Her çalışanın bir gün emekli olma beklentisi var. Emeklilik için çalışanların belli bazı koşulları sağlamaları gerekmektedir. Okurlarımızın emeklilik soruları çok sayıda olunca birkaç yazımızı emeklilik konusuna ayıralım istedik.
Kademeli emeklilik olarak adlandırılan 4447 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 8 Eylül 1999 tarihinde, 18 yıl ve daha fazla sigortalılık süresi bulunan kadın sigortalılar ile 23 yıl ve daha fazla sigortalılık süresi bulunan erkek sigortalıların yaşlılık aylığından yararlanma koşullarında değişiklik yapılmamıştır. Söz konusu kapsamdaki kadın sigortalılar en az 20 yıl sigortalılık süresi ve 5000 gün prim ödemesi, erkek sigortalılar ise en az 25 yıl sigortalılık süresi ve 5000 gün prim ödemesi ile herhangi bir yaşa tabi olmaksızın yaşlılık aylığı bağlanmasına hak kazanabilmektedir.
Bunun dışındaki diğer sigortalılar içinse emeklilik koşullarından yaş ve prim gün sayısı önümüzdeki hafta bu köşede ayrıntılı olarak ele alacağımız belli kademelere ayrılmıştır.
Ayrıca 4447 sayılı Kanun, malullük sigortasından aylık bağlanması şartları ile yaşlılık sigortasından erken yaşlanma ve engelli vergi indiriminden yararlananların emeklilik koşullarını değiştirmedi. Ancak 4958 sayılı Kanunla engelli vergi indirim belgesi olanların yaşlılık sigortasından aylığa hak kazanma şartları da ağırlaştırıldı.
Bağ-Kur’a tabi bağımsız çalışanlar ile esnaf ve sanatkarların yaşlılık sigortasından aylık alabilmeleri için her hangi bir yaş şartı aranmaksızın kadın sigortalıların 20 tam yıl (7200 gün) ve erkek sigortalıların 25 tam yıl (9000 gün) prim ödemesi gerekmekteydi. Yine en az 15 tam yıl sigorta prim ödemek şartı ile kadınlar 50, erkekler ise 55 yaşını tamamlayarak kısmi yaşlılık aylığı alabilmekteydi.
Bağ-Kur Kanununda 4447 sayılı Kanun ile yapılan değişiklikten sonra, yaşlılık aylığından emekli olabilmek için 8 Eylül 1999 tarihinden itibaren kadın sigortalıların 58, erkeklerin ise 60 yaşını doldurmuş olması ve 25 tam yıl sigorta primi ödemiş olmaları gerekmektedir. Yaşlılık sigortasından bağlanacak kısmi aylıklarda ise, kadınların 60, erkeklerin ise 62 yaşını doldurması ve en az 15 tam yıl prim ödemeleri gerekmektedir.
5434 sayılı Emekli Sandığına tabi Devlet memurlarının yaşlılık sigortasından aylık alabilmeleri için, her hangi bir yaş şartı aranmaksızın kadın sigortalıların 20 tam yıl (7200 gün) ve erkek sigortalıların 25 tam yıl (9000 gün) prim ödemesi gerekmekteydi. Yine 8 Eylül 1999 tarihi öncesi için hizmeti olan kamu görevlilerinden 25 yıldan az hizmeti olanlar, 15 tam yılı tamamlamak şartıyla 61 yaşını tamamlayarak da emekli olabilmekteydi. Yine resen emekliye ayrıldıklarında fiili hizmet sürelerinin 10 yılını doldurmuş olanlarda yaşlılık aylığına hak kazanırlardı.
8 Eylül 1999 tarihinden itibaren emeklilik açısından kademeli olarak artan bir yaş şartı getirildi. Yine 5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girmesiyle birlikte yaş açısından ikinci bir kademeli artış söz konusu olmuştur. Ancak, 5510 sayılı Kanun yürürlüğe girmesinden önce sigortalı olanların beklenen/kazanılmış hakları korunmuş ve mülga kanunların aylığa hak kazanma koşullarına ilişkin hükümleri yürürlükte bırakılmıştır. Dolayısıyla, yaşlılık sigortasından aylığa hak kazanmanın şartları belirlenirken, sigortalıların sigortalılık başlangıç tarihlerine göre aylığa hak kazanacakları yaş şartı saptanmaktadır.
4/a kapsamında sigortalı olanların yaşlılık sigortasından aylığa hak kazanma koşulları 4 ayrı bölümde incelenecektir. Bunlar;
—İlk defa 8 Eylül 1976 tarihinden önce sigortalı olan erkekler ile 8 Eylül 1981 tarihinden önce sigortalı olan kadınların emekliliği
—Erkekler için ilk defa 8 Eylül 1976 ila 8 Eylül 1999 tarihleri arası, kadınlar için 8 Eylül 1981 ila 8 Eylül 1999 tarihleri arasında sigortalı olanların emekliliği,
—İlk defa 8 Eylül 1999 ile 30 Nisan 2008 tarihleri arasında sigortalı olanların emekliliği,
— İlk defa 30 Nisan 2008 tarihinden sonra sigortalı olanların emekliliği,
Farklı koşullara tabidir. Bunları da haftaya ele alacağız.
Bu makalenin içeriği www.resulkurt.com adresinden alınmaktadır.