Çalışma hayatının taraflarından işçi ve işverene getirilen birçok yükümlülük
bulunmaktadır.
İşverene getirilen yükümlülüklerden birisi de çalışanlara eşit davranmadır.
İşveren aynı nitelikteki işçilerin aynı işte ve eşit verimlilikle çalışmaları
halinde eşit davranmak zorundadır.
Eşit davranma ilkesi, tüm hukuk alanında geçerli olup, iş hukuku bakımından
işverene işyerinde çalışan işçiler arasında haklı ve objektif bir neden
olmadıkça farklı davranmama borcu yüklemektedir.
Eşit davranma ilkesi, ücrette eşit davranma, sosyal ödemeler konusunda eşit
davranma, yönetim hakkı konusunda eşit davranma, temel hakların kullanılmasında
eşit davranma ve iş sözleşmesinin feshinde eşit davranma konularını
kapsamaktadır.
Eşit davranma ilkesi tüm hukuk alanında geçerli olup, iş hukuku bakımından
işverene işyerinde çalışan işçiler arasında haklı ve objektif bir sebep
olmadıkça farklı davranmama borcu yüklemektedir. Bu bakımdan işverenin yönetim
hakkı sınırlandırılmış durumdadır.
Başka bir ifadeyle işverenin ayrım yapma yasağı işyerinde çalışan işçiler
arasında keyfi biçimde ayrım yapılmasını yasaklamaktadır.
Bununla birlikte eşit davranma borcu tüm işçilerin hiçbir farklılık
gözetilmeksizin aynı duruma getirilmesini gerektirmeyip, eşit durumdaki
işçilerin farklı işleme tabi tutulmasını önlemeyi amaç edinmiştir.
Eşit davranma borcuna aykırılığı ispat yükü işçide olmakla birlikte, anılan
maddenin son fıkrasında yer alan düzenlemeye göre işçi ihlalin varlığını güçlü
biçimde gösteren bir delil ileri sürdüğünde aksi işveren tarafından
ispatlanmalıdır.
İş ilişkisinde dil, ırk, renk, cinsiyet, engellilik, siyasal düşünce, felsefî
inanç, din ve mezhep ve benzeri sebeplere dayalı ayrım yapılamaz.
İşveren, esaslı sebepler olmadıkça tam süreli çalışan işçi karşısında kısmî
süreli çalışan işçiye, belirsiz süreli çalışan işçi karşısında belirli süreli
çalışan işçiye farklı işlem yapamaz.
İşveren, biyolojik veya işin niteliğine ilişkin sebepler zorunlu kılmadıkça, bir
işçiye, iş sözleşmesinin yapılmasında, şartlarının oluşturulmasında,
uygulanmasında ve sona ermesinde, cinsiyet veya gebelik nedeniyle doğrudan veya
dolaylı farklı işlem yapamaz.
Aynı veya eşit değerde bir iş için cinsiyet nedeniyle daha düşük ücret
kararlaştırılamaz.
İşçinin cinsiyeti nedeniyle özel koruyucu hükümlerin uygulanması, daha düşük bir
ücretin uygulanmasını haklı kılmaz.
İş ilişkisinde veya sona ermesinde yukarıdaki fıkra hükümlerine aykırı
davranıldığında işçi, dört aya kadar ücreti tutarındaki uygun bir tazminattan
başka yoksun bırakıldığı haklarını da talep edebilir.
6356 Sayılı Sendikalar Ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu hükümleri saklıdır.
İşverenin eşitliğe aykırı davrandığını işçi ispat etmekle yükümlüdür.
Ancak, işçi bir ihlalin varlığı ihtimalini güçlü bir biçimde gösteren bir durumu
ortaya koyduğunda, işveren böyle bir ihlalin mevcut olmadığını ispat etmekle
yükümlü olur.
Bu makalenin içeriği www.resulkurt.com adresinden alınmaktadır.