Naki BAKIR
ANKARA - Tüketicilerin banka ve finans kuruluşlarına olan toplam borç yükü 6
Temmuz itibariyle 250 milyar lira sınırına dayandı. Tüketici borç yükü 2012 için
öngörülen cari fiyatlarla gayri safi yurt içi hasılanın yaklaşık beşte biri
düzeyinde bir büyüklük oluşturuyor.
DÜNYA'nın Merkez Bankası verilerinden yaptığı belirlemelere göre,
yurttaşların mevduat bankaları ve katılım bankalarına olan tüketici kredisi ve
kredi kartı borçları ile kalkınma ve yatırım bankaları ve tüketici finansman
şirketlerine olan tüketici kredisi borçlarının toplamı yılbaşından 6 Temmuz'a
kadar olan dönemde yüzde 8.4'le geçen yıla göre daha yavaş bir artış göstermekle
birlikte 247 milyar 116.5 milyon liralık rekor düzeye ulaştı.
Söz konusu borç yükünün 78 milyar 844.1 milyon lirasını konut, 12 milyar 37.3
milyon lirasını taşıt, 93 milyar 216.9 milyon lirasını "diğer" olmak üzere
toplam 184 milyar 98.3 milyon liralık bölümünü tüketici kredileri oluşturuyor.
Aynı tarih itibariyle tüketicilerin bireysel kredi kartı borç bakiyesi de 63
milyar 18.2 milyon lira düzeyinde bulunuyor.
En hızlı artış kredi kartında
Yılbaşından bu yana toplam tüketici kredileri net yüzde 6.5 oranında bir
artış gösterirken, kredi kartı borçlarındaki artış yüzde 14.6'ya ulaştı.
Tüketici kredileri içinde yüzde 7.8'le en hızlı artış, çeşitli nakit ihtiyaçlar
ve temerrüde düşmüş kredi kartı borçlarını kapamak için sık başvurulan "ihtiyaç"
kredilerinde yaşandı. Konut kredilerindeki artış yüzde 5.3'le geçen yıla göre
hız keserken, taşıt kredileri yüzde 4.6 ile yavaş artış seyrini sürdürdü.
En çok alacak mevduat bankalarının
Tüketici borçlarının 233 milyar 891.6 milyon lira ile en büyük bölümünü,
sektördeki ağırlığıyla orantılı olarak mevduat bankalarına olan borç
oluşturuyor. 6 Temmuz itibariyle mevduat bankalarının tüketici kredisi bakiyesi
172 milyar 395 milyon, bireysel kredi kartı alacağı da 61 milyar 496.6 milyon
lira düzeyinde bulunuyor. Bu bankaların tüketici kredilerinin 72 milyar 901.6
milyon lirası konut, 7 milyar 87 milyonu taşıt, 92 milyar 406.5 milyon lirası da
diğer tüketici kredilerinden oluşuyor. Yılbaşından bu yana mevduat bankalarının
konut kredilerinin net yüzde 6.3, bireysel kredi kartı alacak bakiyesinin ise
yüzde 14 arttığı dikkati çekiyor. Tüketici kredileri içinde konut kredileri
yüzde 4.8 artarken, taşıt kredilerindeki artışın yüzde 2.2'de kaldığı, diğer
kredilerin ise yüzde 7.9'la en hızlı artışı gösterdiği dikkati
çekiyor.
Kalkınma yatırım
bankalarının ise 6 Temmuz itibariyle 17.9 milyonu konut, 1 milyon lira
dolayındaki bölümü taşıt ve 648 milyon lira ile büyük bölümü diğer olmak üzere
toplam 666.9 milyon liralık bir tüketici kredisi alacak bakiyesi bulunuyor. Bu
bankaların tüketici kredisi bakiyesinin yılbaşından bu yana yüzde 13.7 ile hızlı
bir küçülme yaşadığı dikkati çekiyor.
Taşıt kredisinde finansman şirketleri
6 Temmuz itibariyle 4 milyar 912.4 milyon liralık bir tüketici kredisi
alacağı bulunan tüketici finansman şirketlerinin toplam alacak bakiyesi içinde
ise bankaların aksine 4 milyar 509.1 milyon lira ile ağırlığı taşıt kredileri
oluşturuyor. Aynı tarihte bu şirketlerin 388.4 milyon liralık bir konut kredisi,
14.9 milyar liralık da diğer tüketici kredisi alacağı bulunuyor. Yılbaşından bu
yana taşıt kredileri yüzde 8.6 artan bu şirketlerin, konut kredileri ise yüzde
24'le daha hızlı artarken, diğer tüketici kredilerinde yüzde 28.6 oranında
küçülme yaşandı.