96 nolu KDV Genel Tebliği ile Maliye Bakanlığı, KDV iade haklarının indirim (devrolan KDV) yoluyla kullanılabileceğini hatırlatmış, bu yönde tercihte bulunmuş olan mükelleflerin daha sonra düzeltme beyannamesi vererek nakden veya mahsuben KDV iade talebinde bulunabileceklerini açıklığa kavuşturmuştur.

 

 

      Bilindiği üzere KDV mükellefleri, mal teslimleri ve hizmet ifaları nedeniyle hesapladıkları kesintiye uğramamış KDV tutarları ile indirim iptali nedeniyle ortaya çıkan KDV tutarını toplamakta olup bu toplamı 31 inci satırda göstermektedirler.

 

      Beyannamenin 4 nolu tablosundaki indirim kalemlerinin toplandığı 37 inci satırda yer alan rakam, 31 inci satırdaki rakamdan küçükse ve o ayda ihraç kayıtlı teslim yoksa, KDV iade hakkı ve ihtiyacı da yok demektir.

 

      Şayet 37 nci satırdaki rakam 31 inci satırda bulunan rakamdan büyükse indirimde giderilemeyen KDV vardır.

 

      O ayda iade hakkı veren bir işlem yoksa, indirimle giderilemeyen KDV sonraki döneme indirim hakkı olarak devreder. (41 inci satır)

 

      O ayda iade hakkı veren bir işlem varsa, bu işlemden doğan iadesi istenebilir KDV, indirimle giderilemeyen KDV tutarını aşmamak şartıyla nakden veya mahsuben iade talebine konu edilebilir. Bu takdirde mükellef nakden iadeyi alabilmek için iadeden önce veya mahsup yaptırabilmek için mahsubu istenen verginin veya SSK borcunun vadesinden önce iade veya mahsup için aranan belgeleri vergi dairesine teslim etmiş olmalıdır.

 

      Mükellef KDV iade hakkını nakden veya mahsuben kullanmayıp bu hakka konu meblağın devrolan KDV içinde kalması tercihinde bulunabilir. Bu takdirde mahsuben veya nakden iade için istenen belgeleri ibraz etmesi gerekmez. Sadece beyannamenin altındaki ihracatla veya dış taşıma ile ilgili belgelerin ibrazı yeterlidir.

 

      İhraç kayıtlı teslim varsa ve ödenecek KDV tecil için yeterli değilse, iade durumu kaçınlmazdır. Ancak firma isterse ihracatın gerçekleştiği dönemde (en erken izleyen ayda) önceki dönemden devren gelen KDV tutarını iade hakkı kadar büyütme yöntemi ile bu hakkını kullanabilir. Bu takdirde sadece ihracat listesinin ve dilekçenin ibrazı yeterlidir.

 

 

      İade hakkı bulunan mükellefler, daha pratik ve külfetsiz olduğu yahut iade için gerekli hazırlık ve belgeleri yetiştiremedikleri için, KDV beyannamelerinin 8 ve 9 nolu tablolarındaki “YÜKLENİLEN KDV ve/veya “İADEYE KONU OLAN KDV” sütunlarını boş bırakmak suretiyle, iade hakkının devrolan KDV içinde kalmasını sağladıktan sonra, devrolan KDV nin uzun süre devam edeceğini dikkate alarak tercih değiştirerek, ilgili aya ait KDV beyannamesini yeniden ve bu defa iade talepli olarak düzenleyip, devrolan KDV’lerin tamamını veya bir kısmını nakden yahut mahsuben iade istemine konu edebilmektedirler.

 

Ötedenberi yapılagelen ve kabul gören bu tercih değişikliğinin mümkün olmadığı yolunda bir görüş ortaya çıkması ile birlikte doğan yoğun tepki üzerine 96 no.lu KDV Tebliği ile görüş değiştirilmiş ve bunun mümkün olduğu hükme bağlanmıştır.

 

Mükellefler eskiden olduğu gibi daha önce verdikleri KDV beyannamelerini iade talepli olarak yeniden düzenlemek ve iade için gerekli belgeleri ibraz etmek suretiyle nakden veya mahsuben KDV iadesi isteyebileceklerdir. 96 nolu Tebliğden önce verilmiş düzeltme beyannameleri de işleme konacaktır.

 

Ancak bunun için, düzeltilen beyannameden sonraki aylar için verilmiş olan beyannameler zincirleme olarak etkilendiği için bunların da değiştirilmesi gerekir.

 

Düzeltme beyannamesi vererek KDV iadesi istenmesinde, iadesi istenecek KDV tutarının, ilgili ay ve daha sonraki aylardaki en küçük devrolan KDV tutarını aşamayacağı tabiidir.

 

 

Düşük (%1 ve/veya %8) oranla mal tesliminde veya hizmet ifasında bulunmuş mükelleflere tanınan yıllık KDV iadeleri bakımından son başvuru, Kasım ayı KDV beyannamesi üzerinde yapılabilmektedir. Mesela 2004 yılında %1 veya %8 oranlı teslim veya hizmette bulunan ve Aralık 2004, Kasım 2005 ayları arasındaki KDV beyannamelerinde devrolan KDV’si süregelen mükellefler, yıllık iade haklarını en son Kasım 2005 KDV beyannameleri üzerinde gösterip talep edebilecekler, daha sonra bu hakları kaybolacaktır.

 

Yeni KDV beyannamesinde, yıl içinde %1 veya %8 oranla teslim veya hizmette bulunan KDV mükelleflerine 74, 76, 85 ve 92 no.lu KDV Genel Tebliğleri uyarınca yapılacak yıllık iade tutarının beyannamede gösterilmesi için özel bir satır açılmamıştır. 85 no.lu KDV Genel Tebliğinin A/2 bölümünde “ilgili yıl için geçerli alt sınırı aşan iade tutarlarını, izleyen yılın Kasım dönemine kadar (bu dönem dahil) verilecek 1 numaralı Katma Değer Vergisi Beyannamelerinin herhangi birisinde, daha sonraki döneme devreden vergi tutarından çıkarılmak suretiyle iadesini talep edebileceklerdir.” ifadesi yer almaktadır.

 

Ancak iade talebinin önceki döneminden devren gelen KDV’yi iade tutarı kadar küçük göstermek suretiyle yapılması vergi dairelerinde iadenin sistem tarafından algılanması sorunu yaratmaktadır. Yetkililerin ifadesine göre bu sorunun çözümü için iadenin istendiği ay (Ocak – Kasım aylarından herhangi birisi) beyannamesinde, önceki dönemden devren gelen KDV’nin tam olarak gösterilmesi, beyannamenin arka yüzündeki 9 no.lu Tabloda “450” kod numarasıyla, KDVK MD. NO.29/2, teslim ve hizmet bedeli olarak %1 ve %8 oran uygulanmış işlem bedellerinin yıllık toplamı, en sağ satırda ise, iadesi istenen (2004 yılı için 9100 YTL.’lik haddi aşan) meblağın gösterilmesi uygun olacaktır. İadesi istenen tutar 81 ve 82 nci satırlarda yer alacak buradan 40 ıncı satıra taşınacak böylelikle beyanname tahakkuku, iade talepli olarak gerçekleşecektir.

 

2005 yılına ait yıllık KDV iade hakkı da Aralık 2005 – Kasım 2006 aylarına ait KDV beyannamelerinden herhangi birinde gösterilmek suretiyle nakden veya mahsup yoluyla istenebilecektir.

 

Söz konusu yıllık KDV iadelerinin, mahsup yoluyla alınması mümkündür. Bu takdirde teminat mektubu, YMM tasdik raporu aranmaz ve incelemeye sevk işlemi yapılmaz. Ancak karmaşık mahsup taleplerinde vergi daireleri YMM raporu hazırlatılmasını isteyebilmekte veya şüphe ileri sürerek incelemeye sevk işlemi yapabilmektedirler.

 

Yıllık KDV iadesi nakden isteniyorsa ve iadesi istenen tutar 2000 YTL.’yi aşmıyorsa, gerekli listelerin ibrazı yeterli olmakta teminat ve inceleme gerekmeksizin nakit iade vergi dairesi yetkisinde yapılabilmektedir.

 

Nakden istenen yıllık KDV iadesi 2.000 YTL.’yi aşıyorsa, aşan tutar kadar teminat mektubunun da gerekli listelerle birlikte verilmesi gerekir. Bu teminat mektubunun çözülmesi için ya Devlet inceleme elemanının iade talebini inceleyip olumlu rapor vermesi beklenecek (ki bu işlem yıllarca sürebilmekte ve inceleme esnasında sorunlar çıkabilmektedir), ya da Yeminli Mali Müşavir tasdik raporu hazırlatılıp bu rapora istinaden teminat geri alınacaktır.

 

Nakit iadenin doğrudan YMM tasdik raporu ibraz edilerek (teminata gerek olmaksızın) alınması da mümkündür. (74 no.lu KDV Genel Tebliği) Tam tasdik yaptırılıyorsa KDV iade raporunu sadece tam tasdiki yapan YMM düzenleyebilir ve meblağ sınırı söz konusu olmaz. Tam tasdik yaptırmayan veya tam tasdik sözleşmesini yasal süresi için imzalayıp ibrazını sağlamamış mükellefler, herhangi bir YMM’ye KDV iade raporu hazırlatabilirler. Bu takdirde belli bir dönem KDV iadesine yönelik YMM raporu hazırlanabilmesi için iade tutarının belli bir haddi aşmaması gerekir. Bu had 2005 başından itibaren yıllık iadelerde 420.000 YTL.’dir. (2006 başından itibaren bu had, 3568 sayılı Kanuna ilişkin 37 no.lu Tebliğ uyarınca ve Bakanlıkça farklı bir belirleme yapılmadığı takdirde, yeniden değerleme oranı olan %9,8 ile) 461.000 YTL. olarak uygulanacaktır.

 

Not : %1 veya %8 oranlı teslim ve hizmetlerle ilgili aylık mahsup işlemleri hala başlatılmamıştır. Kanun’un engellenmesi anlamındaki bu tutuma bir an önce son verilmesi gerektiğini düşünüyoruz.