Uzmanlar ve sektör temsilcileri TÜİK'in açıkladığı; gerilemeye devam eden işsizlik rakamlarını yorumladı.

Ata Yatırım Kıdemli Ekonomisti Özlem Derici

"Yavaşlamaya dikkat etmek gerek"

TÜİK tarafından açıklanan haziran ayı işsizlik rakamlarına ilişkin değerlendirmede bulunan Ata Yatırım Kıdemli Ekonomisti Özlem Derici, mevsimsel düzeltilmiş işsizlik oranındaki olumlu seyrin sürdüğünü söyleyerek, "Burada dikkat edilmesi gereken nokta, geçen yılın aynı ayına göre istihdam artışında önemli yavaşlamalar olması. Zaten beklenilen bir durumdu. Bir süredir işsizliğin bozulmasını ya da işsizlikteki iyileşmenin durmasını bekliyorduk. Ama bu hizmet sektörüne bağlı olarak gerçekleşmiyordu. Tarım ve sanayi zayıf seyrederken, hizmet sektöründe ciddi istihdam artışları söz konusuydu. Hala daha hizmet sektöründen istihdamın gerçekleştiğini görüyoruz" şeklinde konuştu.
Toplamda geçen yıla göre 676 bin kişilik istihdam artışı olduğunu söyleyen Derici, ancak sanayide 64 bin, inşaatta 58 binlik bir artış gerçekleştiğini, tarımda ise düşüşün yaşandığını belirtti. 599 bin kişilik artışın hizmet sektöründen kaynaklandığına dikkati çeken Derici, şu değerlendirmelerde bulundu:
"Bu, çok sağlıklı bir dağılıma işaret etmiyor. Genele dağılmış istihdam dağılımını göstermiyor. Önümüzdeki dönemde haziran-temmuz-ağustos rakamları gelecek ve sonbahara sarkacak göstergeler, ekonomik yavaşlamanın biraz daha hissedildiği aylar bunlar. Yani ikinci çeyrek ve aynı zamanda üçüncü çeyrekte diğer büyüme göstergelerinde yavaşlama sinyallerini gördük. Dolayısıyla işsizlikte çok hızlı bir düşüş de yok. Yüzde 8,9-9 civarında mevsimsellikten arındırılmış işsizlik oranı. Ekonomik aktivitedeki yavaşlamaya bağlı olarak bu seviyelerden çok aşağıya bir düşüş beklemiyoruz. Üçüncü ve dördüncü çeyrek işsizlik rakamlarının yüzde 9 ve üzeri seviyelerde gerçekleşmesini bekliyoruz."

TGSD Başkanı Cem Negrin

"İşsizlik daha da gerileyebilir"

Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği (TGSD) Başkanı Cem Negrin, tekstilde işçi bulma gibi bir sorunları olduğunu belirterek, "Yabancı işçi getirmek için izin istemeye başlayacak sanayiciler çıkacaktır. Biz kendi sektörümüzde çalışacak eleman bulmakta zorlanıyoruz. Dolayısıyla diğer sektörler de aynı durumda ise işsizlikteki bu rakamlar daha da gerileyebilir" dedi.
TÜİK tarafından açıklanan haziran ayı işsizlik rakamlarına ilişkin değerlendirmede bulunan Negrin, Türkiye'nin son 1 yıldır çok başarılı bir süreçten geçtiğini kaydetti.
Özellikle ihracat kalemlerinin çeşitlenmesinin bunu tetiklediğini kaydeden Negrin, tekstil sektörü olarak işçi bulmakta zorlanılan bir son 6 ay geçirdiklerini ifade etti.
Gidişatın iyi olduğunu ve böyle devam etmesini umduklarını vurgulayan Negrin, "Tekstilde işçi bulma gibi bir sorunumuz var. Yabancı işçi getirmek için izin istemeye başlayacak sanayiciler çıkacaktır. Biz kendi sektörümüzde çalışacak eleman bulmakta zorlanıyoruz. Dolayısıyla diğer sektörler de aynı durumda ise işsizlikteki bu rakamlar daha da gerileyebilir" ifadelerini kullandı.

T-Bank Baş Ekonomisti Veyis Fertekligil

"Şaşırtıcı ve olumlu"

T-Bank Baş Ekonomisti Veyis Fertekligil, bu yıl düşük büyüme hızına karşın işsizlik oranındaki iyileşmenin şaşırtıcı ve olumlu olduğunu söyledi.

TÜİK tarafından açıklanan haziran ayı işsizlik verilerine ilişkin değerlendirmede bulunan Fertekligil, yaz mevsiminin de etkisiyle işsizlik oranındaki düzelmenin haziran döneminde de devam ettiğini, yüzde 8 oranının 2005 yılında açıklanmaya başlanan serinin en düşük oranı olduğunu belirtti.

Tarım sektöründe çalışan sayısındaki azalmaya karşın, tarım dışı sektörlerde çalışan sayısının arttığına dikkati çeken Fertekligil, "Bunda özellikle hizmet sektörü ve inşaat sektörlerinin katkısı olmuş. Diğer taraftan mevsimsellikten arındırılmış yüzde 8,9 oranı da aynı serideki en düşük oran" dedi.

Bu sene düşük büyüme hızına karşın işsizlik oranındaki iyileşme şaşırtıcı ve olumlu olduğunu vurgulayan Fertekligil, şu değerlendirmede bulundu:
"Bunda biraz iş gücüne katılma oranındaki düşmenin de etkisi var sanıyorum. Hizmet ve inşaat istihdamının katkısının yaz ayları boyunca sürmesi beklenebilir ve önümüzdeki 1-2 ay için yüzde 8 seviyeleri sürebilir. Ancak sonbahar-kış aylarında işsizlik oranının tekrar yüzde 9-10 düzeyine gelmesi şaşırtıcı olmayacaktır."

İKMİB Başkanı Murat Akyüz

"Ciddi anlamda moral oldu"

İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (İKMİB) Başkanı Murat Akyüz, işsizlik rakamlarının ilk defa bu kadar gerilemesinin herkese ciddi anlamda moral olduğunu belirterek, "Ama şunu da unutmayalım, Uzak Doğu'da, Asya'da işsizlik rakamı yüzde 1'ler düzeyinde olan ülkeler var. Bu demektir ki daha gideceğimiz çok fazla yol var" dedi.
TÜİK tarafından açıklanan haziran ayı işsizlik rakamlarına ilişkin değerlendirmede bulunan Akyüz, son rakamlarda yaz ayının çok etkili olduğunu dile getirdi.
Bir taraftan ihracatın duraklamaya başlamasının, bunun dışında çeşitli endüstrilerde, özellikle otomotivde yaşanan sakinleşmelerin kafalarda soru işaretlerine sebep olduğunu vurgulayan Akyüz, son işsizlik rakamlarının moral olduğunu ifade etti.
Endüstrilerin biraz daha hareket edebileceği rakamlara ihtiyacı olduğunu kaydeden Akyüz, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bunlardan birisi işsizlik rakamlarıydı. İlk defa bu kadar gerilemesi, hepimize ciddi anlamda moral oldu. Ama şunu da unutmayalım Uzak Doğu'da, Asya'da işsizlik rakamı yüzde 1'ler düzeyinde olan ülkeler var. Bu demektir ki daha gideceğimiz çok fazla yol var. Endüstrilerimize ciddi anlamda yatırım yapmaya ihtiyacımız var. Gelecek dönemde yeni teşvik mekanizmaları da işsizlik rakamlarının düşmesine yardımcı olacaktır. Tabi mevsimsel işsizlik rakamlarından çok, bütün yıl boyunca devam eden işsizlik rakamları bizi daha çok ilgilendiriyor. 2013'te işsizlik hedefini ne kadar geriletirsek, yüzde 7'ler seviyesini hedeflersek, ülke o kadar huzur içinde olacaktır."

Ekonomist Emre Alkin

"Yapısal değişiklik yok ama rakamlar sevindirici"


Ekonomist Emre Alkin, Türkiye'de işsizliğin yüzde 9'dan, enflasyonun ise yüzde 6,5'tan daha aşağıya düşmesi için herhangi bir sebep görmediğini belirterek, "Yapısal bir değişiklik de yok ama bu genel rakamlar sevindirici" dedi.
TÜİK tarafından açıklanan haziran ayı işsizlik rakamlarına ilişkin değerlendirmede bulunan Alkin, yaz aylarındaki mevsimsel iyileşmeleri çok dikkate almamak gerektiğini kaydetti.
Türkiye'nin çok değişik bir durum yaşadığını aktaran Alkin, bazı sektörlerin kırılganlıkta çok ileri giderken, bazı sektörlerde istihdam artışının olduğunu ama haziran ayı dendiği zaman çok net olarak mevsimselliğin etkili olduğu bir ay olduğunu dile getirdi.
Haziran da mevsimsel etkilerden arındırılmış işsizlik rakamının yüzde 8,9 olduğunu hatırlatan Alkin, mayıs ayında mevsimsel etkilerden arındırılmış işsizlik rakamının yüzde 9 olduğunu anımsattı.
İşsizlikte belli bir gerilemenin olduğunu ama bunun yaz aylarında gerçekleştiğine dikkati çeken Alkin, şu tespitlerde bulundu:
"Ben işsizlik platosunun kalıcı şekilde yüzde 9'un altına düştüğüne inanmıyorum. O yüzden çok dikkatli olunması lazım. Hem de ekonomi soğurken, düşüyormuş gibi görünmesi ancak mevsimsellikle açıklanabilir. O yüzden yüzde 9 seviyesi kalıcı işsizlik seviyesi. Yaz aylarında ortaya çıkan hizmet sektöründen dolayı istihdamda ciddi artışlar oluyor. Olmasın mı? Elbette olsun. Ama bütün dikkat edilmesi gereken husus, Türkiye ekonomisinin aşırı soğumasını gerektirecek hareketlerden uzak durmak. 'Büyüme düşerken işsizlik artar, enflasyon artarken işsizlik artar' gibi bilindik paradigmalar vardır genellikle. Ama bu paradigmaların değişebildiğini gördük orta vadede. Yani ekonomi soğurken belli bir seviyede işsizliğin düşebildiğini gördük ama sadece belli bir süreliğine. Enflasyonla mücadele ederken de büyümenin pek ala olabileceğini Türkiye ekonomisi kanıtladı. Ben hala hem işsizlikte, hem de enflasyonda çok kırılgan bir yüzeyde yürüdüğümüzü, tam bir buz tabakasının üzerinde yürüdüğümüzü görüyorum. Karşı kıyıya geçene kadar mutlaka çok heyecanlandığımız bir anda endişelendiğimiz anlar olacak. O yüzden Türkiye'de işsizliğin yüzde 9'dan, enflasyonun ise yüzde 6,5'tan daha aşağıya düşmesi için herhangi bir sebep görmüyorum. Yapısal bir değişiklik de yok ama bu genel rakamlar sevindirici."

İTHİB Başkanı İsmail Gülle

"Gelecekte işçi ithal etmeyi gündeme getirebiliriz"

İstanbul Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği (İTHİB) Başkanı İsmail Gülle, Türkiye'de mevcut iş hayatına katılanların artmasını ve işsiz sayısının erimesini son zamanların en anlamlı istatistiği olarak gördüğünü belirterek, Türkiye'nin işsizlikte yüzde 8 bandını koruyabileceğini söyledi.
TÜİK tarafından açıklanan haziran ayı işsizlik rakamlarına ilişkin değerlendirmede bulunan Gülle, işsizlik rakamlarının çok uzun zamandır ilk defa bu rakamlara gerilediğini ifade etti.
Elde edilen rakamın Türkiye için son derece anlamlı olduğunu belirten Gülle, özellikle Amerika'da ve Avrupa'da işsiz sayısının arttığı bir ortamda Türkiye'deki işsizlik oranının yüzde 8'lere kadar gerilemesinin çok büyük bir başarı olduğunu kaydetti.
İşin diğer tarafına bakıldığında kendilerinin yaklaşık 1 yıldır işçi sıkıntısı çektiklerini dile getiren Gülle, sözlerine şöyle devam etti:
"Bir yandan istihdamımız artarken, bir yandan da olan ihtiyacı karşılayamıyoruz. Şu anda da çok ciddi bir istihdam talebi var. Ama işsizlik rakamlarının çok daha aşağıya gerileyeceğini sanmıyorum. Çünkü bir kesim var ki çalışmıyor. Gelinen noktayı çok ciddi bir başarı olarak görüyorum. Ben Türkiye'de mevcut iş hayatına katılanların artması, hem de işsiz sayısının erimesini son zamanların en anlamlı istatistiği olarak görüyorum. Türkiye işsizlikte yüzde 8 bandını koruyabilir. Mevsimsel etki de olsa bazı sektörlerde istihdam açığı var. Türkiye'nin yüzde 8 rakamlarının altına çok fazla düşeceğini sanmıyorum ama bu rakam çok iyi bir rakam. Bir kısım az önce dediğim gibi kahvelerde oturuyor, çalışmıyor. O açıdan istihdam rakamları son derece anlamlı. Belki sene sonunda çok daha farklı şeyleri konuşacağız. Büyüme ve ihtiyaç karşılığında çoğu sektör eleman bulamıyor. Çoğu fabrikanın kapısında 'eleman aranıyor' yazıları var. Belki gelecekte işçi ithal etmeyi de gündeme getirebiliriz. Ama işsizlik rakamlarının yüzde 5-6'ya gerilemesini de beklemiyorum."

EFG İstanbul Menkul Değerler Baş Ekonomisti Haluk Bürümcekçi

İyileşme mevsimselliğin ötesinde"

EFG İstanbul Menkul Değerler Baş Ekonomisti Haluk Bürümcekçi, işsizlik oranlarındaki gerilemenin mevsimselliğin de yardımıyla haziran ayında da devam ettiğini, mevsimsel düzeltilmiş işsizlik oranının da 0,1 puan düşüşle yüzde 8,9 ile tarihi düşük seviyesine inmesinin iyileşmenin mevsimselliğin de ötesinde olduğunu gösterdiğini söyledi.
TÜİK tarafından açıklanan haziran ayı işsizlik rakamlarına ilişkin değerlendirmede bulunan Bürümcekçi, işsizlik oranlarındaki gerilemenin mevsimselliğin de yardımıyla haziran ayında da devam ettiğini kaydederek, "Ancak mevsimsel düzeltilmiş işsizlik oranının da 0,1 puan düşüşle yüzde 8,9 ile tarihi düşük seviyesine inmesi iyileşmenin mevsimselliğin de ötesinde olduğunu gösteriyor" dedi.
Tarım dışı istihdamdaki yıllık büyüme oranının geçen yılın yüzde 6 seviyelerinin gerisinde kalsa da, yüzde 4'e yakın seviyelerini koruyarak, hanehalkı tüketim harcamalarını ayakta tuttuğunu ve büyümeye destek verdiğini belirten Bürümcekçi, son bir kaç aydır yıllık bazda gerileyen sanayi istihdamının da tekrar artış yönüne geçtiğini söyledi.

Kaynak: Dünya Gazetesi