Soru: "İlk defa 17.4.1991 tarihinde sigortalı oldum. Toplamda 3420 gün prim ödemem var. 1988, 1995, 1999 ve 2003 yıllarında dört doğum yaptım. Ne kadar doğum borçlanması yapabilirim, doğum borçlanması işe girişimi geriye çeker mi?" Hanife D./Şile-İstanbul
DOĞUM BORÇLANMASI PRİM GÜNÜNÜ ARTIRIR
Doğum borçlanmasının emeklilik yaşını etkilemesi, ilk defa sigortalı olunan tarihi geriye götürerek değil eksik olan prim gününü daha erken tamamlatmasıyla mümkün olur. Ancak doğum borçlanması yapabilmenin en önemli şartı da doğumdan önce mutlaka 4/a kapsamında (SSK sigortalısı) sigortalı olmak gerektiğidir. Doğum borçlanması askerlik borçlanmasına benzemez. Dolayısıyla daha önce SSK sigortalısı olmadan doğum yapmış olanlar bu doğum için borçlanma yapamaz. Tıpkı okurumuz Hanife Hanımın, ilk doğumu yaptığı tarihse sigortasının olmaması nedeniyle bu doğumu borçlanamayıp sigortalı olduktan sonraki doğumları borçlanabileceği gibi.
DOĞUM BORÇLANMASI ÜÇ ÇOCUĞA ÇIKIYOR
Burada yeri gelmişken doğum borçlanması ile ilgili olarak Torba Yasada yer alan önemli iki düzenleme hakkında bilgi vermek istiyorum. Daha önce iki çocukla ve her çocuk için iki yıl olmak üzere dört yıl ile sınır olan doğum borçlanması Torba Yasanın TBMM’de kabulü sonrası üç çocuğa çıkacak ve toplamda altı yıla kadar doğum borçlanması yapmak mümkün olacak. Okurumuz şu an isterse en fazla iki çocuk için 1440 gün borçlanabilmekte iken Torba Yasanın önümüzdeki aylarda yürürlüğe girmesiyle 2160 gün borçlanma yapma hakkını elde etmiş olacak.
DOĞUM BORÇLANMA HAKKI BAĞ-KUR’LUYA DA VERİLİYOR
Torba Yasada, doğum borçlanması ile ilgili olarak önemli bir değişiklik daha yer alıyor. Halihazırda doğum öncesi SSK sigortalısı olma ve doğumdan önceki son sigortanın SSK statüsünde olma şartı aranmakta iken yapılan düzenleme ile doğumdan önce Bağ-Kur sigorta tescili olanlar ile doğum öncesi son sigorta statüsü Bağ-Kur kapsamında olanlar da doğum borçlanma hakkını elde etmiş olacaklar.
BORÇLANMA EMEKLİLİĞİ ÖNE ÇEKEBİLİR
Normal yoldan yani 20 yıl sigortalılık ve işe giriş tarihine göre 5000 ila 5975 prim gün şartı üzerinden emekli olacak olan kadınlar, emekli olmak için aranan 20 yıl sigortalılık şartı ile yaş şartını tamamlamakla birlikte prim ödeme gün sayısında eksik varsa doğum borçlanmasıyla 4 sene daha erken emekli olabilirler. Örneğin; ilk defa 15.4.1989 tarihinde sigortalı olan ve 3860 gün prim ödemesi olan 1965 doğumlu kadın sigortalı 20 yıl sigorta-45 yaş 5300 gün prim ödeme şartına tabidir. İlk defa sigortalı olduğu 15.4.1989 tarihinden sonra iki doğum yapmış ise yapacağı 1440 günlük doğum borçlanması ile 20 yıl sigorta-45 yaş 5300 gün prim ödeme şartını sağlayacak ve 4 sene daha erken emekli olabilecektir.
3600 GÜNLE EMEKLİLİKTE BORÇLANMANIN ÖNEMİ BÜYÜK
15 yıl sigorta 3600 gün ve 50 yaş şartına tabi olan, bu üç şartın aynı anda yerine gelmesi şartından 15 yıl ve 50 yaş şartını daha önce sağlanmakla birlikte 3600 gün şartını sağlayamayan ya da daha sonra sağlayacak olan kadınlar doğum borçlanması yoluyla 3600 gün şartını daha erken yerine getireceğinden bazen 2 ya da 4 yıl erken emekli olma hakkını elde edebiliyor.
Bilindiği üzere 15 yıl 3600 günle emeklilikte 50 yaş şartı kademeli olarak 58 yaşına kadar uzanabiliyor. Örneğin; ilk defa 20.1.1988 tarihinde sigortalı olan 10.4.1958 doğumlu kadın sigortalının 2200 gün prim ödemesi varsa, ara vermeden prim ödemeye başlasa 3600 gün şartını yerine getireceği tarih 23.5.2014 sonrası olacağından, 15 yıl 3600 günle emekli olma yaşı 58 olacaktır. Sigortalının 1400 gün doğum borçlanması yapması halinde 3600 gün prim ödeme şartı 24 Mayıs 2005 ila 23 Mayıs 2008 Aralık'ında yerine getirilecek, ayrıca 15 yıl sigorta ve 50 yaş şartı da bu aralıkta sağlanmış olacağından sigortalı 54 yaşında, 4 sene daha erken emekli olabilecektir.
8 EYLÜL 1981 TARİHİNDEN ÖNCE SİGORTALI OLANLAR AVANTAJLI
8 Eylül 1981 tarihinden önce ilk defa sigortalı olanlar, 15 yıl sigorta 3600 günle emeklilikte oldukça avantajlı, zira bunlar için emeklilik yaş şartı 50’de sabitlenmiş durumda. İlk defa sigortalı olduğu tarih 8 Eylül 1981 öncesi olduğu için 15 yıl 3600 günle emeklilikte 50 yaş şartına tabi olan kadınlar 50 yaşını tamamlamakla birlikte 3600 gün şartını sağlayamamış ve prim gün sayısına ihtiyaç duyuyor ise daha erken emekli olma hakkını elde edebilir. Örneğin; ilk defa 10.3.1980 tarihinde sigortalı olan, 1.1.1964 doğumlu kadın sigortalının şu ana kadar 2140 gün prim ödemesi varsa 10 Mart 1980 tarihinden sonraki 2 doğuma ait primi ödenmemiş 1440 gün için doğum borçlanması yapar kalan 20 günlük eksik süreyi de isteğe bağlı sigorta ya da çalışma yoluyla 3600 günü tamamlarsa hemen yani dört sene önce emekli olma hakkını elde eder.
Kaynak: Türkiye