zabitlik yeterliği öncesi alanları bu eğitimden muaf tutar.
Gördükleri eğitim nedeniyle ilk defa yeterlik belgesi alanlar, bir yıl deniz hizmeti yapmadıkça kaptan olarak görev yapamazlar.”
MADDE 5 – Aynı Yönetmeliğin 9 uncu maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 9 – Makine sınıfı gemiadamlarının gemiadamı cüzdanı ve/veya yeterlik belgesi alabilmeleri için gerekli yaş, eğitim-öğretim ve deniz hizmet süresine dair şartlar aşağıda gösterilmiştir.
A) Tayfalar:
a) Yağcı olmak için müracaat edenlerden;
1) - İçeriği ve süresi Eğitim-Sınav Yönergesi ile belirlenen “yağcı eğitimini” idare tarafından uygunluğu onaylanan eğitim kurumlarında görmek,
- En az ilköğretim okulu mezunu olup, askerlik görevinin oniki ayını ya da dört yıllık fakülte mezunu olup, askerlik görevinin en az dört ayını faal gemilerde makine eri olarak yaptığını belgelemek,
şartlarından birini sağlamak,
- Fakülte, yüksekokul, sanat enstitüsü veya endüstri meslek liselerinin; kalıp, torna, tesviye, metal işleri, makine, makine ressamlığı, model, döküm, maden, metalürji, iş makineleri, elektrik, elektronik, sıhhi tesisat, soğutma iklimlendirme, elektro mekanik taşıyıcılar, hidrolik-pnömatik, motor, otomotiv, bilgisayar nümerik kontrol (CNC), demir ve ısıtma bölümlerinden mezun olmak ve "makine vardiyası tutma belgesi"ne sahip olmak,
2) İdarenin öngördüğü “yağcı sınavı”nda başarılı olmak,
şartlarını sağlayanlar “Yağcı” yeterliğini almaya hak kazanırlar.
Yağcı yeterliği ile birlikte idare tarafından yukarıdaki (2) nolu alt bentte sayılanların dışındakilere “makine vardiyası tutma belgesi” verilir.
b) Makine lostromosu olmak için müracaat edenlerden;
1) -Yağcı olarak iki yıl deniz hizmetine sahip olmak ve makine tayfasını yönetme yeteneği olduğunu gemi başmühendis/başmakinistinden alınacak belgeyle belgelendirmek,
- Deniz Kuvvetleri Komutanlığından ayrılanlardan; astsubay makine sınıf okulları mezunu olmak ve bir yılı deniz hizmeti olmak üzere iki yıl görevde bulunmak veya makine branşlarında üç yıldan daha fazla uzman erbaşlık yapmak ve makine tayfasını yönetme yeteneği olduğunu gemi başçarkçısından alınacak belge ile belgelendirmek,
şartlarından birini sağlamak,
2) İdarenin öngördüğü “makine lostromosu sınavı”nda başarılı olmak,
şartlarını sağlayanlar “Makine Lostromosu” yeterliğini almaya hak kazanırlar.
Makine lostromosu yeterliği ile birlikte idare tarafından “makine vardiyası tutma belgesi” verilir.
B) Başmühendis/Başmakinistler ve Makine Zabitleri:
a) Sınırlı Makine Zabiti; 750 kW’den daha küçük ana makine ile yürütülen ve yakın kıyısal sefer yapan gemilerde sınırlı makine zabiti olmak için müracaat edenlerden,
1) Onsekiz yaşını bitirmiş olmak,
2) -Üç yıllık denizcilik meslek lisesi, denizcilik ve su ürünleri meslek liselerinin makine veya gemi makineleri, motor meslek veya endüstri meslek liselerinin gemi makineleri, gemi yapı meslek liselerinin motor, gemi makineleri veya makine montaj bölümünü, teknik liselerin motor veya makine, meslek yüksekokulları veya yüksekokullar veya fakültelerin motor, makine, gemi makineleri veya otomotiv bölümlerini bitirmek ve idarenin onayladığı eğitimi görmek ve Sözleşmenin öngördüğü altı ay deniz eğitimini onaylanmış bir staj defterine uygun olarak gemide tamamlamak,
- İdarenin onayladığı eğitimi veren, dört yıllık anadolu denizcilik meslek lisesi gemi makineleri bölümü, meslek yüksek okulu, yüksek okul veya fakülte mezunu olmak ve Sözleşmenin öngördüğü altı ay deniz eğitimini onaylanmış bir staj defterine uygun olarak gemide tamamlamak,
- En az ilköğretim okulu mezunu, vardiyadan sorumlu makine sınıfı gemiadamı olmak ve üç yıllık deniz hizmeti üzerine idarenin onayladığı eğitimi tamamlamak,
- Deniz Kuvvetleri Komutanlığından ayrılanlardan; astsubay makine sınıf okulları motor ya da çark branşı mezunu olmak ya da diğer branşlardan mezun olup içeriği ve süresi Eğitim ve Sınav Yönergesi ile belirlenen “gemi makineleri kursu”nu Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’nda, Sahil Güvenlik Komutanlığı’nda veya idarece onaylanmış bir eğitim kurumunda görmek ve üç yılı deniz hizmeti olmak üzere altı yıl görevde bulunmak,
şartlarından birini sağlamak,
3) İdarenin öngördüğü “sınırlı makine zabiti” sınavında başarılı olmak,
şartlarını sağlayanlar “Sınırlı Makine Zabiti” yeterliğini almaya hak kazanırlar.
Ancak, Gemiadamlarının Eğitim, Belgelendirme, Sınav, Vardiya Tutma, Kütüklenme ve Donatılma Esasları Hakkında Yönetmelik şartlarına uygun olarak deniz motorcusu yeterliğine sahip bulunanlar, sınavsız “sınırlı makine zabiti” yeterliği almaya hak kazanırlar.
Deniz motorculuğu yeterliğine dayalı olarak sınırlı makine zabiti yeterliğini alanlar, 370 kW’den küçük ve liman seferi bölgesinde çalışan yolcu ve yük gemilerinde başmakinistlik yapabilirler.
b) Sınırlı Başmakinist; 750 kW’den daha küçük ana makine ile yürütülen ve yakın kıyısal sefer yapan gemilerde sınırlı başmakinist olmak için müracaat edenlerden,
1) Yirmi yaşını bitirmiş olmak,
2) - Sınırlı makine zabiti yeterliği ile iki yıl deniz hizmetine sahip olmak,
- Deniz Kuvvetleri Komutanlığından ayrılanlardan; astsubay makine sınıf okulları motor ya da çark branşı mezunu olmak ya da diğer branşlardan mezun olup içeriği ve süresi Eğitim ve Sınav Yönergesi ile belirlenen “gemi makineleri kursu”nu Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’nda, Sahil Güvenlik Komutanlığı’nda veya idarece onaylanmış bir eğitim kurumunda görmek ve dört yılı deniz hizmeti olmak üzere dokuz yıl görevde bulunmuş olmak,
şartlarından birini sağlamak,
3) İdarenin öngördüğü “sınırlı başmakinist” sınavında başarılı olmak,
şartlarını sağlayanlar “Sınırlı Başmakinist” yeterliği almaya hak kazanırlar.
Ancak, Gemiadamlarının Eğitim, Belgelendirme, Sınav, Vardiya Tutma, Kütüklenme ve Donatılma Esasları Hakkında Yönetmelik şartlarına uygun olarak deniz makinistliği yeterliğine sahip bulunanlar, sınavsız “sınırlı başmakinist” yeterliğini almaya hak kazanırlar.
c) Makine Zabiti; 750-3000 kW arası ana makine ile yürütülen gemilerde makine zabiti olmak için müracaat edenlerden,
1) Onsekiz yaşını bitirmiş olmak,
2) - Sözleşmenin öngördüğü A-III/1 müfredat programlarını uygulayan ve İdare tarafından uygunluğu onaylanan dört yıllık anadolu denizcilik meslek liselerinin gemi makineleri bölümü mezunları ile iki yıllık meslek yüksek okulu mezunu olmak ve liman seferi dışında çalışan 750 kW’den büyük ana makine ile yürütülen gemilerde altı ay deniz eğitimini onaylanmış bir staj defterine uygun olarak başarı ile tamamlamak,
- En az lise mezunu olmak şartıyla, sözleşmenin öngördüğü A-III/1 müfredat programlarını uygulayan ve İdare tarafından uygunluğu onaylanan iki yıllık kurslardan mezun olmak ve yukarıda belirtilen altı aylık deniz eğitimini bitirmek,
- Sınırlı başmakinist yeterliği veya Gemiadamlarının Eğitim, Belgelendirme, Sınav, Vardiya Tutma, Kütüklenme ve Donatılma Esasları Hakkında Yönetmelik şartlarına uygun deniz makinistliği yeterliği ile liman seferi dışında iki yıl başmakinistlik yaptıktan sonra, sözleşmenin öngördüğü A-III/1 müfredat programına uyum sağlayacak bir eğitimi tamamlamak, - Deniz Kuvvetleri Komutanlığından ayrılanlardan; astsubay makine sınıf okulları motor veya çark branşı mezunu olmak ya da diğer branşlardan mezun olup içeriği ve süresi Eğitim ve Sınav Yönergesi ile belirlenen “gemi makineleri kursu”nu Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’nda, Sahil Güvenlik Komutanlığı’nda veya idarece onaylanmış bir eğitim kurumunda görmek ve beş yılı deniz hizmeti olmak üzere on yıl görevde bulunmak,
şartlarından birini sağlamak,
3) İdarenin öngördüğü "makine zabiti" sınavında başarılı olmak,
şartlarını sağlayanlar, "Makine Zabiti" yeterliği almaya hak kazanırlar.
Ancak, Gemiadamlarının Eğitim, Belgelendirme, Sınav, Vardiya Tutma, Kütüklenme ve Donatılma Esasları Hakkında Yönetmelik şartlarına uygun olarak yakınyol makine zabiti, yakınyol ikinci makinisti ve sınırlı makine zabiti yeterliğine sahip bulunanlar, sınavsız "makine zabiti" yeterliği almaya hak kazanırlar.
Sözleşmenin öngördüğü A-III/1 müfredatını eğitim ve öğretimleri sırasında görerek makine zabitliği yeterlik belgesini alanlar, Gemiadamları Donatımında Asgari Emniyet Belgelerinde iki uzakyol vardiya mühendisi/makinisti yeterlikli personel ile donatılması öngörülen gemilerde uzakyol vardiya mühendisi/makinistlerinden birinin yerine gemide görev alabilirler.
d) İkinci Makinist; 750-3000 kW arası ana makine ile yürütülen gemilerde ikinci makinist olmak için müracaat edenlerden;
1) - Makine zabiti yeterliği ile iki yıl denizde makine zabitliği yaptıktan sonra Sözleşmenin öngördüğü A-III/2 müfredat programı ile idarenin öngördüğü İngilizce eğitimini İdare tarafından uygunluğu onaylanan bir eğitim kurumunda tamamlamak,
- Deniz Kuvvetleri Komutanlığından ayrılanlardan; astsubay makine sınıf okulları motor veya çarkçı branşı mezunu olmak ve ikinci makinistlik yeterliği için sözleşmenin öngördüğü A-III/2 müfredat programından öğrenimi esnasında almadığı fark derslerini Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’nda, Sahil Güvenlik Komutanlığı’nda veya idarece onaylanmış bir eğitim kurumunda görmek ve yedi yılı deniz hizmeti olmak üzere oniki yıl görevde bulunmuş olmak,
şartlarından birini sağlamak,
2) İdarenin öngördüğü “ikinci makinist” sınavında başarılı olmak,
şartlarını sağlayanlar, “ikinci makinist” yeterliğini almaya hak kazanırlar.
Ancak, Gemiadamlarının Eğitim, Belgelendirme, Sınav, Vardiya Tutma, Kütüklenme ve Donatılma Esasları Hakkında Yönetmelik şartlarına uygun olarak yakınyol başmakinist klas-III, yakınyol başmakinist klas-IV, sınırlı ikinci makinist ile Deniz Kuvvetleri Komutanlığından ayrılan ve yakınyol ikinci makinist yeterliğine sahip bulunanlar, sınavsız “İkinci Makinist” yeterliğini almaya hak kazanırlar.
e)Başmakinist; 750-3000 kW arası ana makine ile yürütülen gemilerde başmakinist olmak için müracaat edenlerden,
1) - İkinci makinist yeterliği ile iki yıl denizde ikinci makinistlik yapmak,
- Deniz Kuvvetleri Komutanlığından ayrılanlardan; astsubay makine sınıf okulları motor veya çarkçı branşı mezunlarından, astsubaylıktan subaylığa nasbedilmiş olmak ve bir yılı ana makine gücü 750 kW’den büyük gemilerde başçarkçı olmak üzere yedi yıl deniz hizmeti bulunmuş olmak,
şartlarından birini sağlamak,
2) İdarenin öngördüğü “başmakinist” sınavında başarılı olmak,
şartlarını sağlayanlar “Başmakinist” yeterliğini almaya hak kazanırlar.
Ancak, Gemiadamlarının Eğitim, Belgelendirme, Sınav, Vardiya Tutma, Kütüklenme ve Donatılma Esasları Hakkında Yönetmelik şartlarına uygun olarak yakınyol başmakinist klas-I, yakınyol başmakinist klas-II, sınırlı başmakinist ile Deniz Kuvvetleri Komutanlığından ayrılan ve yakınyol başmakinist klas-III yeterliğine sahip bulunanlar, sınavsız “başmakinist” yeterliğini almaya hak kazanırlar.
f) Uzakyol Vardiya Mühendisi/Makinisti; 3000 kW’den büyük ana makine ile yürütülen gemilerde uzakyol vardiya mühendisi/makinisti olmak için müracaat edenlerden,
1) Onsekiz yaşını bitirmiş olmak,
2) - Bir yıllık İngilizce hazırlık eğitiminden sonra, Sözleşmenin öngördüğü A-III/1 müfredat programlarını uygulayan dört yıllık fakülte veya yüksekokul mezunu olmak ve liman seferi dışında çalışan 750 kW’den büyük ana makine ile yürütülen gemilerde altı ay deniz eğitimini onaylanmış bir staj defterine uygun olarak başarı ile tamamlamak,
- Bir yıllık İngilizce hazırlık eğitiminden sonra, Sözleşmenin öngördüğü A-III/1 ile A-III/2 müfredat programlarını müşterek uygulayan dört yıllık fakülte veya yüksekokul öğrencisi olarak altıncı sömestr sonunda A-III/1 müfredatını başarı ile tamamlamak ve yukarıda belirtilen altı aylık deniz eğitimini bitirmek,
- Deniz Harp Okulu mezunu olmak ve Deniz Kuvvetleri Komutanlığından ayrılmak,
- Dört yıllık fakülte ve yüksekokulların gemi inşaatı ile gemi makineleri mühendisliği veya makine mühendisliği veyahut gemi inşaatı ve deniz teknolojisi mühendisliği bölümlerinin lisans programından mezun olmak ve Eğitim ve Sınav Yönergesinin 54 üncü maddesinde belirtilen İngilizce Başarı Esaslarına göre İngilizce başarısını sağlamak,
- İdare tarafından uzakyol vardiya makinistliği/mühendisliği eğitimi için yetkilendirilmiş eğitim kurum/kuruluşunda sözleşmenin öngördüğü A-III/1 eğitiminde öngörülen derslerden öğrenimi esnasında almadığı fark derslerini başarı ile tamamlamak ve liman seferi dışında çalışan 750 kW’den büyük ana makine ile yürütülen gemilerde altı ay süreli deniz eğitimini onaylanmış bir staj defterine uygun olarak başarı ile bitirmek,
şartlarından birini sağlamak,
3) İdarenin öngördüğü "uzakyol vardiya mühendisi/makinisti" sınavında başarılı olmak,
şartlarını sağlayanlar, "Uzakyol Vardiya Mühendisi/Makinisti" yeterliğini almaya hak kazanırlar.
Ancak, Gemiadamlarının Eğitim, Belgelendirme, Sınav, Vardiya Tutma, Kütüklenme ve Donatılma Esasları Hakkında Yönetmelik şartlarına uygun olarak uzakyol vardiya mühendisi/makinisti yeterliğine sahip bulunanların belgeleri, bu Yönetmeliğe göre sınavsız yeniden düzenlenir.
İngilizce hazırlık sınıfı başarı ve muafiyet şartları ile öğrenci yerleştirme önceliği idare tarafından belirlenen ve Eğitim-Sınav Yönergesinde belirtilen esaslara göre aşağıdaki şekilde yapılır.
g) Uzakyol İkinci Mühendisi/Makinisti; 3000 kW’den büyük ana makine ile yürütülen gemilerde uzakyol ikinci mühendisi/makinisti olmak için müracaat edenlerden;
1) -A-III/2 ile A-III/1 müfredat programını müşterek uygulayan dört yıllık fakülte veya yüksekokul mezunu olup, uzakyol vardiya mühendisliği yeterliği ile iki yıl denizde vardiya mühendisliği yapmış olmak,
- Uzakyol vardiya mühendisi/makinisti yeterliği ile iki yıl denizde vardiya mühendisliği yaptıktan sonra, Sözleşmenin öngördüğü A-III/2 müfredat programını idare tarafından uygunluğu onaylanan bir eğitim kurumunda tamamlamak,
- Deniz Harp Okulu mezunu olup, Deniz Kuvvetleri Komutanlığından ayrılmak ve beş yıl makine deniz hizmeti olmak,
şartlarından birini sağlamak,
2) İdarenin öngördüğü “uzakyol ikinci mühendisi/makinisti” sınavında başarılı olmak,
şartlarını sağlayanlar, “Uzakyol İkinci Mühendisi/Makinisti” yeterliğini almaya hak kazanırlar.
Ancak, Gemiadamlarının Eğitim, Belgelendirme, Sınav, Vardiya Tutma, Kütüklenme ve Donatılma Esasları Hakkında Yönetmelik şartlarına uygun olarak uzakyol ikinci mühendisi/makinisti yeterliğine sahip bulunanların belgeleri, bu Yönetmeliğe göre sınavsız yeniden düzenlenir.
h) Uzakyol Başmühendisi/Başmakinisti; 3000 kW’den büyük ana makine ile yürütülen gemilerde uzakyol başmühendisi/başmakinisti olmak için müracaat edenlerden;
1) -Uzakyol ikinci mühendisi/makinisti yeterliği ile iki yıl denizde ikinci mühendislik/ makinistlik yapmak,
- Başmakinist yeterliği ile yakın kıyısal sefer dışında çalışan gemilerde veya yakın kıyısal seferde 750 kW’den büyük gemilerde iki yıl en az ikinci makinistlik ve bir yıl başmakinistlik yaptıktan sonra, Sözleşmenin öngördüğü A-III/2 eğitim programı ile idarenin öngördüğü ve "Eğitim-Sınav Yönergesinde" başarı ve muafiyet esasları belirtilen ingilizce eğitimini İdare tarafından uygunluğu onaylanan bir eğitim kurumunda tamamlamak,
- Deniz Harp Okulu mezunu olup, Deniz Kuvvetleri Komutanlığından ayrılmak ve bir yılı başçarkçılık olmak üzere yedi yıl makine deniz hizmetine sahip olmak,
şartlarından birini sağlamak,
2) İdarenin öngördüğü “uzakyol başmühendisi/başmakinisti” sınavında başarılı olmak,
şartlarını sağlayanlar, “Uzakyol Başmühendisi/Başmakinisti” yeterliğini almaya hak kazanırlar.
Ancak, Gemiadamlarının Eğitim, Belgelendirme, Sınav, Vardiya Tutma, Kütüklenme ve Donatılma Esasları Hakkında Yönetmelik şartlarına uygun olarak uzakyol başmühendisi/ başmakinisti yeterliğine sahip bulunanların belgeleri, bu Yönetmeliğe göre sınavsız yeniden düzenlenir.
İdare, yukarıda belirtilen A-III/2 eğitimi ile ingilizce eğitimini ikinci makinistlik yeterliği öncesi alanları bu eğitimden muaf tutar.
Gördükleri eğitim nedeniyle ilk yeterlik belgesi alanlar bir yıl deniz hizmeti yapmadıkça başmakinist olarak görev yapamazlar.”
MADDE 6 – Aynı Yönetmeliğin 17 inci maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Gemiadamlarının Eğitim, Belgelendirme, Sınav, Vardiya Tutma, Kütüklenme ve Donatılma Esasları Hakkında Yönetmeliğin yürürlük tarihinden önce Deniz Harp Okulundan mezun olanlar ile deniz astsubay sınıf okulları seyir, motor ve çarkçı branşlarından mezun olanlardan gemiadamı yeterlik belgelerini ilk kez alacak olanlar, bu belgeleri sınavsız olarak alırlar. Daha sonraki yeterlik yükseltmeleri için bu Yönetmeliğin eğitim, sınav ve deniz hizmeti ile ilgili hükümleri uygulanır.”
MADDE 7 – Aynı Yönetmeliğin 45 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“MADDE 45 – Gemiadamları sınavları döneminde, bir gemiadamı, yeterlik derecesi için Eğitim-Sınav Yönergesinde belirtilen sınav konularının bazılarından başarılı olamazsa bütünlemeye kalır. Bütünleme hakkı ancak ilk sınav tarihinden itibaren iki yıl için geçerli olup, bu sınavlar sonunda bütünlemeye kaldığı derslerden başarılı olamazsa, o gemiadamı daha önce geçmiş olduğu derslerden de başarısız sayılır. Bununla birlikte, son sınavda tek dersten başarısız olan gemiadamlarına o ders için son sınavdan sonraki ilk sınavda kullanılmak üzere bir hak daha verilir.”
MADDE 8 – Aynı Yönetmeliğin 80 inci maddesinin üçüncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Kaptan, güverte, makine ve telsiz zabiti sınıfı yeterlikler, Deniz Ulaştırması Genel Müdürlüğünce gerekli doğrulamalar yapıldıktan sonra, diğer yeterlikler ise doğrudan bölge müdürlüklerinde veya idarece teknik ve idari altyapısı uygun görülen liman başkanlıklarında düzenlenir.”
MADDE 9 – Aynı Yönetmeliğe aşağıdaki Geçici Madde 8 eklenmiştir.
“GEÇİCİ MADDE 8 – Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce Miço yeterliğine sahip olanlardan 6 ay gemide eğitim görmek şartıyla 12 ay deniz hizmetini tamamlayan ve “Gemici sınavı”nı başaranlar “Gemici” yeterliğini almaya hak kazanırlar.
Gemici yeterliği ile birlikte, İdare tarafından “seyir vardiyası tutma belgesi” verilir.
Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce Silici yeterliğine sahip olanlardan 6 ay gemide eğitim görmek şartıyla 12 ay deniz hizmetini tamamlayan ve “yağcı sınavı”nı başaranlar “Yağcı” yeterliğini almaya hak kazanırlar.
Yağcı yeterliği ile birlikte idare tarafından “makine vardiyası tutma belgesi” verilir.”
MADDE 10 – Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 11 – Bu Yönetmelik hükümlerini Denizcilik Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakan yürütür.