İSTANBUL - TÜVTURK Genel Müdürü Kemal Ören'in verdiği bilgilere göre, yollardaki her dört araçtan 1'i muayenesiz.
Motosiklet ve traktörleri de eklersek aslında her üç araçtan 1'i muayenesiz! Son verilere göre motosikletlerin yüzde 80'i, otoların yüzde 17'si, hafif ticarilerin yüzde 26'sı, ağır ticarilerin yüzde 35'i, traktörlerin yüzde 74'ü muayene belgesi olmadan yollarda! Araç muayenesini yapan TÜVTURK'un bu konuya dikkat çekmesi 'ticari' olarak değerlendirilebilir ancak konunun herkesi ilgilendiren boyutunu atlamamak gerekir; Bu araçların bir kısmı ağır kusurlu durumda olabilir ve herkes için tehlike yaratabilir! Başka önemli bulgular, tespitler de var. Bilindiği gibi araç muayene işini yürüten TÜVTURK, Doğuş Otomotiv, Alman şirketi TÜV SÜD ve Akfen Grubu'nun hissesini satın alan Londra merkezli fon Bridgepoint'in ortaklığı. Araç muayene işi aslında 20 yıl süreli bir imtiyaz özelleştirmesi.
İhaleden sonra imtiyaz bedeli 613 milyon dolar ödeme yapıldı. Ayrıca gelir paylaşımı esası var. Muayene gelirlerinin ilk üç yıl yüzde 30'u, 4-10 yıl arası yüzde 40'ı ve 11. yıl ve sonrası için yüzde 50'si Hazine'ye aktarılacak. 20 yıllık sürenin 5'i gitti. Halen gelirin yüzde 40'ı devlete gidiyor.
10 devlete, 4 ortaklara Şirket Genel Müdürü Kemal Ören, "Finalde 14 milyar dolar gelir olacak, bunun 10 milyar doları devlete gitmiş olacak" dedi. Buna göre 4 milyar dolar da ortakların payı. Ancak ortaklar şimdiye kadar 1 milyar dolar yatırım yaptı. İstasyon sayısı bakımından 81 il kapsandı. Araç sayısı artacak ancak mevcutlar halen yüzde 70 kapasiteyle çalıştığından bundan sonra yeni istasyon ihtiyacı fazla olmayacak. Önümüzdeki dönemde de 1 milyar dolarlık yatırım harcaması yapılsın... Ortakların payına 2 milyar dolar civarında gelir kalmış olacak.
Kredi kartı niye yok
Benim de başıma gelmişti. Esenyurt'taki istasyona gittim. Sıra numarası aldım, girip bankoda ödeme yapacağım. Cepte kredi kartım var ama bir de farkettim ki ödeme nakit olacak! Bırakıp gitsem sıram yanacak. Önümde daha 20 kişi kadar var... Deyim yerindeyse fırladım, atladım arabaya bankamatik buldum. Para çek, koştur, zor yetiştim! Dün Genel Müdür Ören'e bu da soruldu; "Ödemeler niye nakit?" Ören, "Cezalarla birlikte gelirin yüzde 60'ı devletin. Kredi kartında komisyon yükü 30 milyon lirayı buluyor. Bu nedenle peşini tercih ediyoruz" dedi. Bundan, kendileri de sıkıntılı
ancak, anlaşılan henüz bir yol bulunamamış.
Ören'in açıklamalarına göre şirketin hizmetlerinde müşteri memnuniyeti yüzde 92 düzeyinde. Muayene sonucu kararlarına güven yüzde 93 düzeyinde. TÜVTÜRK'ün başka ülkelerde de aynı konuda hizmeti yok ancak danışmanlık yapıyor. Hindistan
ve Güney Afrika'da TÜV SÜD aracılığıyla yapmış. Yine ortaklardan TÜV SÜD, 'ehliyet verme' konusunda bazı girişimlerde bulunmuş. Genel Müdür Ören, "Bu konuda bazı görüşmeler oldu. Bizi de birkaç kez çağırdılar. Ortağımız TÜV SÜD, Almanya'da kurs değil ancak sınav tarafında var zaten. Bizim hizmet kapsamımızı Ulaştırma Bakanlığı belirlediği için izin gerekiyor. Ancak ondan da önce Milli Eğitim'de konunun netleşmesi gerekiyor" dedi.
TÜVTURK, ismindeki 'TURK' ekini, 'TÜRK' olarak kullanmak için izin başvurusu yapmış. Son bir haber; şirketin çağrı merkezinde engelli istihdamında öncelik trafik kazası nedeniyle engelli olmuş kişilere veriliyor. 100 kişilik çağrı merkezindeki 60 çalışan evden çağrı kabul eden engelliler.
Toplam 271 istasyonda, 3 bin kişi çalışıyor
613 milyon doları imtiyaz bedeli olmak üzere şimdiye kadar 1 milyar dolar yatırım yaptı.
196 sabit, 2 motosiklet, 73 gezici istasyonu var. 3 bin kişi çalışıyor.
Yüzde 60'ı ciro payı olmak üzere 5 yılda devlete 1.8 milyar TL ödedi. TÜRKAK'a da 32.5 milyon TL'lik ödeme yapıldı.
2012'de 6.2 milyonu periyodik muayene olmak üzere toplamda 10 milyonu aşkın muayene gerçekleştirdi.
2012 cirosu 850 milyon TL oldu.
2012'de 4 yeni sabit istasyon (Tuzla, Ş. Urfa Birecik, Sivas Suşehri, Antalya Kaş) ve 2 motosiklet istasyonu açtı.
Bu yıl 1 milyar TL'nin üzerinde ciro hedefliyor. Antalya'ya yeni motosiklet istasyonu, K.Maraş'a yeni sabit istasyon planlıyor.
10.7 milyon adet aracın yüzde 31.4’ü ağır kusurlu
Muayeneye zamanında gelme oranı yüzde 40'tan yüzde 43'e yükseldi.
Muayeneden geçememe oranı yüzde 42'den yüzde 34.7'ye düştü.
Muayeneden geçemeyen 9.4 milyon aracın eksikliklerini gidermesi sağlandı, bu potansiyel tehlike engellendi.
Muayeneden kalma nedeninde fren, lastik, yürüyen aksamlar ve aydınlatma sorunları ilk sıralarda yer aldı.
2012'de toplam muayene rakamı 10 milyon 733 bin oldu. Muayenesi yapılan araçların yüzde 31.4'ü 'ağır kusurlu', yüzde 3.3'ü 'emniyetsiz' bulundu.
Son yıllarda ölümlü kazalarda düşüş var. 2012'de 2011'e göre yüzde 2, 2010'a göre yüzde 7.2 düşmüş. İyileşmede yeni
yollar, muayene standardı, denetim gibi faktörler etkili.
Emniyet verilerine göre trafikte 2012 yılında 1 milyon 296 bin kaza gerçekleşti. BU kazalarda 268 bin kişi yaralandı. 3 bin 750 kişi ise kaza yerinde hayatını kaybetti. Kazaların yüzde 99.5'i sürücü hatasından kaynaklandı.
Kaynak:Dünya Gazetesi