Naki BAKIR
ANKARA - Geçen yıl küresel finansal sistemdeki kırılganlığın da etkisiyle
hızla eriyen yabancı yatırımcıların Türkiye’deki hisse senedi ve DİBS
yatırımları ile mevduatlarının toplam hacminde, bu yılın ilk çeyreğinde hızlı
bir büyüme yaşandı.
İlk çeyrekte sıcak para girişlerinin yanı sıra, özellikle ağırlıklı bölümü
oluşturan Borsa’daki yükselişe karşılık dövizdeki düşüşün, portföyde dolar
cinsinden yaşanan artışta etkili olduğu gözlendi. Bu gelişme; küresel ekonomide
resesyon baskısı ve finansal sistemde kırılganlık devam ederken, makro ekonomik
göstergeleri görece pozitif bir tablo arz etmesi nedeniyle Türkiye’nin yabancı
yatırımcılar için cazibesini koruduğu ve ekonomide büyümenin temel kaynağı olan
sıcak para girişlerinin 2012 boyunca devam edeceğinin işaretini verdi.
DÜNYA’nın Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) ve Merkez Bankası verilerinden yaptığı
hesaplamaya göre, Borsa ve DİBS’e park etmiş sıcak para ile yurt dışı
yerleşiklere ait mevduat ve katılım bankası fonlarının toplamından oluşan
yabancı portföyünün 2011 yılında “net” 17 milyar 280.3 milyon dolar eriyerek 96
milyar 715.2 milyon dolara inen hacmi, ocak-mart döneminde 20 milyar 589 milyon
dolar büyüyerek 117 milyar 305 milyon dolara yükseldi. Geçen yılın tümünde yüzde
15.2 eriyen yabancı portföyü, bu yıl ise daha ilk çeyrekte yüzde 21.3
büyüdü.
8 ayda yüzde 25 eridi
Geçen yıl yabancı portföyündeki erime, asıl olarak küresel finans
piyasalarında belirsizlik ve sıkıntıların giderek arttığı son sekiz ayda
yaşanmıştı. İlk dört ayda hızlı büyümesini sürdürerek nisan sonu itibariyle 128
milyar 698.7 milyon dolarla tarihi tepe noktasına ulaşan yabancı portföyü, son
sekiz ayda ise yüzde 24.9 oranında yaklaşık 31 milyar 983.5 milyon dolar
eriyerek 96.7 milyar dolara gerilemişti. Yabancı portföyü, bu yıl ocakta 106
milyar 928 milyon, şubatta 112 milyar 199.8 milyon ve martta 117 milyar 304.5
milyon dolara yükseldi.
İlk çeyrekte Borsa yükselirken döviz kurunun düşmesi, ağırlığı hisse
senetlerinin oluşturduğu yabancı portföyündeki dolar cinsinden artışta etkili
oldu. TÜİK verilerine göre ocak-mart dönemi ortalamasında Borsa’nın getirisi
yüzde 15.7 olurken, dolarda yüzde 4.3 düşüş yaşandı. Buna göre Borsa yatırımcısı
üç ayda dolar cinsinden yüzde 21 getiri elde etti. Başka deyişle 2011 sonunda
satılarak dolara çevrildiğinde 1.000 dolar eden miktardaki hisselerin değeri,
aynı işlemin mart sonunda yapılması durumunda 1.210 dolara karşılık geldi.
Üç aylık dönemde, mevcut hisselerinin değerindeki bu artış ve yeni girişlerle
birlikte yabancıların İMKB’deki hisse senedi portföyü toplamda yüzde 31.3
oranında net 14 milyar 414 milyon dolar büyüyerek 60 milyar 393 milyon dolara
çıktı. Ocak-mart döneminde yabancıların devlet iç borçlanma senetleri (DİBS)
portföyünün değeri de 3 milyar 116 milyon dolarlık artışla 38 milyar 868 milyon
dolara yükseldi. Yabancıların hem hisse senedi hem de DİBS portföyü, son 8 ayın
en yüksek düzeyine çıktı.
Yabancı mevduatı 18 milyar doları aştı
Yabancı bankalar ve diğer yurt dışı yerleşiklerin Türk bankacılık
sistemindeki Türk parası ve döviz cinsi mevduat ve katılım fonlarının toplam
hacmi de üç ayda 3 milyar 59.5 milyon dolar artarak 18 milyar 44 milyon dolarla
şu ana kadarki en yüksek düzeyine yükseldi. Bu hacmin 6 milyar 389.5 milyon
dolarının yurt dışında yerleşik bankalara, 11 milyar 654.4 milyon dolarının ise
diğer yurt dışı yerleşiklere ait olduğu belirlendi. İlk çeyrekte yurt dışında
yerleşik bankaların Türkiye’deki mevduat hacmi yüzde 26.6, diğer yabancılara ait
mevduatlar ise yüzde 17.3 artış gösterdi.
Kaynak: Dünya Gazetesi