Maliye Bakanlığından:
İÇ DENETÇİ ADAYLARININ BELİRLENMESİNDE UYULACAK
ESAS VE USULLER HAKKINDA TEBLİĞ
(SIRA NO: 3)
1. Giriş
(1) 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun (Kanun) geçici 5 inci ve geçici 16 ncı maddelerine istinaden; 31/12/2007 tarihine kadar olan dönemde, bazı meslek gruplarında görev yapmış veya yapmakta olan denetim elemanları anılan maddelerde belirtilen usulle kamu idarelerinin iç denetçi kadrolarına doğrudan atanmışlardır. Kanun uyarınca 1/1/2008 tarihinden itibaren kamu idarelerinin iç denetçi kadrolarına doğrudan atama yapılması mümkün bulunmamaktadır. Anılan tarihten itibaren; ilgili mevzuatta belirtilen şartları haiz iç denetçi adaylarının öncelikle İç Denetim Koordinasyon Kurulu (Kurul) tarafından, Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) Başkanlığına, Milli Eğitim Bakanlığı Ölçme ve Değerlendirme Merkezine ya da uygun başka bir kuruma yaptırılacak aday belirleme sınavına girmeleri ve bu sınavda başarılı olmaları gerekmektedir. Bu sınavda başarılı olacak adaylar, üç aydan az olmamak üzere Maliye Bakanlığınca verilecek iç denetim eğitim programına katılmak ve eğitim sonunda düzenlenecek sertifika sınavında da başarılı olmak durumundadırlar. Bu süreçlerden geçerek iç denetçi sertifikasına sahip olan adaylar, iç denetçi olarak atanmak üzere Kanunun iç denetim ile ilgili hükümlerine tabi tüm kamu idarelerine başvurabilecektir.
(2) Bu çerçevede, iç denetçi aday belirleme sınavıyla ilgili olarak tereddüde düşülebilecek konular hakkında aşağıdaki açıklamaların yapılmasına gerek duyulmuştur.
2. İç denetçi aday belirleme sınavı
(1) İç Denetçi Adayları Belirleme, Eğitim ve Sertifika Yönetmeliğinin (Yönetmelik) 5 inci maddesinde, iç denetim eğitimine tabi tutulacak iç denetçi adaylarının, Kurulca yapılacak veya Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığına, Milli Eğitim Bakanlığı Ölçme ve Değerlendirme Merkezine ya da uygun başka bir kuruma yaptırılacak aday belirleme sınavıyla belirleneceği hükme bağlanmıştır. Bu çerçevede, ilk iç denetçi aday belirleme sınavının ÖSYM tarafından, 12 Temmuz 2009 Pazar günü Ankara’da yapılması kararlaştırılmıştır.
2.1. Aday belirleme sınavına başvuru şartları
(1) Yönetmelik uyarınca, aday belirleme sınavına katılacakların 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesinde belirtilen şartların yanı sıra aşağıdaki şartları da taşıması gerekir.
a) En az dört yıl süreli eğitim veren yükseköğretim kurumları ile denkliği Yükseköğretim Kurulu tarafından kabul edilen yurt dışındaki eşdeğer eğitim kurumlarından birini bitirmek.
b) Aşağıda belirtilen süre zarfında çalışmış olma şartını yerine getirmek:
1) Mesleğe yarışma sınavına tabi tutulmak suretiyle alındıktan sonra yapılan yeterlik sınavında başarı göstermek kaydıyla, yardımcılıkta geçen süreler dahil olmak üzere, denetim elemanı olarak en az beş yıl.
2) Mesleğe yarışma sınavına tabi tutulmak suretiyle alındıktan sonra yapılan yeterlik sınavında başarı göstermek kaydıyla, yardımcılıkta geçen süreler dahil olmak üzere, uzman olarak en az sekiz yıl.
3) Doktora unvanını almış öğretim elemanı olarak, araştırma görevliliğinde geçen süreler dahil olmak üzere, en az sekiz yıl.
4) Müdür ve daha üst unvanlarda en az sekiz yıl.
c) İç denetçi aday belirleme sınavı son başvuru tarihinden önceki iki yıl içinde alınmış olması kaydıyla, İngilizce, Almanca veya Fransızca dillerinden birinden Kamu Personeli Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavından (KPDS) veya Üniversitelerarası Kurul Yabancı Dil Sınavından (ÜDS) en az elli puan almış olmak.
d) Son başvuru tarihi itibarıyla kırkbeş yaşından büyük olmamak.
e) Sicil raporu düzenlenen son üç yıl içinde olumsuz sicil almamış olmak.
f) Uyarma ve kınama cezaları hariç disiplin cezası almamış olmak.
g) Yurdun her yerinde çalışabilecek sağlık durumuna sahip olmak.
h) Kurulun belirlediği etik kurallara uygun öz geçmişe sahip olmak.
(2) Uluslararası geçerliliği olan CIA (Certified Internal Auditor), CISA (Certified Information System Auditor), CCSA (Certified Control Self Assessment) ve CGAP (Certified Government Auditing Professional) sertifikalarından birini almış olup yukarıda belirtilen şartları da taşıyanlar, aday belirleme sınavından muaf olacak ve iç denetim eğitimine doğrudan katılabileceklerdir.
2.2. Aday belirleme sınavı başvuru şartlarıyla ilgili diğer hususlar
1.) (1) Kanun kapsamında yer alan genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinde, mesleğe yarışma sınavına tabi tutulmak suretiyle alındıktan sonra yapılan yeterlik sınavında başarı göstermek kaydıyla; müfettiş, kontrolör, murakıp veya denetmen olarak görev yapan denetim elemanları yardımcılık/stajyerlik dönemleri de dahil olmak üzere sınavın son başvuru tarihi itibarıyla beş yılı tamamladıkları takdirde aday belirleme sınavına katılabilirler.
(2) Yardımcılık/stajyerlik dönemlerinden sonra yeterlilik sınavlarında başarı gösteremeyerek başka kadrolara atanmış olan denetim elemanlarının burada geçirmiş oldukları süreler, beş yıllık süre hesabında dikkate alınmaz.
(3) Özel kanunları uyarınca, mesleğe yarışma sınavına tabi tutulmadan giren veyahut yeterlik sınavına girmeden müfettiş, kontrolör, murakıp ya da denetmen kadrolarına atananlar, bu meslekler için sonradan giriş ve yeterlilik sınavı şartları getirilmiş olsa dahi aday belirleme sınavına katılamazlar.
2.) (1) Kanuna tabi genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinde, uzman yardımcılığında geçen süreler dahil olmak üzere, mesleğe yarışma sınavına tabi tutulmak suretiyle alındıktan sonra yapılan yeterlik sınavında başarı göstermek kaydıyla uzman olarak sınavın son başvuru tarihi itibarıyla en az sekiz yıl çalışanlar aday belirleme sınavına katılabilirler.
(2) Yukarıda belirtilen şekilde atananlar dışında, kamu idarelerinde “uzman”, “eğitim uzmanı”, “sivil savunma uzmanı” gibi kadrolarda görev yapanların bu unvanlarda geçirdikleri süreler sekiz yıllık süre hesabında dikkate alınmaz.
(3) Yardımcılık dönemlerinden sonra yeterlilik sınavlarında başarı gösteremeyerek başka kadrolara atanmış olanların yardımcılıkta geçirmiş oldukları süreler sekiz yıllık süre hesabında dikkate alınmaz.
(4) Uzmanlıkta sekiz yılını doldurmadan diğer kamu idarelerinde uzman yardımcılığı, uzman, daire başkanlığı veya eşdeğer yahut daha üst başka bir göreve naklen atananların eski ve yeni görev süreleri sekiz yıllık süre hesabında birlikte dikkate alınır.
(5) Özel kanunları uyarınca, mesleğe yarışma sınavına tabi tutulmadan giren veyahut yeterlik sınavına girmeden doğrudan uzman olarak atananlar, bu meslekler için sonradan giriş ve yeterlilik sınavı şartları getirilmiş olsa dahi aday belirleme sınavına katılamazlar.
3.) (1) Kanuna tabi genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinde, araştırma görevliliğinde geçen süreler dahil olmak üzere, doktora unvanını almış öğretim elemanı olarak sınavın son başvuru tarihi itibarıyla en az sekiz yıl çalışmış olanlar aday belirleme sınavına katılabilirler.
(2) Doktora unvanını almakla beraber araştırma görevlisi kadrosunda sekiz yılını doldurmamış veya sekiz yıl araştırma görevlisi olarak çalışmış olmasına rağmen doktorasını tamamlamayanlar aday belirleme sınavına katılamazlar.
4.) (1) Kanuna tabi genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinde, müdür ve daha üst unvanlarda sınavın son başvuru tarihi itibarıyla en az sekiz yıl çalışmış olanlar aday belirleme sınavına katılabilirler.
(2) Müdür yardımcılığında geçirilen süreler sekiz yıllık süre hesabında dikkate alınmaz.
(3) Müdür ve daha üst kadrolara vekaleten atanmış olanların vekaleten görev yaptıkları süre, daha sonra aynı kadroya asaleten atanmış olmak kaydıyla, sekiz yıllık süre hesabında dikkate alınır. Tedviren ya da geçici görevlendirme şeklinde yürütülen hizmet süreleri sekiz yıllık süre hesabında dikkate alınmaz.
(4) Hakim, savcı, kaymakam ve Dışişleri Bakanlığı meslek memurluğu kadrolarında çalışmış olanlar, sekiz yıllık hizmet koşulunu sağladıkları takdirde aday belirleme sınavına katılabilirler.
5.) (1) Yukarıda belirtilen mesleklerde geçirilen dönem içerisinde olmak kaydıyla, muvazzaf askerlikte geçen süreler hariç olmak üzere aylıksız izinde geçen süreler ve sıhhi izinlerin toplamda altı
aydan fazla olan kısmı yapılacak süre hesaplamalarında dikkate alınmaz.
6.) (1) Daha önce kamu idareleri bünyesinde görev yapmakta iken istifa etmiş olanlar ile çekilmiş sayılanların yukarıda belirtilen mesleklerde geçirdikleri sürelerin dikkate alınabilmesi için en geç sınav başvuru tarihi itibarıyla devlet memurluğuna dönmüş olmaları gerekmektedir.
7.) (1) Anılan mesleklerde, sözleşmeli personel (kadro karşılığı olanlar dahil) ve işçi statüsünde çalışmak suretiyle geçirilen süreler de bu kapsama dahildir. Sözleşmeli personel ve işçi statüsünde çalışmakta olanların iç denetçi sertifikasına sahip olmaları, memuriyet kadrolarına atanmada kendilerine ayrıca bir hak sağlamaz.
8.) (1) Yapılacak başvurularda, sınavın son başvuru tarihi itibarıyla 45 yaşın doldurulmamış olması gerekmektedir.
9.) (1) Tabi oldukları personel kanunlarına göre uyarma ve kınama dışında bir disiplin cezası almış olanlardan, cezası kesinleşenler aday belirleme sınavına katılamazlar. Ceza almış olmakla birlikte afla veya ilgili mevzuatı uyarınca cezaları silinmiş olanlar aday belirleme sınavına müracaat edebilirler.
10.) (1) Kanunun geçici 5 ve geçici 16 ncı maddelerine istinaden kamu idarelerine atanmış olan iç denetçiler; Yönetmelikte aranmakta olan tüm şartları taşımak koşuluyla aday belirleme sınavına katılabilirler. Anılan Kanun hükümleri uyarınca iç denetçi olarak atanmadan önce çalışmakta oldukları mesleklerine giriş sınavıyla girmiş ve daha sonra yeterlilik sınavını başarıyla tamamlamış olanların iç denetçilikte geçirdikleri süreler beş yıllık süre hesabında dikkate alınır.
11.) (1) Geçmişte mesleğe yarışma sınavına tabi tutulmak suretiyle alınıp, yapılan yeterlilik sınavında başarı göstermek kaydıyla; bir süre denetim elemanı olarak çalıştıktan sonra uzman, müdür veya daha üstü görevler ya da araştırma görevlisi olarak çalışmaya devam edenlerin hizmetleri aşağıda gösterildiği gibi oransal olarak değerlendirilir.
(2) Hesaplamalarda aday belirleme sınavının son başvuru tarihi dikkate alınır ve 1 yıl 365 gün, 1 ay ise 30 gün olarak değerlendirilir. Kesirli günler tama iblağ olunur.
Örnek: Mesleğe yarışma sınavına tabi tutulmak suretiyle alındıktan sonra yapılan yeterlilik sınavında başarı göstermek kaydıyla 4 yıl denetim elemanı olarak çalışan bir kişi 5 yıl çalışmış olma şartını karşılamamaktadır. Ancak, 4 yıllık hizmet süresi, denetim elemanları için aranmakta olan 5 yıl şartının %80’ine tekabül etmektedir. Eğer ilgilinin uzmanlık, araştırma görevliliği, müdür ve daha üst unvanlarda ifa ettiği hizmetler varsa, %20’lik eksik bölüm bu mesleklerde geçirdiği sürelerden tamamlanabilir. Diğer bir deyişle, 8 yıllık hizmet şartı olan bu mesleklerde %20’lik hizmet şartının karşılanması gerekmektedir. Dolayısıyla, 4 yıl denetim elemanı olarak çalışmış bulunan bir kişi daha sonra 1,6 yıl (8 yıllık sürenin %20’lik bölümü) uzmanlık, araştırma görevliliği, müdür veya daha üst unvanlarda görev yapmış ise aday belirleme sınavına katılmaya hak kazanacaktır. Ancak, kariyer uzmanlıkta ve araştırma görevliliğinde, yardımcılık dönemlerinden sonra yeterlilik sınavlarında başarı gösteremeyerek veya doktora unvanını alamadan başka kadrolara atanmış olanların yardımcılıkta veya araştırma görevliliğinde geçirmiş oldukları süreler sekiz yıllık süre hesabında dikkate alınmayacağından, denetim elemanlığından sonra geçilen görevin kariyer uzmanlık veya araştırma görevliliği olması durumunda burada da yeterlilik sınavında başarılı olunması veya doktora unvanının alınması gerekmektedir.
Örnek hizmet süresi hesaplamaları
| Denetim elemanlığı
|
%
|
Uzman, müdür ve daha üst unvanlar ile araştırma görevliliği
|
%
|
Toplam hizmet süresi
|
| 3 yıl
|
60
|
3,2 yıl =3 yıl 2 ay 13 gün
|
40
|
6,2 yıl = 6 yıl 2 ay 13 gün
|
| 3,5 yıl
|
70
|
2,4 yıl = 2 yıl 4 ay 26 gün
|
30
|
5,9 yıl = 5 yıl 10 ay 29 gün
|
| 4 yıl
|
80
|
1,6 yıl = 1 yıl 7 ay 9 gün
|
20
|
5,6 yıl = 5 yıl 7 ay 9 gün
|
| 4,5 yıl
|
90
|
0,8 yıl = 9 ay + 22 gün
|
10
|
5,3 yıl = 5 yıl 3 ay 20 gün
|
12) (1) Geçmişte mesleğe yarışma sınavına tabi tutulmak suretiyle alınıp yapılan yeterlilik sınavında başarı göstermek kaydıyla bir süre uzman olarak ya da müdür veya daha üst unvanlar ile araştırma görevliliğinde çalıştıktan sonra denetim elemanlığına geçiş yapmış olanların hizmetleri aşağıda gösterildiği gibi oransal olarak değerlendirilir.
(2) Hesaplamalarda aday belirleme sınavının son başvuru tarihi dikkate alınır ve 1 yıl 365 gün, 1 ay ise 30 gün olarak değerlendirilir. Kesirli günler tama iblağ olunur.
Örnek: Mesleğe yarışma sınavına tabi tutulmak suretiyle alındıktan sonra yapılan yeterlilik sınavında başarı göstermek kaydıyla 6 yıl uzman olarak çalışan bir kişi 8 yıl çalışmış olma şartını karşılamamaktadır. 6 yıllık hizmet süresi, aranmakta olan 8 yıl şartının % 75’ine tekabül etmektedir. Eğer ilgilinin denetim elemanlığında ifa ettiği hizmetler varsa, %25’lik eksik bölüm bu meslekte geçirdiği sürelerden tamamlanacaktır. Dolayısıyla, 6 yıl uzman olarak çalışmış bulunan bir kişi daha sonra 1,25 yıl (5 yıllık sürenin %25’lik bölümü) denetim elemanı olarak görev yapmış ise aday belirleme sınavına katılmaya hak kazanacaktır. Ancak, denetim elemanlığında, yardımcılık dönemlerinden sonra yeterlilik sınavlarında başarı gösteremeyerek başka kadrolara atanmış olanların yardımcılıkta geçirmiş oldukları süreler beş yıllık süre hesabında dikkate alınmayacağından, uzman, müdür veya daha üst unvanlar ile araştırma görevliliğinde bir süre çalıştıktan sonra geçilen görevin denetim elemanlığı olması durumunda burada da yeterlilik sınavında başarılı olunması gerekmektedir.
Örnek hizmet süresi hesaplamaları
| Uzman, müdür ve daha üst unvanlar ile araştırma görevliliği
|
%
|
Denetim elemanlığı
|
%
|
Toplam hizmet süresi
|
| 3 yıl
|
37,5
|
3,125 yıl = 3 yıl 1 ay 16 gün
|
62,5
|
6,125 yıl = 6 yıl 1 ay 16 gün
|
| 3,5 yıl
|
43,75
|
2,8125 yıl = 2 yıl 6 ay 17 gün
|
56,25
|
6,3125 yıl = 6 yıl 3 ay 25 gün
|
| 4 yıl
|
50
|
2,5 yıl = 2 yıl 6 ay 3 gün
|
50
|
6,5 yıl = 6 yıl 6 ay 3 gün
|
| 4,5 yıl
|
56,25
|
2,1875 yıl = 2 yıl 2 ay 9 gün
|
43,75
|
6,6875 yıl = 6 yıl 8 ay 11 gün
|
| 5 yıl
|
62,5
|
1,875 yıl = 1 yıl 10 ay 20 gün
|
37,5
|
6,875 yıl = 6 yıl 10 ay 20 gün
|
| 5,5 yıl
|
68,75
|
1,5625 yıl = 1 yıl 6 ay 26 gün
|
31,25
|
7,0625 yıl = 7 yıl 23 gün
|
| 6 yıl
|
75
|
1,25 yıl = 1 yıl 3 ay 2 gün
|
25
|
7,25 yıl = 7 yıl 3 ay 2 gün
|
| 6,5 yıl
|
81,25
|
0,9375 yıl = 11 ay 12 gün
|
18,75
|
7,4375 yıl = 7 yıl + 5 ay 10 gün
|
| 7 yıl
|
87,5
|
0,625 yıl = 7 ay 19 gün
|
12,5
|
7,625 yıl = 7 yıl 7 ay 19 gün
|
Tebliğ olunur.