DÜNYA GAZETESİ / 25.09.2007
Mehmet MAÇ
Yeminli Mali Müşavir
mehmet.mac@bdodenet.com.tr
ÇEKİLİŞLE TALİHLİ TÜKETİCİLERE HEDİYE VERİLMESİNDE KDV HESAPLANMASINA GEREK OLMADIĞI KABUL EDİLMİŞTİR
Bilindiği üzere firmalar, mallarını veya hizmetlerini pazarlayabilmek için promosyon kampanyaları yapmakta olup, pazarlanan mal veya hizmeti satın almış olmaları şartıyla nihai tüketicilere muhtelif cins ve değerde hediye verilmesi, sıklıkla uygulanan bir satış artırma tekniğidir.
Hediye verme işlemi şu iki şekilde yapılabilir:
· Belli bir malı veya hizmeti satın almış olan HER TÜKETİCİYE ikinci bir mal veya hizmetin bedava verilmesi. (“Buzdolabı alana mini fırın hediye” gibi.)
· Veya belli bir malı veya hizmeti almış olan tüketiciler arasından çekilişle belirlenen TALİHLİ TÜKETİCİYE değerli bir hediye verilmesi. (Buzdolabı alan tüketiciler arasından çekilişle belirlenen tüketiciye bedava otomobil verilmesi gibi.)
18 yıl önce yayınlanan yazımızda, her iki halde de,
- Hediye temini için yüklenilen KDV’nin indirilmesi,
- Hediyenin verilmesi nedeniyle KDV hesaplanmaması
gerektiğini savunmuştuk. (Vergi Dünyası Dergisi – Eylül 1989)
Maliye İdaresi ise, şans unsuruna bağlı olarak talihli tüketicilere hediye verilmesinde KDV hesaplanacağını ve bu KDV’nin gider yazılacağını belirten katılmadığımız muktezalar vermekteydi.
Daha sonra Maliye İdaresi 25.12.1995 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan 50 no.lu KDV Genel Tebliği ile, bir malı alan her tüketiciye başka bir malın bedava verilmesi halinde, bedava mal için KDV hesaplanmayacağını kabul etmiş, ancak hediyenin KDV oranı, bedelli malın KDV oranından yüksek ise, hediye mal için yüklenilen KDV’nin oran farkına tekabül eden kısmının indirilmeyip gider yazılması gerektiğini belirtmiş olup bu hüküm Danıştay’ca da yasaya uygun bulunmuştur. (19.12.1997 tarih ve E.1997/331 K.1997/518 sayılı D.D.G.K.Kararı.)
50 no.lu Tebliğde, şans unsuruna bağlı olarak nihai tüketicilere pahalı hediye verilmesi konusuna değinilmemiş olup, halen de bu konuyu ele alan bir Tebliğ mevcut değildir.
Nihayet, Gelir İdaresi Başkanlığı’nın 02.05.2007 tarih 39695 sayılı muktezası ile;
Bir alışveriş merkezinde alışveriş yapan tüketiciler arasında yapılan çekilişi kazanan talihlilere verilen hediyelerin (otomobillerin) tesliminde KDV hesaplanmayacağı, hediye alımında yüklenilen KDV’lerin indirileceği kabul edilmiş bulunmaktadır.
Bu muktezadaki yaklaşım, fevkalade isabetlidir ve uzun zamandır benimsediğimiz, duyurmaya çalıştığımız görüşümüzü teyid etmektedir.
Öte yandan,
Şans unsuruna bağlı olarak nihai tüketici konumundaki bir kişiye belli bir değeri (2007 yılı için 2.068 YTL’yi) aşan değerde hediye verilmesi bu değeri aşan kısım üzerinden % 10 nisbetinde veraset ve intikal vergisi hesaplanıp talihliden alınmasını ve hediyeyi veren tarafından beyan edilip ödenmesini gerektirmektedir. Bu stopaj hediyeyi kazananın veraset ve intikal vergisini oluşturmakta, talihli tüketicinin ayrıca beyanname vermesine ve vergi ödemesine gerek kalmamaktadır.
Yukarıdaki açıklamalarımız, hediye kampanyasının nihai tüketicilere yönelik olmasını kapsamakta olup, hediye kampanyasının bayi veya alt satıcı konumundaki firmalara yönelik olması halinde vergisel durum tamamen farklıdır. Bu konuda detaylı bilgi için Lebib Yalkın Mevzuat Dergisi’nin Aralık 2006 sayısında yayınlanan yazımıza bakınız.
Hediye kampanyasının nihai tüketicilere yönelik olmasını konu alan yazımız ise, aynı Derginin Ocak 2007 sayısında yayınlanmıştır.
www.bdodenet.com.tr adresli web sahifemizin makaleler bölümünde yayınlanmış yazılarımız, KDV ve Veraset konulu elektronik kitaplarımız bulunmaktadır.
Ayrıca burada nihai tüketicilere yönelik hediye kampanyası düzenlemenin Milli Piyango İdaresinin denetimine tabi olduğunu, bayilere veya alt satıcılara yönelik kampanyaların bu denetime tabi olmadığını hatırlatmakta yarar görüyoruz.