Naki BAKIR
ANKARA - Yeni teşvik sisteminin yürürlüğe girdiği hazirandan sonra temmuzda
da teşvik belgesine bağlanan yatırım tutarı geçen yıla göre düşmeye devam
etti.
Ekonomi Bakanlığı, 20 Haziran'da yürürlüğe giren yeni teşvik sistemi
kapsamında temmuz ayında düzenlenen teşvik belgelerine ilişkin istatistikleri
açıkladı. Buna göre temmuzda alınan teşvik belgesi sayısı geçen yılın aynı ayına
göre yüzde 33.7 artışla 401 adet olurken, yatırım tutarı ise yüzde 21.1'le
düşüşe devam etti ve 4 milyar 195 milyon lirada kaldı. Temmuz teşviklerinde
öngörülen istihdam ise emek-yoğun yatırımların artan payı dolayısıyla yüzde
83.5'lik bir artışla 14 bin 626 kişi olarak gerçekleşti.
Ocak-temmuz
döneminde alınan teşvik belgesi sayısı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 18.4
düşüşle 2 bin 366, yatırım tutarı yüzde 29.8 düşüşle 36 milyar 633 milyon lira,
yatırımlarda öngörülen istihdam da yüzde 11.8 düşüşle 71 bin 770 kişi
oldu.
İlk altı ayda geçen yılın altında seyreden teşvik belgesi sayısında
temmuzdaki artış olumlu bir tablo yaratırken, yatırım tutarının hızlı sürdürmesi
ve öngörülen istihdamdaki hızlı artış birlikte değerlendirildiğinde, yeni teşvik
sisteminin temmuzda daha çok küçük bütçeli ve emek-yoğun nitelikli yatırımları
tetiklediği, ancak toplam yatırım hacmini büyütmediği belirlendi.
Yedi aylık yatırım geçen yılın yüzde 30 altında
Ocak-temmuz döneminde alınan toplam teşvik belgesi sayısı geçen yılın aynı
dönenme göre yüzde 18.4 düşüşle 2 bin 366'ya, öngörülen yatırım tutarı yüzde
29.8 düşüşle 25 milyar 705 milyon liraya, istihdam da yüzde 11.8 düşüşle 71 bin
770'e geriledi. Ocak-temmuz döneminde düzenlenen teşvik belgesinin 2 bin 253
adedi yerli, 113'ü yabancı sermayeli firmalarca alındı. Yerli firmalar 22 milyar
687 milyon, yabancı sermayeli firmalar ise 3 milyar 18 milyon liralık yatırım
için belge aldı.
Yedi ayda belgeye bağlanan yatırımların 9 milyar 160 milyon
liralık bölümü imalat sanayinde, 7 milyar 220 milyon lirası enerji, 8 milyar 390
milyonu hizmetler, 934 milyon lirası madencilik sektöründe
gerçekleştirilecek.
İlk yedi ayda en fazla teşvik belgesi 844 adetle 1.
Bölge, en az ise 174 adetle 5. Bölge için alındı. Belgeye bağlanan yatırımların
10 milyar 161 milyon lirayla en büyük bölümü 1. Bölgede gerçekleştirilecek. Yedi
ayda 2. Bölgeye yönelik 5 milyar 465 milyon, 3. Bölge için 3 milyar 212 milyon,
4. Bölgeye 3 milyar 212 milyon, 5. Bölge için 2 milyar 103 milyon ve 6. Bölge
için 1 milyar 550 milyon liralık yatırım teşvik belgesine bağlandı.
En fazla payı gelişmiş iller aldı
Eski teşvik sisteminin geçerli olduğu 1 Ocak-19 Haziran arasında teşvik
belgesine bağlanan yatırım tutarındaki payı yüzde 34.5 olan en gelişmiş 8 ilin
oluşturduğu 1. Bölge, yeni teşvik sisteminin geçerli olduğu 20 Haziran 31 Temmuz
arasında yüzde 39.4'le daha yüksek pay aldı. Anılan dönemlere göre 2. Bölgenin
yatırım tutarındaki payı yüzde 23.3'ten yüzde 12.9'a düştü, 3. Bölgenin payı ise
yüzde 11.3'ten yüzde 17.5'e çıktı. 4. Bölgenin, yılbaşından 19 Haziran'a kadar
olan dönemdeki yatırım tutarında yüzde 12.3 olan payı, yeni teşvik sistemi
döneminde yüzde 13.2 ile fazla değişmedi. 5. Bölgenin önceki dönemde yüzde 8.4
olan payı da yeni dönemde yüzde 7.1'e gerilerken, 6. Bölgenin payının yüzde
5.5'ten yüzde 8'e çıktığı belirlendi.
