2008 yılı öncesindeki çalışanlar arasındaki SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı gibi statülerden kaynaklanan farklılıklar da sosyal güvenlik reformu ile giderilmiştir.
Bu kapsamda son bir yılda 30 gün prim ödemesi olan herkes sağlıktan faydalanma hakkı elde etmiştir. Ancak, herhangi bir yerde çalışmayanlar, işsizler, bakmakla yükümlü olunanlar kapsamında bulunmayanlar, sosyal güvencesi olmayanların da sağlıktan faydalanması mümkün hale gelmiş, 1.1.2012 tarihinden itibaren, çalışan-çalışmayan ayrımı olmaksızın tüm vatandaşlarımız sağlık güvencesi kapsamına alınmıştır.
Birçok ülke tarafından merakla ve ilgiyle takip edilen Genel Sağlık Sigortası (GSS), diğer ülkelerce de örnek olarak gösterilen bir uygulama olarak karşımıza çıkmaktadır. Tabi bu denli yeni ve öncü bir uygulamanın, süreç içerisinde eksikleri ve yarattığı olumsuzluklar da görülmüş, bugüne değin çeşitli af/yapılandırmalarla sürecin olumsuz yanları törpülenmiştir.
İşte, zorunlu GSS uygulamasında gelir tespiti yaptırılması zorunluluğu nedeniyle uygulamada yaşanan sıkıntıların giderilmesi için son torba yasayla değişiklik yapılmıştır.
Böylece hem GSS kapsamındaki vatandaşlarımız bürokrasiden kurtarılarak sabit bir prim ödeme imkanı getirilmiş, hem de GSS primlerinin etkin bir şekilde takibi sağlanmıştır.
6824 Sayılı Yeni Torba Yasa, 08.03.2017 tarihinde Resmi Gazete’de yayınlanarak, GSS’nin olumsuz yansımalarını kökünden çözmektedir.
Yeni haliyle, kademeli bir GSS primi artışı olmayacak, insanlar gelir testi sıralarında boğulmayacak ve herkes için cüzi bir Genel Sağlık Sigortası primi tahakkuk edecektir.
Bakmakla yükümlü olunanlar prim ödemeyecek
Herhangi bir işte çalışmayan ve anne, baba ya da eşinden dolayı “bakmakla yükümlü” sıfatıyla sağlık hizmeti alamayanlar, hane içindeki kişi başına gelir dikkate alınarak prim ödemek zorundaydı.
Ödenecek prim tutarı, gelir seviyesine göre belirleniyordu. Yeni haliyle bakmakla yükümlü olunanlar, sağlıktan faydalanmaya devam edecek.
Kendisinden ya da eş, anne veya babadan sağlık hizmetinden faydalanamayanlar, artık gelir testine girmek zorunda olmadan 53.33 TL prim ödeyerek sağlıktan faydalanabilecek.
Geriye dönük düzenleme olacak
Geçmiş genel sağlık sigortası prim borcunu ödemeyen ve gelir testine de girmeyen vatandaşların, tahakkuk eden borçları, 53.33 TL üzerinden yeniden hesaplanacak. Yani gelir tespiti yaptırmak zorunlu olmayacak ama bu durumda da primler aylık 53.33 TL’den hesaplanacak. Eğer borcun silinmesi isteniyorsa hem gelir tespitine girilmesi hem de burada ailede kişi başına gelirin asgari ücretin üçte birinden (592,50 TL) az çıkması gerekecek.
Aylık 53.33 TL üzerinden geçmiş dönem borçlarını ödemek isteyenler için de borçlar yeniden hesaplanarak ödeme kolaylığı sağlanacak.
Yaklaşık 5 milyon kişinin toplam 11.7 milyar TL olan borcu bu durumda yeniden hesaplanarak ödeme kolaylığı sağlanacak. Örneğin, 1 Ocak 2012 ile 31 Mart 2017 arasında gelir tespitine girmeyenlerin 17.489 TL olan borcu 3.989 TL’ye inecek.
Geçmiş borcu ödemeyen de sağlıktan faydalanacak
Hesaplanan yeni borcun 1 Nisan 2017 tarihini takip eden aybaşından itibaren 12 ay içinde peşin veya taksitle ödenmesi halinde, bu tutara 1 Nisan 2017 tarihinden ödeme tarihine kadar geçen süre için herhangi bir faiz uygulanmayacak.
1 Nisan 2017 tarihinden önce GSS prim borcu bulunanlar gerekli şartları taşımaları halinde, 1 Nisan 2017 tarihinden önceki döneme ait prim borçları dikkate alınmaksızın 1 Nisan 2017 tarihinden itibaren 12 aylık sürenin sonuna kadar sağlık hizmetlerinden ve diğer haklardan yararlandırılacak.
Ne zaman GSS borcu çıkar?
Herhangi bir işte çalışmayıp, kendinden sağlık hizmetinden faydalanamayan kişiler açısından Genel Sağlık Sigortası yükümlülüğü kural olarak 18 yaşında başlıyor. Lise ve dengi okul mezunları için bu süre 20, üniversite mezunları için ise 25 yaş olarak uygulanmaktadır. Son düzenlemeler ile öğrencilere, okuldan mezun oldukları tarihten itibaren iki yıl süre ile borç çıkmıyor. Ancak bu süre her hâlükârda, söz konusu yaşlarla sınırlıdır.
Bu süreler sonrası tescil tarihinden itibaren, eğer bir işte çalışılmaz ya da bakmakla yükümlü olunan kişi olmazsa, 2017 yılı için aylık 53.30 lira prim borcu tahakkuk edecek.
Sonuç olarak halen GSS borcu olanların gelir tespiti yaptırmaları ve gelir tespitinde ailede kişi başına gelirin asgari ücretin üçte birinden (592.50 TL) az çıkması halinde borcu silineceği gibi, sağlık hizmetlerinden de primleri devlet tarafından ödenerek faydalanma imkanı getirilmiştir.
Ayrıca bir yıl içinde aylık 53.33 TL üzerinden geçmiş dönem borçlarını ödemek isteyenler için de borçlar yeniden hesaplanarak ödeme kolaylığı sağlanacak.
Bu makalenin içeriği www.resulkurt.com adresinden alınmaktadır.