İnşaat, ekonomideki büyük payına karşın, iş güvenliği açısından çok tehlikeli bir sektör. Sadece 2012’de her 10 kazadan 1’i inşaat sektöründe gerçekleşti. 5 yılda toplam 1.754 işçi, kazalarda hayatını kaybetti.
Cumartesi günü yaşanan asansör faciası dikkatleri bir kez daha inşaat sektörüne yöneltti. İnşaat sektörü ekonominin can damarını oluşturuyor. Bu yönüyle sektör, onlarca sektör için talep yaratıyor. Dolayısıyla önemli bir istihdam kaynağı da oluşturuyor. Ancak inşaat sektörü, ekonomideki büyük paya karşın, iş sağlığı ve güvenliği açısından çok tehlikeli bir sektör. SGK verilerine göre 2012’de gerçekleşen 84 bin 80 iş kazasının 9 bin 209’u inşaat sektöründe gerçekleşmiş. Yani 10 kazadan 1’isi inşaat sektöründe yaşanıyor. Madenciliğin ardından meslek hastalıkları sıralamasında da inşaat ikinci sırada.
568 kişiye gelir bağlandı
Yine 2012 yılında inşaat sektöründe yaşanan iş kazaları ve meslek hastalıkları sonucu 568 kişiye sürekli iş göremezlik geliri bağlandı. Daha acısı şantiyelerde yaşanan iş kazaları ve meslek hastalıkları sonucu sözkonusu yıl toplam 237 işçi hayatını kaybetti. Türkiye’de 2012'de iş kazası sonucu yaşanan ölümlerin yüzde 23’ü inşaat sektöründe gerçekleşti.
2 milyon kişiye istihdam
Türkiye'de istihdamın toplam 2 milyona yaklaştığı inşaat sektöründe, son 5 yıllık dönemde 35 bin 846 iş kazası meydana geldi. İnşaatlarda yaşanan iş kazalarında, söz konusu dönemde 1.754 işçi yaşamını yitirdi, bin 940 işçi de sakat kaldı. TÜİK’in hazırladığı istatistikler, inşaat sektöründe iş kazası yaşama sıklığına ilişkin bilgileri de içeriyor.
Yüzde 4.3'Ü kaza geçirmiş
Buna göre; 2013 itibarıyla son 12 ay içerisinde sektörde istihdam edilenlerin yüzde 4.3’ü iş kazası geçirmiş. İstihdam edilenlerin yüzde 3.5’i de işe bağlı bir sağlık sorunu yaşamış. Diğer yandan şunu da ifade etmek gerekir ki, bu rakamlar resmi kayıtlara geçmiş rakamlar. Çoğu kez işverenlerin kazaları gizlemek için gerekli bildirimi yapmadığını da hesaba kattığımızda tablonun daha da vahim olduğunu söylemek mümkün.
SAĞLIK-GÜVENLiK PLANI ZORUNLU
ŞANTİYE içerisinde birden çok işverenin bulunması veya asıl işverenle birlikte bir taşeronun da çalışması halinde asıl işveren sağlık ve güvenlik konularında bir veya daha fazla sağlık ve güvenlik koordinatörü bulundurmak durumunda. Ayrıca işveren yapı işine başlanmadan önce sağlık ve güvenlik planı da hazırlamak mecburiyetinde. Bunun yanında 30 günden daha uzun sürecek yapı işlerinde işveren gerekli tüm bilgileri Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü’ne teslim etmek durumunda.
Asansörde fren sistemi gereklilik
ŞANTİYE alanında kullanılacak iş ekipmanlarıyla ilgili asgari standartlar var. Örneğin kaldırma araçları için yönetmelikte şu hüküm yer alıyor. “Kaldırma ekipmanlarında, kapasitesinin üzerinde kullanım durumlarında devreye girerek elektrik akımını otomatik olarak kesen ve tamburun hareketini frenleyen güvenlik tertibatları bulunması sağlanır.” Dolayısıyla şantiyede kullanılan asansörde fren sisteminin bulunması asgari gereklilik. Fakat kaza anında bu sistem ya arızalıydı devreye giremedi, ya da durduramadı.
Tedbirler alınmadan başlamasın
ŞANTİYELERDE yük ve insan taşımak için kurulan asansörler genellikle inşaat firmaları tarafından kiralanarak kullanılıyor. Şantiyelerde taşeron kullanılması halinde taşeronun bütün sorunluluğu da asıl işverene ait. Bu nedenle çok tehlikeli işler statüsünde yer alan inşaat sektöründe gerekli tedbirler alınmadan çalışmaya başlanmasını engelleyecek ve yönetmeliklerde belirtilen hükümlerin uygulanmasını sağlayacak denetim ve yaptırımların taviz verilmeden uygulanması gerekiyor. Aksi takdirde kazaların önüne geçilmesi çok zor.
Kaynak: Akşam Gazetesi