Okurumuz A. Aslan, “1989 yılında zorunlu göç ile Bulgaristan’dan geldik. Yurtdışı borçlanma yasasından yararlanarak emekli olmak istiyorum. Ne yapmalıyız?” diyor.
 
Bulgaristan göçmenlerinin emeklilikleri sorunu hep gündemde olan bir konuydu. Bursa bölgesinde uzun yıllar siyaset yapmasından dolayı konuyu ve sorunu çok iyi bilen Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik’in çabalarıyla 2008 yılında yapılan düzenleme ile Bulgarşstan göçmenlerinin bu sorunu kısmen de olsa çözülmüş oldu. 5754 sayılı Kanunla, sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelerden  01/01/1989 tarihinden 08/05/2008 tarihine kadar zorunlu göçe tabi tutulduktan sonra Türk vatandaşlığına geçenlerin geldikleri ülkedeki hizmetlerin borçlanma yoluyla değerlendirilmesi imkanı getirilmiştir.

Söz konusu borçlanma hakkından yararlandırılabilmek için;

1- 01/01/1989 tarihinden 08/05/2008 tarihine kadar geldikleri ülke tarafından zorunlu göçe tabi tutulmuş olmaları,

2- Zorunlu göçten sonra Türk vatandaşı olup, Türkiye’de  ikamet ediyor olmaları,

3-01/07/1976 tarihli ve 2022 sayılı 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç,Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanuna göre bağlanan aylıklar da dahil olmak üzere sosyal güvenlik kuruluşlarından gelir ve aylık almamaları,

4- Geldikleri ülkedeki çalışma sürelerini belgelendirmeleri,

5- Borçlanma için yazılı başvuruda bulunmaları,

6- Tebliğ edilen borç miktarını üç ay içinde ödemeleri, şarttır. İlgili yasalarda yalnızca Bulgaristan’dan gelenler için “zorunlu göç” ifadesi  kullanıldığından borçlanma hakkından bu ülkeden gelenler yararlanabiliyor.

T.C. Kimlik numarası ile Nüfus ve Vatandaşlık Genel Müdürlüğünün Kimlik Paylaşım Sisteminden Kurumca yapılacak sorgulama sonucunda vukuatlı nüfus kayıt örneğinde “..... tarih ve .... Sayılı Bakanlar Kurulu kararı ve 2510 (veya 5543) sayılı İskan Kanununa istinaden Türk vatandaşlığına alınmıştır” ibaresi bulunanlar için ayrıca zorunlu göçe tabi tutulduklarını belgelendirme koşulu aranmaz. Ancak,  nüfus kayıtlarında bu şekilde ibare bulunmuyorsa ilgililerden bu ibarenin nüfus kayıtlarına işlenerek temin edilecek olan vukuatlı nüfus kayıt örneği veya “Uyrukluk ve Aile Kütüğünde Kayıt Bildirgesi”nin Kuruma ibrazı istenmelidir.

Ayrıca, Bulgaristan’dan temin edilen ve Türkiye’de yeminli tercüme bürolarınca, çevirisi yapılmış hizmet belgesi ile Türkiye’deki nüfus kayıtlarında ad ve soyadı yönünden farklılık bulunması halinde, ilgiliden isim değişikliğini gösteren nüfus müdürlüğünden onaylı bir belgenin de Kuruma verilmesi talep edilir.

Bunların Türkiye’de ikamet ettikleri ilgili muhtarlıklardan alınacak İkametgah Belgesi ile belgelendirilir. Aynı zamanda Türk vatandaşlığı ile birlikte Bulgaristan vatandaşlığı devam edenler de söz konusu yasa ile getirilen düzenlemeden yararlanabilirler.

Borçlandırılan hizmetler, yalnızca yaşlılık aylığı (5434 sayılı Kanuna göre bağlanan emekli aylıkları dahil) bağlanmasında değerlendirileceğinden, malullük ve ölüm aylığı bağlanmasında, bu şekilde borçlanılan hizmetler dikkate alınmamaktadır. Bu nedenle, Bulgaristan’da geçen hizmet sürelerinin hak sahiplerince borçlanmasına ilişkin talepleri de kabul edilmemektedir. Ancak, borçlanma hakkından yararlanarak yaşlılık aylığı bağlanan sigortalının ölümü halinde, hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanabilir.

Borçlanmadan sonradan vazgeçenler ile yapılan borçlanma sonrasında aylık bağlanması için gerekli şartları yerine getirmeyenlere ve bunların varislerine talepleri üzerine yaptıkları ödemeler, faizsiz olarak TL cinsinden iade edilmektedir.

Bu makalenin içeriği www.resulkurt.com adresinden alınmaktadır.