Son günlerde mobbing (psikolojik taciz) konusu gündemimizde önemli bir yer tutmaya başladı. Önceki gün AK Parti Genel Merkez Kadın Kolları Başkanı Sayın Güldal Akşit’in ev sahipliğinde düzenlenen ve benimde katıldığım “Mobbing, Kadın ve Hukuki Sorunlar Çalıştayı”nda konu enine boyuna tartışıldı ve çözüm yolları arandı.
Daha önce de “Güneydoğu ve Doğu Anadolu Bölgesinden Göç Eden Kadınların Sorunları”, “Ev Hizmetlerinde Çalışan Kadınların Çalışma Şartlarının İyileştirilmesi ve Sosyal Model Arayışı” ve “İnternet Kullanımının Toplum Üzerindeki Psikolojik ve Sosyal Etkileri” gibi önemli sosyal ve toplumsal konulara el atan AK Parti Genel Merkez Kadın Kolları Başkanlığının “Mobbing, Kadın ve Hukuki Sorunlar Çalıştayı” ile elde edilen sonuçlar umarız çözüme katkı sağlar.
Bir çoğumuzun aslında adını belki de adını ilk defa duyduğu mobbing, insanlığın var oluşundan bu yana hep yaşanan ve insan hayatını zorlaştıran bir konu. Mobbing işyerinde çalışanların bir başka kişiyi ve/veya kişileri rahatsız edici, ahlak dışı ve sistematik söz ve davranışlarla taciz edilmesi, bezdirilmesi, sistemli ve sürekli olarak bir çalışanın genellikle psikolojik ve bazen de hem psikolojik hem de fiziksel olarak bir baskı altına alınması olarak tanımlanabilecektir.
Mobbing özellikle hiyerarşik bir yapılaşmanın olduğu gruplarda, zayıf bir kontrolün olduğu kurumlarda güçlünün altta kalanlara psikolojik yollardan baskı yapılmasıdır. Mobbinge maruz kalan işçi süreçte çoğu zaman psikolojik sıkıntılara girmekte ve hatta sonuç maalesef mobbing mağdurunun intiharına kadar varabilmektedir. Yani esasen mobbing son derece önemli bir konudur.
Çalışma hayatında özellikle iş hukuku bağlamında mobbing genellikle işverenler ve/veya vekilleri tarafından, işçinin tazminat almasına ve işe güvencesi hükümlerinden yararlanmasına engel olacak tarzda istifaya zorlayacak şeklinde sistematik davranışlar olarak değerlendirilmektedir.
Mobbing ülkemizde henüz yeterince bilinmeyen bir kavram olduğu gibi, yasal mevzuatta bu konuda yeterli düzenlemeler içermemektedir. İlk defa 6098 sayılı Borçlar Kanununun 417. maddesi ile işçinin kişiliğini koruma borcu düzenlenmiş ve işverenler, işçilerin psikolojik ve cinsel tacize uğramamaları ve bu tür tacizlere uğramış olanların daha fazla zarar görmemeleri için gerekli önlemleri almakla yükümlü tutulmuştur.
***
Mobbing sayılan davranışlar
Mobbing sürecinin anlaşılabilmesi için öncelikle işyerinde görülen ve mobbinge neden olan davranışların belirlenmesi gerekmektedir. Mobbing davranışları; işyerinde çalışanların ve işverenlerin işçiyle konuşmaması, taciz aşağılama, dışlama, rahatsız etme, hakaret, ağır eleştiri, işveren tarafından ifade edilme fırsatının sınırlanması, azarlanması, yapılan her işin sürekli eleştirilmesi, diğer işçilerle konuşulmasına meydan verilmemesi ve görüşme hakkından mahrum bırakılması, diğer çalışanlardan izole edilmesi, diğer çalışanla işçiyle konuşulmasının yasaklanması, alaya alınması, görevlerin kısıtlanması, sürekli yeni görevler verilmesi, itibara saldırı, asılsız söylenti, hoş olmayan imalar, ağır işler verilmesi, fiziksel şiddet tehdidi, sözlü tehdit, cinsel taciz şeklinde şeklinde ortaya çıkabilir.
Eğer işyerinizde bu davranışlara maruz kalıyorsanız emin olun siz de bir mobbing mağdurusunuz.
***
Mobbingin özellikleri
Mobbing davranışının kaynağı olaydan ziyade, bir kişiye odaklanmaktadır. Mobbingin en belirgin özellikleri;
-Kasten uygulanması,
-Sistemli bir biçimde tekrar etmesi,
-Belli süre devam etmesi,
-Çalışanı yıldırıp uzaklaştırmayı amaçlaması şeklinde sıralanabilir.
***
Mobbinge maruz kalan işçinin hakları
Mobbinge maruz kalan işçinin;
-Tazminat talebi,
-İşçi tarafından haklı nedenle fesih,
-İş görme borcunu ifadan kaçınma,
-Eşit davranma borcuna aykırılık ve ayrımcılık tazminatı isteme,
Gibi hakları olduğunu söylemeliyiz. Ayrıca mobbing uygulayıcısının iş sözleşmesinin işveren tarafından haklı nedenle feshi de mümkün olabilecektir.
Bu makalenin içeriği www.resulkurt.com adresinden alınmaktadır.