Plan ve Bütçe Komisyonu'nda kabul edilen Torba Yasa Tasarısı'na göre, vergi ve prim borçlarını yapılandırmak isteyenler, taksit ödemelerinde 6, 9, 12 yada 18 eşit taksiti tercih edebilecek.
Mayıs ayı sonunda 61 madde olarak Meclis'e sunulan, görüşmeler sırasında verilen önergelerle madde sayısı 150'yi aşan Torba Yasa Tasarısı, Plan ve Bütçe Komisyonu'nda kabul eldildi. Tasarının Meclis Genel Kurulu'ndaki görüşmelerine 15 Temmuz Salı günü başlanması ve bayrama kadar tasarının yasalaştırılması planlanıyor.
3 Haziran'dan bu yana komisyonun hafta sonları ve geceleri de dahil yoğun mesai yaptığı tasarıyla çok sayıda kanunda değişiklik yapılırken muhalefet partileri, torba tasarıya AK Parti önergeleriyle, Anayasaya aykırı pek çok düzenlemenin eklendiğini iddia etti. 38 gün devam eden tasarının görüşmelerine gelerek hükümet sıralarında oturan bakan sayısı ise 17'yi buldu.
İşlenmiş mücevher ithalatına vergi
Komisyonda son gece kabul edilen önergeyle işlenmiş mücevher ithalatına yüzde 20 ÖTV, yüzde 18 KDV uygulanmasına dönük düzenleme yapıldı. Kıymetli taşların (elmas, pırlanta, yakut, zümrüt, topaz, safir, zebercet, inci) Borsa İstanbul Anonim Şirketi Elmas ve Kıymetli Taş Piyasası'nda işlem görmek üzere ithali, borsaya teslimi ve borsa içinde veya ilgili mevzuatına göre borsaya bildirmek kaydıyla borsa üyeleri arasında borsa dışında el değiştirmesi KDV'den istisna tutulacak. Kıymetli taşların bu işlemler dışındaki diğer teslimleri ise istisna kapsamından çıkarılıyor. Külçe altın ve külçe gümüş teslimlerine yönelik istisna uygulamasında ise herhangi bir değişiklik yapılmadı.Yurtdışından gelen pırlanta gümüşten takılar ile pırlantalı altından takılar, ÖTV kapsamına alındı. Bakanlar Kurulu'na, Borsa İstanbul Anonim Şirketi Elmas ve Kıymetli Taş Piyasası'nda işlem gören kıymetli taşlar için ÖTV'de farklı oranlar belirleme yetkisi de verildi.
Kabul edilen diğer bir önergeyle yeraltı maden işlerinde faaliyet gösteren kamu kurum ve kuruluşlarının devam eden sözleşmelerine ilişkin, fazla çalışma ücreti, ücretli izin süreleri, çalışma süresi, ücret miktarı konularında yapılan değişikliklerden oluşan maliyet artışının fiyat farkı olarak ödenebilmesinin yolu açıldı.
Madenciler için ne yapıldı?
Tasarı ile Soma'daki maden faciasında hayatını kaybeden sigortalıların, SGK'ya olan her türlü borçları silinecek. Ölüm geliri bağlanan hak sahiplerine prim ödeme şartı aranmaksızın ölüm aylığı bağlanacak. Anne ve babaya gelir ve aylık bağlanırken muhtaçlık şartı aranmayacak. Maden kazasında ölenlerin eş ya da çocuklarından birisi, eşi ya da çocuğu yoksa kardeşlerinden birisi olmak üzere, toplam bir kişiye kamu kurum ve kuruluşlarında istihdam edilebilme hakkı verilecek. Linyit ve taşkömürünün çıkarıldığı maden iş yerlerinde çalışan işçilere ödenecek ücret, asgari ücretin iki katından az olmayacak. Soma'da meydana gelen maden kazasında hayatını kaybedenlerin yasal mirasçılarına öncelikle hayırsever işadamları olmak üzere diğer hayırsever, gerçek ve tüzel kişiler tarafından bedelleri kendilerince karşılanarak konut yaptırılacak.
Maden işçilerinin emeklilik yaşı 55'den 50'ye inecek. Yeraltı işlerinde çalışan işçilerde kıdem şartı aranmayacak. Buna göre, yeraltı işlerinde bir gün dahi çalışanlar kıdem tazminatından yararlanabilecek. Zorunlu ve olağanüstü çalışılması gereken durumlar dışında, yeraltı maden işlerinde çalışanlara fazla çalışma yaptırılamayacak.
Yeraltı maden işlerinde çalışanlara zorunlu ve olağanüstü hallerde haftalık 36 saati aşan her bir saat fazla çalışma için verilecek ücret, normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde 100 artırılmasıyla ödenecek.
Vergi cezaları silinmeyecek
Tasarıyla vergi ve prim borçları yeniden yapılandırılıyor. Tasarıda vergi aslına bağlı vergi cezalarının silinmesi öngörülüyordu ancak kabul edilen önergeyle, vergi aslına bağlı vergi cezalarının aff ından vazgeçildi. Böylece vergi cezalarının silinmesi söz konusu olmayacak, vergi asıllarının tamamı, cezaların tamamı yeniden yapılandırma kapsamında tahsil edilecek. Tasarıya göre, 30 Nisan 2014 tarihinden öncesi, beyana dayanan vergilerde bu tarihe kadar verilmesi gereken beyannamelere ilişkin vergi ve bunlara bağlı gecikme faizleri, gecikme zamları aff edilerek, anapara ve cezaları yeniden yapılandırılacak. SGK prim borçları da yeniden yapılandırılacak. 2014 yılı Nisan ayı ve önceki aylara ilişkin ödenmemiş olan sigorta primi, emeklilik keseneği, kurum karşılığı, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi için TEFE-ÜFE oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın ödenmesi halinde, bu alacaklara uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammı gibi alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilecek.
Vergi ve prim borçlarının yapılandırılmasını isteyenler kanunun yayımlanmasının ardından ilk üç ay içinde başvuruda bulunacak ve söz konusu ödemeyi en fazla 18 eşit taksitte tamamlayacak.
Borcun tamamının ilk taksitte ödenmesi halinde herhangi bir faiz uygulanmayacak. Borcun taksitle ödenmek istenmesi halinde borçlular, taksit ödemelerinde 6, 9, 12 ya da 18 eşit taksiti tercih edebilecek. Taksitlendirilmiş borçlarıyla ilgili ödeme yükümlülüklerini bir yıl içinde iki defadan fazla yerine getirmemeleri halinde kanundan yararlanma haklarını kaybedecekler.
Taşeron işçiye toplu sözleşme
Asıl işveren-alt işveren ilişkisi çerçevesinde, alt işveren tarafından kamu kurum ve kuruluşlarına ait iş yerlerinde çalıştırılan işçileri kapsayacak toplu iş sözleşmeleri, kamu işveren sendikalarından birisi tarafından Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu hükümlerine göre yürütülecek ve sonuçlandırılacak. Sözleşmenin sonuçlandırılması halinde, belirlenen ücret ve sosyal haklardan kaynaklanan bedel artışı kadar idarece fiyat farkı ödenecek.
İşverenler, alt işverene iş vermeleri halinde, bunların işçilerinin ücretlerinin ödenip ödenmediğini, işçinin başvurusu üzerine veya aylık olarak resen kontrol etmekle ve varsa ödenmeyen ücretleri hak edişlerinden keserek işçilerin banka hesabına yatırmakla yükümlü olacak.
Memura dönüş yolu kapandı
Tasarının en tartışmalı maddelerinden biri olan ve komisyon görüşmeleri iki gün süren diğer bir düzenmeye göre, mahkemelerin üst düzey kamu görevlileri hakkında verdiği atama, görevden alma, göreve son verme yer değiştirme, görev ve unvan değişikliğiyle ilgili iptal ve yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararların gereği iki yıl içinde yerine getirilecek; iki yıl sonunda da başka bir kadroya atanabilecek. Mahkeme kararlarının gereğini yerine getirmeyen kamu görevlisi hakkında ceza soruşturması ve kovuşturması yapılamayacak ancak disiplin hükümleri saklı olacak. Muhalefet söz konusu maddenin Anayasaya aykırı olduğunu bildirdi.
Diğer bir tartışmalı maddeyi ise kasa aff ı oluşturdu. Muhalefetin '17 Aralık temizliği yapılıyor' dediği maddenin tasarıdan çıkarılmasını Maliye Bakanı Mehmet Şimşek de istedi ancak madde aynen kabul edildi. Madde; 31 Aralık 2013 tarihi itibarıyle bilançolarda görülmekle birlikte işletmelerde bulunmayan kasa mevcutları ile ortaklarına verdikleri borçların yüzde 3 vergisi ödenmek suretiyle silinmesini öngörüyor. Buna göre, kurumlar vergisi mükellefl eri, bilançolarında görülen, ortaklarından alacaklı olduğu tutarlar ile ortaklara borçlu bulunduğu tutarlar arasındaki net alacak tutarlarını vergi dairelerine beyan ederek kayıtlarını düzeltebilecek.
Muhalefetin tepki gösterdiği diğer bir düzenlemeyle devir ve teslim işlemlerinin tamamlanmasının üzerinden 5 yıl geçen özelleştirmeler hakkında verilen yargı kararlarıyla ilgili olarak, bu kuruluşların geri alınması yönünde herhangi bir işlem tesis edilmeyecek.
Tasarıda yer alan diğer bazı başlıklar şöyle:
• Araç muayenesini süresinde yaptırmamış olanlar 31 Aralık'a kadar araç muayenelerini yaptırırsa aylık yüzde 5 ceza yerine kanunun yayımlandığı tarihe kadar enfl asyon farkını, yayımı izleyen aylarda da aylık yüzde 1 farkı ödeyecek.
• Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından takip ve tahsil edilen alacaklar da yeniden yapılandırma kapsamına alınacak. 30 Nisan itibarıyla ödenmemiş gümrük vergileri ile bu vergilere bağlı cezaların enfl asyon farkıyla birlikte ödenmesi halinde faiz ve gecikme faizi gibi diğer alacaklardan vazgeçilecek. Vergi aslına bağlı olmayan para cezalarının yüzde 50'si silinecek. Bu borçlara 36 aya taksit imkânı sağlanacak.
• Tütün Ürünlerinin Zararlarının Önlenmesi Hakkındaki Kanun çerçevesinde yazılan cezalar dışında kalmak kaydıyla 120 liranın altındaki idari para cezaları aff edilecek.
• 12 TL'nin altındaki geçiş ücretleri de tahsil edilmeyecek • Emlak vergisi, çevre temizlik vergisi ve bunlara bağlı vergi cezaları, belediyelerin su abonelerinden su kullanımından kaynaklanan alacakları, büyükşehir belediyeleri su ve kanalizasyon idarelerinin su ve atık su bedeli alacakları hakkında da kanundaki düzenlemeler uygulanacak.
• TOBB, TESK ve TÜRMOB'un üyelerinden alacakları yeniden yapılandırılıcak.
• Münfesih durumda bulunan ticaret şirketlerinin kolaylaştırılmış usulle tasfiyesi ve ticaret sicil kayıtlarının silinmesi için 1 Temmuz 2014'e kadar verilen süre yıl sonuna kadar uzatılıyor.
• Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre 14 Şubat 2014 tarihine kadar gerekli sermaye artırımını yapmayan şirketler hakkında, düzenlemenin yürürlüğe girmesinden itibaren 3 ay içinde sermaye artırımını yaparsa fesih işlemi uygulanmayacak.
• Gelir testine başvuruda bulunmamış genel sağlık sigortalısı, bu düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihi takip eden aybaşından itibaren 6 ay içinde gelir testine başvurması halinde, primler faizsiz yapılandırılacak. Söz konusu süreyi, bir 6 daha uzatmaya Bakanlar Kurulu yetkili olacak.
• 35 bini öğretmen, bini de Milli Eğitim Bakanlığı'nın diğer hizmet sınıfı kadrolarına olmak üzere, 31 Aralık 2014 tarihine kadar 36 bin atama yapılacak.
Kaynak: Dünya Gazetesi