ANKARA - Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik, 2002 yılında 10 milyar lira olan sağlık harcamalarının, geçen yıl 45 milyar 122 milyon liraya yükseldiğini belirterek, "2012 yılı gerçekleşme tahminine göre bu rakamın 48 milyar 604 milyon TL olması beklenmektedir" dedi.

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Mesleki Yeterlilik Kurumu, Türkiye ve Orta-Doğu Amme İdaresi (TODAİ) ile Devlet Personel Başkanlığı'nın 2013 yılı bütçeleri ele alınıyor.

Bakan Çelik, bütçe üzerindeki sunumunda, asgari ücretin uzlaşarak belirlendiğini hatırlatarak, "Son 10 yıllık enflasyonun yüzde 143 seviyelerinde olduğu göz önünde bulundurdurulduğunda, asgari ücretlimizi enflasyona ezdirmediğimiz net bir şekilde görülecektir" dedi.

Van ve Simav depremlerinde vatandaşları yalnız bırakmadıklarını anlatan Çelik, 30 gün sigortalı olup, hayatını kaybedenlerin eş ve çocuklarına ölüm, sakat kalanlara ise malullük aylığı bağlandığını hatırlattı. Kısa Çalışma Ödeneği uygulaması kapsamında deprem nedeniyle işleri aksayan işyerlerinde çalışan işçilere 500-1400 lira ödeme yapılmasının sağlandığına işaret eden Çelik, Toplu Yararına Çalışma Projesi kapsamında Van'da 7 bin 500 vatandaşın istihdam edildiğini vurguladı.

Bakan Çelik, memurlara toplu sözleşme hakkının yürürlüğe girdiğini anımsatarak, 2012-2013 dönemini kapsayan ilk toplu sözleşme görüşmelerinin gerçekleştirildiğini belirtti. Çelik, "Avrupa ülkelerinde maaşlar dondurulurken, ülkemizde memurlarımıza 2012 yılı için 4 4, 2013 yılı içinse 3 3 maaş artışı öngörülmüştür. 2002'ye oranla en düşük devlet memuru maaşı yüzde 348 artışla bin 758 liraya, ortalama memur maaşı da yüzde 253 artışla 2 bin 42 liraya ulaşmıştır" diye konuştu.

İş sağlığı ve güvenliği sorununu sadece Türkiye'nin değil, dünyanın sorunu olduğuna dikkati çeken Çelik, "Dünyada her yıl yaklaşık 2,3 milyon insan iş kazaları ve meslek hastalıkları sonucu hayatını kaybetmektedir. Ülkemizde ise her gün ortalama 172 iş kazası meydana gelmekte, bunlardan 3'ü ölüm, 6'sı ise sürekli iş göremezlikle sonuçlanmaktadır" diye konuştu.

Müstakil İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası ile kuralcı yaklaşımdan ziyade önleyici, iyileştirici ve geliştirici bir anlayış benimsendiğini anlatan Çelik, yasa ile temel hedeflerinin güvenlik kültürü ve bilincini çalışma hayatının vazgeçilmezi haline getirmek olduğunu vurguladı.

Sendikal hareketin 1980 darbesi ile kesintiye uğradığını anımsatan Çelik, darbeden sonra çıkarılan ve antidemokratik zihniyeti yansıtan 2821 ve 2822 sayılı yasaların 30 yıl boyunca çalışma hayatını vesayet altına aldığını ifade etti. Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun hayata geçirildiğini dile getiren Çelik, bu yasa ile iş mevzuatı arasındaki tanım birliğinin sağlandığını, iş kolu sayısının 20'ye indirildiğini, işkolu tespit davalarının bekletici sorun olmaktan çıkarıldığını, sendikaların kuruluşunun kolaylaştırıldığını, üyelikte noter şartının kaldırıldığını, toplu pazarlık sürecinin kısaltıldığını, SGK kayıtları esas alınarak işkolu barajının yeniden düzenlendiğini kaydetti.

Bakan Çelik, emeklilerin refah düzeyini yükseltmek için bütçenin tüm imkanlarını seferber ettiklerini ifade ederek, intibak düzenlemesiyle 2000'den önce emekli olan 1 milyon 900 bini aşkın SSK emeklisine gelişme hızının yüzde 75'inin verildiğini, 12 bini aşkın Bağ-Kur'lunun basamak artışlarından kaynaklanan mağduriyetlerinin giderildiğini söyledi. Çelik, "Böylece, yaklaşık 1 milyon 925 bin emeklimizin maaşlarında 322 liraya varan iyileştirmeler yapılmıştır. Bu konudaki çalışmalarımızı tamamladık ve intibak farklarına ilişkin ödemeler, 1 Ocak 2013'te gerçekleşecek" diye konuştu.

Bakan Çelik, 2011'de 17 milyon 375 bin olan toplam aktif sigortalı sayısının, 2012 Ağustos sonu itibarıyla yüzde 3,5 artışla 17 milyon 975 bin kişiye ulaştığına dikkati çekerek, 2011 sonu itibarıyla 4/a kapsamında 11 milyon 547 bin sigortalı varken, bu sayının 2012 Ağustos sonu itibarıyla yüzde 5 artışla 12 milyon 124 bin kişiye ulaştığını belirtti.

Geçen yıl sonu itibarıyla 10 milyon 15 bin olan pasif sigortalı kişi sayısının, yüzde 2,5 artışla 2012 Ağustos sonunda 10 milyon 265 bin kişiye yükseldiğini ifade eden Çelik, şöyle devam etti:

"2011 sonunda 1,87 olan aktif/pasif oranı, 2012 yılı Ağustos ayı itibariyle 1,89'a yükselmiştir. Hedefimiz, bu oranı 2023 yılında yüzde 3 seviyelerine çıkarmaktır. SGK'nın 2012 yılı sonu itibarıyla gelirlerinin 140 milyar 32 milyon lira, giderlerinin 160 milyar 533 milyon lira, açık finansmanının ise 20 milyar 501 milyon lira olacağı tahmin edilmektedir."

Faruk Çelik, 19 yaşından gün almamış çocuklar ile hiç geliri olmayan yada asgari ücretin 3'te 1'in az geliri olan vatandaşların sağlık primlerinin devlet tarafından ödeneceğinin hükme bağlandığını belirterek, "2002'de 10 milyar lira olan sağlık harcamalarımız, 2011 yılında 45 milyar 122 milyon liraya yükselmiştir. 2012 yılı gerçekleşme tahminine göre bu rakamın 48 milyar 604 milyon lira olması beklenmektedir. 2002'de kamu ilaç harcamalarına ayrılan pay 5 milyar lira iken bu rakam 2011 yılı sonu itibariyle yaklaşık 16 milyar liraya yükselmiştir" diye konuştu.

Bakan Çelik, gelişmiş ekonomilerde 2010 yılında yüzde 3 olarak gerçekleşen büyüme hızının, 2011'de yüzde 1,6'ya gerilediğini ifade etti. Küresel ekonominin içinde bulunduğu durumun en çok istihdamı etkilediğine ve işsizliği artırdığına dikkati çeken Çelik, İspanya'da ve Yunanistan'da her 4 kişiden 1'inin işsiz olduğunu söyledi.

Fransa'da her 4 gençten 1'inin, İtalya ve Portekiz'de 3 gençten 1'inin, İspanya ve Yunanistan'da 2 gençten 1'inin işsiz olduğunu vurgulayan Çelik, "2012 yılına ilişkin işsizlik oranları beklentilerinin iç açıcı olmamakla birlikte yıl sonunda ABD'de yüzde 8,2 ve Avro bölgesinde yüzde 11,2 olması beklenmektedir" dedi.

Türkiye'nin geçen yıl sağladığı yüzde 8,5'lik büyüme ile Avrupa'da en hızlı büyüyen ülkeler arasında yer aldığına işaret eden Çelik, büyüme oranlarındaki artışın istihdama ve işsizlikle mücadeleye de olumlu yansıdığını belirtti. İşsizlik oranının 2012 Ağustos döneminde yüzde 8,8 olarak gerçekleştiğini ifade eden Çelik, "İşsizlik oranımız, son 4 aydır 9'un altında seyretmektedir. İşsizlik oranının 2002'de 10,3 olduğu ve işgücüne her yıl yaklaşık 800 bin kişinin katıldığı düşünüldüğünde, yakaladığımız işsizlik oranı, kayda değer bir başarıdır" diye konuştu.

2009'da yüzde 47,9 olan işgücüne katılma oranının 50,7'ye, 41,2 olan istihdam oranının ise 46,3'e yükseldiğini, 21 milyon 277 bin olan istihdam edilenlerin sayısının Ağustos 2012 itibariyle 25 milyon 367 bine çıktığını dile getiren Çelik, "Geçen yılın Ağustos ayında 18,6 olan genç işsizlik oranı 17,2'ye, kadınlardaki işsizlik oranı ise 11,5'ten 11,1'e gerilediği görülmektedir" dedi.

Avrupa ülkeleri krizden çıkmak için çalışanları işten çıkarırken bakanlık olarak işsizliği azaltmak ve istihdamı artırmak amacıyla birçok projeyi hayata geçirdiklerini vurgulayan Çelik, İŞKUR tarafından 2010'da işe yerleştirilenlerin kayıtlı işsizlere oranı yüzde 14,5 iken bu oranın 2011'de yüzde 19,7'ye yükseldiğini bildirdi. Çelik, "2012 yılının ilk on aylık döneminde yüzde 19,2 olarak gerçekleşen bu oranın yıl sonunda yüzde 21'i geçmesini bekliyoruz" dedi.

Her yıl 1,5 milyar lira kaynak ayırarak 400 bin kişiyi aktif işgücü programlarından yararlandırmayı hedeflediklerini dile getiren Çelik, "Bakanlık olarak, sosyal yardım alanlardan çalışabilecek durumda olanları istihdama katmak ve tabiri caizse balık vermek yerine balık tutmayı öğretmek için de yoğun çaba sarf ediyoruz. Bu çerçevede, sosyal yardım noktalarından İŞKUR'a bildirilen kişilerden 56 bin 328'i mesleki eğitim faaliyetlerine yönlendirilmiş, sosyal yardım alan 17 bin kişi işe yerleştirilmiştir" diye konuştu.

İşsizlik sigortası ödemelerinin başladığı 2002 yılı Mart ayından 2012 yılı Ekim ayı sonuna kadar, işsizlik ödeneği için başvuran 3 milyon 498 bin kişiden ödenek almaya hak kazanan 2 milyon 718 bin 478 kişiye 5 milyar 329 milyon lira ödeme yapıldığını belirten Çelik, Eylül 2012 tarihi itibarıyla İşsizlik Sigortası Fonu'nun toplam varlığının 59 milyar 677 milyon lira olduğunu kaydetti.

Bakan Çelik, bütçe açıklarının oluşmasına, gelir dağılımında adaletsizliğe, haksız rekabete yol açan ve çalışanları sosyal güvenlikten mahrum bırakan kayıt dışı istihdamın 1 puanlık maliyetinin yaklaşık 650 milyon lira olduğunu ifade ederek, yürütülen politikalar sayesinde kayıtdışı istihdamın yüzde 53'ten yüzde 37 seviyesine indirildiğini vurguladı. Çelik, "Sadece 2008 Mayıs-2012 Eylül döneminde toplam 1 milyon 213 bin 282 çalışan ile 85 bin 678 işyerinin kayıt dışı olduğu tespit edilmiş ve kayıt altına alınmıştır. Hedefimiz, 2023 yılında kayıtdışı istihdam oranını yüzde 15 seviyesine indirmektir" dedi.

Çelik, Ulusal İstihdam Stratejisi'ni tamamladıklarını hatırlatarak, 2023'te işsizlik oranını yüzde 5'e indirmeyi, istihdam oranını yüzde 50'ye çıkarmayı, halen yüzde 30,1 olan kadınların işgücüne katılma oranını yüzde 38'e yükseltmeyi hedeflediklerini dile getirdi.

Kaynak:Dünya Gazetesi