Gümrük Müsteşarlığından:
Gümrük Genel Tebliği
(Gümrük İşlemleri)
(Seri No: 74)
Amaç ve kapsam
MADDE 1 – (1) Bu Tebliğin amacı; 27/10/1999 tarih ve 4458 sayılı Gümrük Kanununun 221 inci maddesinde yer alan fazla çalışma ücretlerinin tahsiline ilişkin usul ve esasların düzenlenmesidir.
Dayanak
MADDE 2 – (1) Bu Tebliğ, 4458 sayılı Gümrük Kanununun 221 inci maddesi ile 29/9/2009 tarihli ve 2009/15481 sayılı 4458 sayılı Gümrük Kanununun Bazı Maddelerinin Uygulanması Hakkındaki Bakanlar Kurulu Kararının 134 üncü maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Gümrük idarelerinde yapılan fazla çalışmaların genel esasları
MADDE 3 – (1) Normal çalışma saatleri dışında veya resmi tatil günlerinde gümrük personelinin çalışması fazla çalışma ücretine tabidir.
(2) Normal çalışma saatleri dışında çalışma başvurusu, mesai saatleri içinde ilgili gümrük idaresine yapılır. İş sahiplerince, gümrük idarelerine yönelik fazla çalışma taleplerine ilişkin dilekçelerde fazla çalışmanın başlangıç ve bitiş saatleri ve yapılacak fazla çalışmanın kapsam ve niteliği belirtilir. Sözkonusu dilekçeler ilgili gümrük idaresinde saklanır. İlgili gümrük idare amirince başvuru yerinde görülürse, çalışacak personelin fazla çalışma ücretleri ile varsa kanuni yollukları ilgili muhasebe birimi hesabına yatırıldıktan sonra, fazla çalışma yapılır. İlgili muhasebe birimi de dahil olmak üzere memurlar bu suretle kendilerine verilecek işleri yapmakla görevlidir. Ancak, iş sahiplerinin normal çalışma saatleri dışında veya resmi tatil günlerinde hizmet verilmesine ilişkin talepleri, belirlenen ücretin tatilden sonraki ilk iş gününde, yatırılacağına dair taahhütname verilmesi kaydıyla kabul edilir. Bu yükümlülükleri yerine getirmeyenlerin müteakip talepleri, bu yükümlülük yerine getirilinceye kadar karşılanmaz.
(3) Yükümlünün talebi halinde global olarak fazla çalışma ücreti yatırılması ve her fazla çalışma talep dilekçesi konusu tutarın toplam miktardan mahsup edilmek suretiyle işlem tesisi mümkündür. Bu şekilde global mesai tahsil edilmesi yükümlülerin her defasında fazla mesai dilekçesi verme zorunluluğunu ortadan kaldırmaz. Bu durumda, global olarak tahakkuk ettirilen ve tahsil edilen fazla çalışma ücretlerinin mahsup işlemleri izleyen ayın en geç üçüncü günü mesai bitimine kadar yapılır.
(4) a) Fazla çalışma ücretinin belirlenmesinde, fazla çalışılan süre ile işin ve işlemin özelliği, işin görüleceği mahallin gümrük idaresine olan uzaklığı, görevlendirilen personel sayısı ve çalışma saat ücreti dikkate alınır. Görevlendirilen personel için fiilen çalıştığı ve/veya çalışacağı saat kadar fazla çalışma ücreti tahakkuk ve tahsil edilir.
b) Bir işte birden fazla memur çalıştığı takdirde, her memur için aynı miktarda fazla çalışma ücreti tahakkuk ettirilir.
c) Fazla çalışma süresi, görevli personel başına normal günlerde yedi; hafta tatili, ulusal ve dini bayramlar ile genel tatil günlerinde ondört saati geçemez. Bu limitler dahilinde kalmak kaydıyla fazla çalışma için belirlenen saatlerin aşılması durumunda, aşılan süre nispetinde ayrıca fazla çalışma ücreti tahsil edilir.
ç) Hafta içi uygulanan fazla çalışma saat ücreti ile hafta sonu uygulanan fazla çalışma saat ücreti arasında herhangi bir farklılık yaratılmaz.
d) Muhasebe birimi hesabına yatırılan fazla çalışma ücretlerinin tamamı, en geç izleyen ayın üçüncü günü mesai bitimine kadar, bu günün resmi tatile rastlaması halinde, tatilden sonraki ilk iş günü Ankara Gümrük Muhasebe Birimi hesabına aktarılır.
(5) a) Fazla çalışmada, gereğinden fazla memur görevlendirilmez. Fazla çalışmada memur görevlendirilmesi sırasında aşağıda belirtilen şekilde görevlendirme yapılır.
b) Fazla çalışma yapmak üzere deniz ve hava sınır kapılarında bulunan gümrük idarelerinde ihracatta en fazla 3, bunun dışındaki işlemlerde en fazla 4, diğer gümrüklerde ihracatta en fazla 2, bunun dışındaki işlemlerde en fazla 3 personel görevlendirilir. Ayrıca görevlendirilmeleri halinde, idare amiri ve vezne memurları için 1’er saatlik fazla çalışma ücreti tahakkuk ettirilir.
(6) a) Boş konteynerlerin yükleme ve boşaltma işlemlerinde en fazla 3 personel ve çalışılan saat ücreti esas alınmak suretiyle fazla çalışma ücreti tahakkuk ettirilir.
b) Dolu konteynerlerle ilgili fazla çalışma ücreti belirlenirken, yükleme ve boşaltma işlemlerinde ihracat için en fazla 3, ithalat için en fazla 5 personel ve çalışılan saat dikkate alınır.
c) Ro-Ro taşımacılığında araçlar için kamyon başına tahsil edilen ücret esas alınarak fazla çalışma ücreti tahakkuk ettirilir.
ç) 1) İhracat transit işlemleri hariç, transit işlemlerinin TIR Karnesi kapsamında yapılması halinde en fazla 3 personel ve çalışılan saat ücreti esas alınmak suretiyle,
2) Transit işlemlerinin transit beyannamesi kapsamında yapılması durumunda ve özet beyanla birlikte transit beyannamesinin taşıyıcı tarafından eşzamanlı olarak verilmesi halinde en fazla 3, diğer hallerde ise transit beyannamesi için en fazla 3 ve özet beyan için en fazla 2 personel ile çalışılan saat ücreti esas alınmak suretiyle, fazla çalışma ücreti tahakkuk ettirilir.
d) Gemi geliş ve gidişlerinde özet beyan, soru kağıdı gibi yapılan işlemler için tahakkuk ettirilecek fazla çalışma ücreti kişi başına 2 saati geçmez.
e) 1 saatten az süren işlemlerden 1 saatlik fazla çalışma ücreti tahsil edilir.
(7) a) Deniz ve kara hudut kapılarından giriş-çıkış yapan kamyonlar için kamyon başına fazla çalışma ücreti alınır. Bu işlemlerde saat başına fazla çalışma ücreti tahsil edilmez.
b) Yükleme, boşaltma gibi gümrük işlemleri yapan Türk ve yabancı plakalı kamyonlar için çalışılan saat esasına göre fazla çalışma ücreti tahakkuk ve tahsil edilir.
(8) Fazla çalışma ücretleri doğrudan Muhasebe Birimi veya gümrük vergilerinin tahsiline yetkili bankalardaki ilgili Muhasebe Birimi hesabına yatırılır.
(9) Bu maddede geçen normal çalışma saati, konuyla ilgili özel düzenleme ve talimatlar saklı kalmak kaydıyla Valiliklerce belirlenen mesai saatleridir.
(10) Fazla çalışmaları Başmüdür, müdür veya vekilleri düzenler ve kontrol eder.
Fazla çalışma ücreti tahsil edilmeyecek durumlar
MADDE 4 – (1) Normal çalışma saatleri içerisinde yapılan iş ve işlemler için iş sahiplerinden fazla çalışma ücreti talep edilmez.
(2) Yolcular ile yolcuların kişisel kullanımına mahsus ve yolcu taşımacılığı yapan taşıtlar ile deniz ve kara hudut kapılarından giriş-çıkış yapan yabancı plakalı kamyonlardan fazla çalışma ücreti tahsil edilmez.
Fazla çalışma masrafları
MADDE 5 – (1) Fazla çalışma yapacak personelin işlem mahalline götürülüp getirilmesinin talep edenler tarafından sağlanmaması halinde yol masrafları da bu kişilerce karşılanır. Yol masrafları global olarak tahsil edilmez.
(2) Yollukların hesaplanmasında objektif değerlendirme yapılması esastır. Gidilecek mesafenin rayiç tutarının belirlenmesinde Şoförler ve Otomobilciler Odasından temin edilen tarifeler veya Belediye Başkanlığınca onaylı Köyler ve Şehirlerarası Taksi Ücret Tarifesi esas alınır.
(3) Muhasebe birimi hesabına yatırılan yolluklar, bizzat fazla çalışmada görevlendirilen hak sahibi personele ödenir.
Fazla çalışma ücretlerinin duyurulması
MADDE 6 – (1) 2009/15481 sayılı 4458 sayılı Gümrük Kanununun Bazı Maddelerinin Uygulanması Hakkındaki Bakanlar Kurulu Kararının 122 nci maddesi ile belirlenen ve yine anılan madde gereğince her yıl, bir önceki yıla ilişkin olarak 213 sayılı Vergi Usul Kanunu uyarınca belirlenen yeniden değerleme oranında arttırılacak olan fazla çalışma ücretleri her yıl, yılın ilk gününden geçerli olmak üzere Gümrük Müsteşarlığınca tebliğ ile duyurulur.
Diğer uygulamalar
MADDE 7 – (1) Hava, deniz ve karayolu taşıma sektör temsilcilerince mesai dışı gümrük hizmeti taleplerinin tüm taşımaya yaygınlaştırılarak karşılanması hususunda talepte bulunulması halinde bu işlemle ilgili olarak yazılı mutabakat kapsamında ayrıca düzenleme yapılır.
Yürürlük
MADDE 8 – (1) Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 9 – (1) Bu Tebliğ hükümlerini Gümrük Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakan yürütür.