İşyerinde işe başladığı günden itibaren, deneme süresi de içinde olmak üzere, en az bir yıl çalışmış olan işçilere yıllık ücretli izin verilir. Ücretli yıllık izin süresini çalışanın hizmet süresi belirler. 18 yaş altı ve 50 yaş üzerinde çalışanlarda bir yıllık çalışma süresini doldurduktan sonra izin süresi 20 günden az olamaz. Yıllık izin süreleri İş sözleşmeleri ve toplu iş sözleşmeleri ile arttırılabilir.
Yıllık izin hesabında izin sürelerine rastlayan ulusal bayram, hafta tatili ve genel tatil günleri izin süresinden sayılmaz.
Yıllık ücretli izine hak kazanmak için gerekli sürenin hesabında işçilerin, aynı işverenin bir veya çeşitli işyerlerinde çalıştıkları süreler birleştirilerek göz önüne alınır.
Yıllık izinler hizmet süresine göre belirlenir.
a) Bir yıldan beş yıla kadar olanlara yılda 14 gün,
b) Beş yıldan fazla ve onbeş yıldan az olanlara yılda 20 gün,
c) Onbeş yıl ve daha fazla olanlara yılda 26 gün,
ücretli yıllık izin verilir.
Basın Çalışanlarının Yıllık İzinleri;
Mesleki kıdemi 10 yıldan az ise en az 1 yıla 4 hafta
Mesleki kıdemi 10 yıldan fala ise 6 hafta yıllık izin hakkı vardır.
Basın çalışanları yıllık izinde olduğu dönemde çalışabilir.
Yıllık izin süreleri iş sözleşmeleri ve toplu iş sözleşmeleri ile artırılabilir.
Yıllık İzinde Çalışma Yasağı
4857 sayılı iş kanununun 58. Maddesine göre ‘‘ Yıllık ücretli iznini kullanmakta olan işçinin izin süresi içinde ücret karşılığı bir işte çalıştığı anlaşılırsa, bu izin süresi içinde kendisine ödenen ücret işveren tarafından geri alınabilir.’’
Yıllık ücretli izin kullanmakta olan işçinin, izin süresi içerisinde başka bir yerde ücret karşılığı çalıştığı anlaşması Anayasal hakkı olan dinlenme hakkından vazgeçme sonucu doğurur ki kabul edilebilir bir durum değildir. Çalıştığı tespit edilen işçiye izin öncesi peşin olarak verilen izin ücreti, işveren tarafından geri alınabileceği gibi, 4857/25 II-e bendine göre İşverene; iş sözleşmesini haklı nedenle derhal fesih hakkı verir.
Yıllık İzin Hakkı için Çalışmış Gibi Sayılan Haller
Çalışanın yıllık izin hak edip etmediği yada bir üst basamağa geçip daha fazla yıllık izin kullanması için bazı durumlarda çalışmasa dahi çalışmış gibi sayılan durumlar vardır.
*İşçinin uğradığı kaza veya tutulduğu hastalıktan ötürü işine gidemediği günler,
*Kadın işçilerin doğumdan önce ve sonra çalıştırılmadıkları günler,
*İşçinin muvazzaf askerlik hizmeti dışında manevra veya herhangi bir kanundan dolayı ödevlendirilmesi sırasında işine gidemediği günler,
*Çalışmakta olduğu işyerinde zorlayıcı sebepler yüzünden işin aralıksız bir haftadan çok tatil edilmesi sonucu olarak işçinin çalışmadan geçirdiği zamanın on beş günü,
*Hafta tatili, ulusal bayram, genel tatil günleri,
*3153 sayılı kanuna dayanılarak çıkarılan tüzüğe göre röntgen muayenehanelerinde çalışanlara pazardan başka verilmesi gereken yarım günlük izinler,
*İşçilerin arabuluculuk toplantılarına katılmaları, hakem kurullarında bulunmaları, bu kurullarda işçi temsilciliği görevlerini yapmaları, çalışma hayatı ile ilgili mevzuata göre kurulan meclis, kurul, komisyon ve toplantılara yahut işçilik konuları ile ilgili uluslararası kuruluşların konferans, kongre veya kurullarına işçi veya sendika temsilcisi olarak katılması sebebiyle işlerine devam edemedikleri günler.
*İşçilerin evlenmelerinde üç güne kadar, ana veya babalarının, eşlerinin, kardeş veya çocuklarının ölümünde üç güne kadar verilecek izinler.
Kaynak: SGK Rehberi