Kıdem tazminatı esas itibariyle işçinin işverene sadakatle ve bağlılıkla hizmetlerinin bir karşılığıdır. Çoğu zaman işçi-işveren arasında en fazla anlaşmazlık konusu kıdem tazminatında yaşanmaktadır.
Kıdem tazminatı hakkından İş Kanununa tabi bir yılını dolduran işçiler faydalanmakta olup, her bir yıl çalışma karşılığında da 30 günlük ücret tutarında kıdem tazminatı ödenmektedir. Kıdem tazminatında tavan bulunmakta olup halen 3.541,37 TL'dir.
Bir kişinin istifa etmesi, ahlak ve iyiniyet kurallarına uymaması gibi nedenlerle işten ayrılması halinde kıdem tazminatı ödenmemektedir.
Kıdem tazminatında 10 yıllık zaman aşımı süresi vardır. Bu da anlaşmazlıkların çözümünde büyük sıkıntı yaşanmasına neden olmaktadır.
Önceki günkü yazımızda kıdem tazminatı fonunun işçi açısından ne getirip, ne götürdüğünü yazmıştık. Bugün de işverenler açısından kıdem tazminatını ele alalım istedik.
Kıdem tazminatı fonunun işveren için avantajları:
- İşverenler kıdem tazminatı fonuna aylık ödeme yapacakları için kıdem tazminatı yükü oluşmayacak,
- İşverenler aylık ödeme yapacakları için kıdem tazminatından dolayı mali sıkıntı yaşamayacak,
- İşveren işçisiyle kıdem tazminatı için mahkemelik olmayacak,
- İşveren, işçiyi işten çıkartırken kıdem tazminatı yükünü düşünmeyecek,
- Kıdem tazminatı almak isteyen işçilerin çıkartılmak için işyerinde işbarışını bozmasına gerek kalmayacak,
- İşverenler, kıdem yükü nedeniyle yeni işçi almayarak fazla mesai yaptırmalarına gerek kalmayacak ve bu nedenle işçilik maliyetleri düşecek,
- Özellikle ihale konusu işlerde güvenlik, temizlik, hasta yönlendirme vb. alanlarda hizmet veren işverenler kıdem tazminatı konusunda rahat bir nefes alacak.
Kıdem tazminatı fonunun işveren için dezavantajları:
- Kıdem tazminatı hakkı olmayan İş Kanunu kapsamı dışında kalan işçiler içinde kıdem tazminatı ödenecek,
- İşverenler, daha önce kıdemini düşünüp ayrılamayan nitelikli işçileri işyerinde tutmakta zorlanacaklar,
- İstifa veya haklı nedenle tazminatsız işten ayrılan işçilere kıdem tazminatı ödenmezken, fonla birlikte bunlarda kıdem tazminatı almış olacaklar. Dolayısıyla istifa edene de, hırsızlık yapana da kıdem tazminatı ödenmiş olacak,
- İşverenler bir nevi kredi olarak kullandıkları kıdem tazminatını fon kurulunca kullanamayacaklar.
İşçinin güvencesi
Çalışanlar için iş hukukunda dörtlü bir güvence sistemi vardır;
- İhbar tazminatı,
- Kıdem tazminatı,
- İşsizlik sigortası,
- İş güvencesi.
Ülkemizde dört güvence sisteminin de ülkemizde uygulandığını görüyoruz. Diğer ülkelerle kıyaslandığında ülkelerin neredeyse tamamına yakınında bu güvence sistemlerinden dördünün aynı anda uygulanmıyor. Ülkemizin dört güvenceyi de uygulayan birkaç ülkeden biri olduğunu söyleyebiliriz. Genel olarak bakıldığında yan bir veya bir kaçını aynı anda sağladığı görülmektedir.
İşveren tarafı, dünya ile rekabet edebilmek için işveren üzerindeki yüklerin düşürülmesini talep ediyor. Bu bağlamda da kıdem yükünün 30 gün yerine, 15 güne düşürülmesi talebinde bulunuyor. Yani aylık ücret üzerindeki yüzde 8,33 kıdem tazminatı yerine, yüzde 4 civarında bir tazminat ödenmesi talep ediliyor.
Bu makalenin içeriği www.resulkurt.com adresinden alınmaktadır.