Okurumuz Müfit Ecevit, "Babam 12/06/1955 doğumlu 1972 den 15 gün sigortası var. ve şu an toplam primi 1912 gün SSK prim günü var. Acaba askerlik ve isteğe bağlı sigorta primi ödeyerek ne zaman emekli olabilir?” diyor.
Okurumuzun sorusu aslında çok önemli bir konuya işaret ediyor. Özellikle emeklilik planlaması yapanlar açısından mutlak surette dikkate alınması gereken bir detay içeriyor.
Çünkü 4/a (eski adıyla SSK) sigortalılığından emeklilik için sigorta başlangıç tarihi önemlidir ve bu durumda işe başlama tarihi 08.09.1976 ve öncesiolan erkek sigortalılar herhangi bir yaşa tabi olmadan 5.000 prim gününü doldurmak şartıyla dilediği zaman emekli olabilecektir. Hatta 3600 gün sayısını tamamlamak şartıyla 55 yaşında dahi emekli olabilecektir.
Eğer askerlik borçlanması yapar ve eksik kalan günleri de bir yerde çalışarak 3600 günü doldurursa dilediği zaman SSK’dan emekli olabilir.
Ancak, 1.10.2008 sonrasında isteğe bağlı sigortaya ödenen primler Bağ-Kur sigortalılığına sayıldığından emeklilik planlaması yapanların bu hususa dikkat etmesi gerekmektedir. Emeklilik hesabında son yedi yılda hangi statüye göre prim ödenirse bu statüden emekli olunacağı için 3,5 yıl ve daha fazla isteğe bağlı sigorta primi ödenmesi durumunda emeklilik koşulları Bağ-Kur’a göre belirleneceğinden çok daha geç bir tarihte emeklilik söz konusu olabilecektir. Tavsiyemiz 3,5 yıldan daha az bir süreyle isteğe bağlı sigorta primi ödenip SSK koşullarından emekliliğe başvurulmasıdır.
****
Mesai ücrete dahil olabilir mi?
Okurumuz M. Yaman, “Çalıştığım işyerinde haftada 45 saati aşan çalışmalarımın fazla mesai olup olmayacağını sorduğumda bana, 45 saati asan çalışmaların yıllık 270 saati geçiyorsa fazla mesai ücreti alabilirsin dediler. İşe başladığımda, brüt ücretime yıllık 270 saatlik fazla mesai ücreti dahildir şeklinde bir anlaşma yapmadım. Hatta hiçbir sözleşme dahi yapmadan 6,5 yıldır çalışmaktayım. Şirketin bu uygulaması sizce hatalı değil midir?” diyor.
İş Kanunu’na göre, haftalık çalışma süresi en fazla 45 saat olabilmektedir. Fazla çalışma, kanunda yazılı koşullar çerçevesinde, haftalık 45 saati aşan çalışmalardır. Denkleştirme esasının uygulandığı hallerde, işçinin haftalık ortalama çalışma süresi, normal haftalık iş süresini aşmamak koşulu ile bazı haftalarda toplam 45 saati aşsa dahi bu çalışmalar fazla çalışma sayılmaz. İşverenlerin işçilerine fazla çalışma yaptırmayı düşünmeleri halinde her yıl ocak ayında işçiden onay alması gerekiyor. Fazla çalışma süresinin toplamı bir yılda 270 saatten fazla olamaz.
Her bir saat fazla çalışma için verilecek ücret normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde 50 yükseltilmesi suretiyle ödenir.
Uygulamada iş sözleşmelerinde yıllık 270 saate kadar olan yasal fazla çalışma ücretlerinin asıl ücrete dahil edilmesi mümkün bulunmaktadır. Yargıtay’ın bu yönde bir çok kararı vardır. (Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin 7.3.2013 tarihli E. 2010/51262, K. 2013/8019 sayılı; 13.7.2011 tarihli, E. 2009/32873, K. 2011/23974 sayılı kararları vb.) Bu kararlarda fazla çalışma ücretinin, ücrete dahil olmasına ilişkin hükümlerin 270 saatle sınırlı olarak geçerli olduğunu kabul edildiği belirtilmektedir.
Öğretide de Yargıtay içtihatları doğrultusunda yıllık 270 saate kadar ki fazla çalışma ücretinin hizmet sözleşmesi hükmü ile aylık brüt ücretin içinde olabileceği genel kabul görmektedir
Ancak, işçinin yıllık 270 saatin üzerinde fazla çalışma yaptığını kanıtlaması durumunda fark fazla çalışma ücretinin ödenmesi gerekmektedir.
Bazı iş sözleşmelerinde yılık 270 saat fazla çalışma ücretinin ücrete dahil olmasına ilişkin hükümlerin konulduğu, ancak işçiye ücret ödemesinin ise asgari ücretten yapıldığı görülmektedir. Asgari ücret ödenen bir işçi için yılık 270 saat fazla çalışma ücretinin ücrete dahil olması kabul edilmeyecektir. En azından asgari ücretin saat tutarı dikkate alınarak işçinin yıllık 270 saat fazla çalışma ücretinin de 12 aya bölünmek suretiyle asıl ücrete dahil edilmesi gerekmektedir. Bugün için bu brüt tutar 1.231,65 TL’dir. Yani aylık 1.231,65 TL’den az brüt ücret ödenen kişiler için iş sözleşmelerinde yılık 270 saat fazla çalışma ücretinin ücrete dahil olması geçerli değildir.
Öte yandan bu şekilde yazılı bir iş sözleşmesi yoksa, yılık 270 saat fazla çalışma ücretinin ücrete dahil olmasının kabulü mümkün değildir.
Bu makalenin içeriği www.resulkurt.com adresinden alınmaktadır.