Sigortalıların, sağlıklarını kaybetmeleri halinde yaşlarına bakılmaksızın diğer koşulları yerine getirmişlerse malulen emeklilikten yararlanılabilmektedir.

Çalışma gücünü en az yüzde 60 oranında yitirdiği, SGK tarafından yetkilendirilen sağlık kurumlarının sağlık kurullarınca düzenlenecek raporlar ve dayanağı tıbbi belgelerin incelenmesi sonucu, SGK Sağlık Kurulunca tespit edilen sigortalılar malul sayılmaktadır.

Malullük aylığında şartlar

Malullük aylığı bağlanması için aranan koşulları;

- Malul sayılma,

- Belli bir süre sigortalı olma,

- Belli bir süre prim ödeme,

- İşten ayrılma ve malullük aylığı için Sosyal Güvenlik Kurumu’na başvuruda bulunma şeklinde sayabiliriz.

Sigortalı olduğu tarihten sonra maluliyet gerektiren hastalığa uğrayanlardan, en az 10 yıllık sigortalılık süresi, toplam 1.800 gün prim ödemesi ve çalışma gücünün veya iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az yüzde 60’ını kaybettiği tespit edilen sigortalılar malulen emekli olabilmektedir. Sigortalı olduğu tarihte bu şekilde malulen emeklilik gerektiren rahatsızlığı olanlar malulen emekli olamazlar.

Yukarıda sayılan koşulları sağlayanlara, müracaatları üzerine malullük aylığı bağlanmaktadır. 2008 yılı Ekim ayı başından sonra başvuru yapılması halinde bağlanan aylıklar 5510 sayılı Kanun hükümlerine göre sonuçlandırılmaktadır. (5510 /Geçici 1. maddesi)

En az yüzde 60 kaybı olmalı

Çalışma gücünü veya iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünü en az % 60 oranında kaybeden 4/a ve 4/c sigortalıları malul sayılmaktadır. 4/c sigortalıları açısından malul sayılmak için sigortalının ya çalışma gücünü en az % 60 oranında kaybetmesi yada vazifelerini yapamayacak şekilde meslekte kazanma gücünü kaybetmeleri gerekmektedir.

Malul sayılmak temel koşul olmakla birlikte malullük aylığına hak kazanmak için tek başına yerine getirilmesi gereken bir koşul değildir. Bunun yanı sıra sigortalının en az 10 yıl sigortalılık süresinin bulunması, ayrıca en az 1.800 gün uzun vadeli sigorta kollarında prim ödemiş olması ve işten ayrılmış olması gerekir. Sigortalı başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul ise sigortalılık süresi aranmaz, en az 1.800 gün prim ödemesi yeterli olur.

Askerlik borçlanması

Askerlik borçlanması ile gün sayısının artırılması mümkündür. Ayrıca, askerliğin sigortalı olunan tarihten önceki bir tarihte yapılmış olması halinde askerlik yapılan sürenin borçlanılmasıyla sigortalılık başlangıcı borçlanılan süre kadar geriye götürülmektedir. Ayrıca askerlik yapılan tüm sürelerin borçlanılması bir zorunluluk değildir. Dolayısıyla sigortalılar ihtiyaçları olan süre kadar borçlanma yapabilirler.

Malul sayılan ve yeteri kadar sigortalılık süresi ile prim gün sayısı koşulunu yerine getiren sigortalılara Sosyal Güvenlik Kurumu kendiliğinden aylık bağlamaz. Malullük aylığı bağlanması için sigortalının mutlaka çalıştığı işten ayrılmış olması ve başvuruda bulunulmuş olması gerekir. Çalışırken malullük başvurusunda bulunanların malullük aylığı için aranan diğer şartları taşıdıklarının anlaşılması halinde aylık bağlanması için sigortalının işten ayrılması yeterlidir. Yani çalışırken yapılan başvuru geçerlidir ve yeniden talepte bulunmasına gerek yoktur.

Malullük aylığı bağlanmış olan sigortalıların, yeniden çalışmaya başlanması halinde malullük aylıkları kesilir. Yani, malulen emekli olanlar sosyal güvenlik destek primi ödeyerek veya özürlü kadrosunda yeniden çalışamazlar. Çalıştıkları takdirde malullük aylıkları kesilecektir. Bu şekilde aylıkları kesilenlerin, işten ayrılarak yeniden tahsis talebinde bulunmaları halinde bunların kontrol muayenesine tabi tutulması gerekmektedir.