Bütçenin en büyük gelir kalemlerinden olan petrol ürünleri ve
doğal gazdan alınan ÖTV'de tahsilat miktarı, kasım ayında geçen yıla göre yüzde
3.2 düşüş göstererek 2.9 milyar liraya geriledi.
Naki
BAKIR
ANKARA -
Bütçenin en büyük gelir kalemlerinden olan akaryakıt ve gazdaki ÖTV tahsilatı,
kasım ayında düşüş gösterdi. Buna karşılık önceki ay vergi oranları yükseltilen
ürünlerden içki, sigara ve taşıtta ise tahsilatın yüksek oranlarda artışa devam
ettiği gözlendi.
DÜNYA'nın
Maliye Bakanlığı verilerinden yaptığı hesaplamaya göre petrol ürünleri ve doğal
gazdan alınan ÖTV'de tahsilat miktarı, kasım ayında geçen yılın aynı ayına göre
yüzde 3.2 düşerek 2 milyar 918.5 milyon liraya geriledi. Buna karşılık ekim
ayındaki oran artışlarına rağmen kasımda ÖTV tahsilatı alkollü içkilerde geçen
yıla göre yüzde 42.4, tütün mamullerinde yüzde 24.7, motorlu taşıtlarda da yüzde
14.7 ile yüksek oranlarda gerçekleşti.
Kolalı
içeceklerde ise yüzde 228.5'le rekor bir tahsilat artışı kaydedildi. Kasım
ayında tütün mamullerinde 1 milyar 620.9 milyon, motorlu taşıtlarda 704.2
milyon, alkollü içeceklerde 349.5 milyon, kolalı gazozlarda 21.1 milyon liralık
ÖTV tahsil edildi. Dayanıklı tüketim ile diğer ürünlerden alınan toplam ÖTV
miktarı da yüzde 18.6 artışla 185 milyon lira oldu. Bu gelişmelerle toplam ÖTV
tahsilatı kasım ayında yüzde 8.7 artışla 5 milyar 799.2 milyon liraya
ulaştı.
Kasım ayında
dahilde mal alımları üzerinden tahsil edilen KDV tutarı yüzde 6.8 artışla 2
milyar 689.5 milyon lira düzeyinde gerçekleşti. İthal ürünlerden tahsil edilen
KDV'nin aylık tutarı yüzde 19.9 artışla 4 milyar lirayı geçerken, gümrük vergisi
ve diğer yollardan alınanlarla birlikte dış ticaretten alınan toplam vergi yüzde
21.3 artarak 4 milyar 430 milyon liraya yükseldi.
Banka ve
sigorta muameleleri, şans oyunları, özel iletişim vergileri ile damga vergisi ve
harçlarla birlikte kasım ayındaki toplam "dolaylı" vergi tahsilatı yüzde 13.6
artışla 14 milyar 825.9 milyon liraya ulaştı. Aylık vergi gelirinin yüzde
57.1'ini dolaylı vergiler oluşturdu. "Doğrudan" nitelikteki gelir, kurumlar ve
servet vergilerindeki aylık tahsilat da yüzde 22.4 artışla 11 milyar 147 milyon
lira olarak gerçekleşti.
Dolaylı
vergiden on bir ayda 157 milyar lira
Merkezi
yönetim bütçesi kapsamında toplam vergi geliri ocak-kasım döneminde geçen yılın
aynı dönemine göre yüzde 21.6 artışla 234 milyar 106.4 milyon liraya ulaştı.
Bunun da 77 milyar 246.7 milyon lirasını gelir ve kurumlar vergileri ile veraset
intikal ve MTV gibi "doğrudan" vergiler oluştururken, belli bir gelir, kar ya da
kazanca bağlı olmayıp, tüketim üzerinden alınan ÖTV, KDV gibi "dolaylı"
vergilerdeki toplam tahsilat 156 milyar 757.2 milyon liraya ulaştı. Geçen yıla
göre doğrudan vergiler yüzde 23.3, dolaylı vergiler yüzde 21.2 artış gösterdi.
Büyük bölümünü çalışanların maaş ve ücretleri üzerinden, kayağından kesilen
gelir vergisinin oluşturduğu doğrudan vergilerde artış oranının daha yüksek
çıkmasına rağmen, on bir aylık toplam vergi gelirinin yüzde 67'sini dolaylı
vergiler oluşturdu.
58
milyarlık ÖTV'nin 31 milyarı akaryakıt ve gazdan
Aşırı yüksek
vergi oranları sonucu dünyanın en pahalı akaryakıtını kullanan Türk halkı; kasım
ayındaki düşüşe rağmen, ocak-kasım döneminde tükettiği petrol ürünleri ve doğal
gaz için devlete 30 milyar 870.2 milyon lira ÖTV ödedi. Bu ürünlerde 11 aylık
ÖTV tahsilatı geçen yıla göre yüzde 5.7 arttı.
En fazla ÖTV
geliri elde edilen ikinci kalem olan tütün mamullerinde on bir aylık tahsilat
yüzde 9.4'lük bir artışla 14 milyar 711.5 milyon liraya ulaştı. Motorlu taşıt
alım-satımları üzerinden tahsil edilen ÖTV, on bir ayda yüzde 44.9 artışla 7
milyar 215.2 milyon, alkollü içkilerdeki tahsilat yüzde 33.8 artışla 3 milyar
506 milyon, kolalı gazozlar için ödenen ÖTV yüzde 30.2 artışla 256 milyon,
dayanıklı tüketim malları ve diğer ürünlerinin tüketiminden alınan ÖTV de yüzde
38.8 artışla 1 milyar 863.8 milyon lira oldu.
Bu
gelişmelerle toplam ÖTV tahsilatı, ocak-kasım döneminde geçen yılın eş dönemine
göre yüzde 12.8 artışla 58 milyar 425.7 milyon liraya ulaştı. ÖTV tahsilatı,
toplam vergi gelirinin yüzde 25'ini oluşturdu.
11 ayda
72.3 milyarlık KDV geliri
On bir ayda
dahilde KDV tahsilatı yüzde 15.6 artışla 28 milyar 337 milyon lira, ithalden
alınan KDV'deki tahsilat ise yüzde 37.7'lik bir artışla 43 milyar 940.8 milyon
lirayı buldu. Gümrük vergisi ve diğer kalemlerle birlikte dış ticaretten alınan
vergilerdeki toplam tahsilat yüzde 38.4 artışla 48 milyar 194.2 milyon liraya
ulaştı.
Dolaylı
vergi niteliğindeki diğer kalemlerden Özel İletişim Vergisinde ocak-kasım
dönemin tahsilatı geçen yıla göre yüzde 7.6 artışla 4 milyar 51.6 milyon, Banka
ve Sigorta Muameleleri Vergisinde yüzde 19.4 artışla 3 milyar 943.1 milyar lira
oldu. Anılan dönemde vatandaşlar resmi eşlemler dolayısıyla devlete 7 milyar
450.2 milyon lira harç ve 5 milyar 874 milyon lira Damga Vergisi ödedi. Geçen
yıla göre Damga Vergisi tahsilatı yüzde 29.3, harç tahsilatı yüzde 20.6
arttı.
Kaynak: Dünya Gazetesi