Okurumuz Öner Yener, “ Benim annem SSK emeklisi olduğu için SSK’dan emekli maaşı, vefat eden eşinden dolayı da Bağ-Kur’dan dul maaşı alıyor. Annemin babası yani dedem bir kamu kurumunda işçi olarak çalışıp SSK’dan emekli olmuştu ve 1980 yılında vefat etmişti. Annem, babasından dolayı da yetim maaşı alabilir mi?” diye soruyor.
SGK mevzuatına göre,
a) Ölüm tarihinde sigortalı ile yasal evlilik bağlantısı bulunan eşine,
b) Kanun kapsamında veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmayan veya kendi çalışmaları nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış olup;
1) Evli olup olmadığına bakılmaksızın, 18 yaşını, ortaöğrenim görmesi halinde 20 yaşını, yüksek öğrenim görmesi halinde 25 yaşını doldurmayan çocuklarına,
2) Yaşına bakılmaksızın 5510 sayılı Kanuna göre malûl olduğu tespit edilen evli olmayan çocuklarını,
3) Yaşları ne olursa olsun evli olmayan, evli olmakla beraber sonradan boşanan veya dul kalan kız çocuklarına,
c) Aylıkta hak sahibi eş ve çocuklardan artan; 1) Hissenin bulunması halinde, çalışmayan ve gelir ve aylık bağlanmamış ana ve babasına, 2) Hisseye bakılmaksızın, gelir veya aylık bağlanmamış ve 65 yaşın üstünde olup çalışmayan ana ve babasına bağlanır.
Dolayısıyla, SSK’dan yetim aylığı alan kız çocukları evlenmedikleri ve çalışmadıkları veya kendi çalışmaları nedeniyle gelir veya aylık bağlanmadığı sürece yetim aylıkları devam eder.
SSK sigortalısının yetim kız çocuğunun (4/a) yetim aylığı alabilmesi için evli olmaması ve ayrıca kendi çalışmalarından dolayı emekli aylığı almamış olması gerekmektedir. Okurumuzun annesi kendi çalışmasından dolayı 4/a emekli aylığı almakta olduğundan dolayı müteveffa babasından dolayı yetim aylığı alamaz.
******
İsteğe bağlı sigortadan emeklilik?
Okurumuz Yasin Güner, “Hocam merhaba, 31/07 /1967 doğumlu annem daha önce hiç sigorta girişi veya Bağ-Kur’u yok. Ben annemi nasıl isteğe bağlı emekli edebilirim.” Diyor.
Herhangi bir işte çalışmayanlar, ev hanımları veya part-time çalışanlar isteğe bağlı sigorta primi ödeyerek emeklilikle ve sağlıkla ilgili haklardan yararlanabilirler.
İsteğe bağlıya devam edebilmek için;
a) 18 yaşını doldurmuş olmak,
b) Kanuna tabi zorunlu sigortalı olmayı gerektirecek şekilde çalışmamak veya 4/a bendi kapsamında sigortalı olarak çalışmakla birlikte, ay içinde 30 günden az çalışmak ya da tam gün çalışmamak,
c) Kendi sigortalılığı nedeniyle aylık bağlanmamış olmak,
ç) İsteğe bağlı sigorta giriş bildirgesiyle Kuruma başvuruda bulunmak, şartları aranmaktadır. İlk defa isteğe bağlı sigortaya bildirim işlemi, İsteğe Bağlı Sigortalılık Giriş Bildirgesi’nin, başvuru sahibinin ikametini görev bölgesi içine alan SGK müdürlüğüne verilmesi ile gerçekleşmektedir. Tekrar isteğe bağlı sigortalılık talebinde bulunacaklar ise talep dilekçesi ile SGK müdürlüğüne başvururlar.
İsteğe bağlı sigortalılık, müracaatın kurum kayıtlarına intikal ettiği tarihi takip eden günden itibaren başlayacaktır.
İsteğe bağlı sigorta primi, prime esas kazancın alt sınırı (asgari ücret-halen 1.021,50 TL) ile üst sınırı (asgari ücretin 6,5 katı-halen 6.639,90 TL) arasında, sizin belirleyeceğiniz tutarın yüzde 32’sidir. Asgari ücretten öderseniz 1.021,50* %32=) 326,88.-TL olacaktır.
İsteğe bağlı sigorta priminde hem emeklilik hem de sağlık primi olup, sağlık priminin de zorunlu olarak yatırılması gerekmektedir.
İsteğe bağlı sigorta primleri sanki 4/b (Bağ-Kur) primi ödeniyormuş gibi dikkate alınmakta ve 4/b sigortalılığına sayılmaktadır.
Bu makalenin içeriği www.resulkurt.com adresinden alınmaktadır.