Yabancı uyrukluların ülkemizdeki çalışmalarında sosyal güvenlik bildiriminin yapılıp yapılmayacağı önemli bir sorun oluşturmaktadır. Uygulamanın usul ve esasları 2013-11 sayılı SGK genelgesi ile düzenlenmiştir.
Sosyal güvenlik reformu öncesinde yürürlükte olan 506 sayılı Kanun'un mülga 3'üncü maddesinin (II/A) bendi gereğince 6/8/2003 tarihinden önce bir işveren emrinde çalışan ve Türk uyruklu olmayan kimseler hakkında kısa vadeli sigorta kolları, yazılı istekte bulunmaları halinde ise haklarında istek tarihinden sonraki ay başından itibaren malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları uygulanmıştır.
4958 sayılı Kanun'la 6/8/2003 tarihinden itibaren söz konusu madde değiştirilerek yabancı uyruklu sigortalılar isteklerine bakılmaksızın tüm sigorta kollarına tabi tutulmuşlar, 1/10/2008 tarihinden itibaren de kanunun 4'üncü maddesinin ikinci fıkrasının (c) bendi ile yine isteklerine bakılmaksızın 4'üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında tüm sigorta kollarına tabi olarak çalışmalarına imkan sağlanmıştır.
2547 ve 2914 sayılı kanunlar gereğince ülkemizde sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelerden gelerek çalışan yabancı uyruklu öğretim elemanları, 31/10/1983 tarihli ve 16207 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Yükseköğretim Kurumlarında Yabancı Uyruklu Öğretim Elemanı Çalıştırılması Esaslarına ilişkin 83/7148 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının 12'nci maddesi gereğince 28/3/2006 tarihine kadar 506 sayılı Kanun'un hastalık sigortası hükümlerine tabi tutulmuşlardır. 28/3/2006 tarihli ve 26122 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 2006/11518 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile söz konusu madde değiştirilerek bu tarihten sonra bu kimseler tüm sigorta kollarına tabi tutulmuşlardır. 2008 yılı Ekim ayından itibaren de
4/ (a) bendi kapsamında sigortalı olarak çalışmalarına imkan sağlanarak uygulama devam ettirilmiştir.
2527 sayılı Türk Soylu Yabancıların Türkiye'de Meslek ve Sanatlarını Serbestçe Yapabilmelerine, Kamu, Özel Kuruluş veya İşyerlerinde Çalıştırılabilmelerine İlişkin Kanun gereğince ülkemize çalışmaya gelen Türk soylu yabancıların 2008 yılı Ekim ayından önceki ve sonraki sigortalılıkları hakkında yukarıda belirtildiği şekilde işlem yapılacaktır.
İkili ya da çok taraflı sosyal güvenlik sözleşmelerindeki hükümler gereğince, Türk soylu yabancılar dahil 2008 yılı Ekim ayı başından önceki ve sonraki sürelerde geldiği ülkelerde sigortalı olmayıp çalışma izni almak suretiyle ülkemizde çalışanlar hakkında;
•Ülkemizle ikili sosyal güvenlik sözleşmesi yapılmış ülkelerden Birleşik Krallık ve İsviçre vatandaşları hariç sosyal güvenlik sözleşmesinin yürürlük tarihinden, sözleşmenin yürürlük tarihinden sonra çalışmaya başlayanlar hakkında ise çalışmaya başladıkları tarihten itibaren tüm sigorta kolları uygulanacaktır.
•Daimi ikameti Birleşik Krallık olup Türkiye'de istihdam edilen Birleşik Krallık vatandaşları ile İsviçre vatandaşları birimlerimize bir talepte bulunmadıkları sürece, haklarında uzun vadeli sigorta kolları uygulanmayacaktır.
•İngiltere ve İsviçre vatandaşlarından sonradan Türk vatandaşı olanlar da vatandaşlığa geçtikleri tarihten itibaren ülkemiz sosyal güvenlik mevzuatına tabi olacaklardır.
Ülkemize gelerek üniversitelerde çalıştırılan yabancı uyruklu öğretim elemanları hakkında yukarıda belirtilen maddelerdeki hususlara göre işlem yapılacaktır.
Bu makalenin içeriği www.resulkurt.com adresinden alınmaktadır.