Okurumuz İlker Abcı, “Bir firmada ayda 2 gün çalışıyorum. Yani kısmi zamanlı
SSK’lıyım. Aynı zamanda Bağ-Kur’umu da açtırmak istiyorum. Ancak açılmadığı
söylendi. Ne yapmamı önerirsiniz?” diyor.
Son yıllarda sayısı hızla
artan ve 1 Ocak 2012 öncesinde yaklaşık 150 bin kişiye ulaşan part-time
işçilerin durumlarında son dönemde GSS primlerini 30 güne tamamlama zorunluluğu
doğunca sıkıntılar yaşanmaya başladı. Dolayısıyla okurumuzun sorusunu hem
emeklilik günleri hem de GSS primi ödeme zorunluluğu açısından ele almak
gerekiyor.
İş Kanununa göre kısmi süreli iş sözleşmesiyle 30 günden az
olan sigortalıların aynı zamanda 4/b yani Bağ-Kur sigortalılık hallerinin
bulunması durumunda, 4/a yani SSK sigortalılığı sona ermedikçe ay içerisinde
eksik kalan günlerinde 4/b yani Bağ-Kur kapsamında sigortalı sayılmayacaklardır.
Ay içerisinde eksik kalan süreleri için isteğe bağlı sigortaya müracaat
edebilecekleri gibi borçlanabileceklerdir. Okurumuza, isteğe bağlı sigorta primi
ödeyerek eksik günlerini 30 güne tamamlamasını tavsiye ediyorum.
Part-time işçinin 3 seçeneği var
SSK’lı olarak
part-time çalışan kişilere 3 alternatif sunulmuştur. Bu seçenekler;
1-
Kısmi süreli olarak SSK sigortalısı olarak çalışılan süreler isterlerse bu
dönemlerdeki 30 günden eksik kalan süreyi isteğe bağlı sigortalı olmak
yöntemiyle 30 güne tamamlayabilirler. Bu yöntemi seçtikleri takdirde 30 günden
eksik kalan süreler için ödenecek prim isteğe bağlı sigorta primi olmasına
rağmen SSK sigortalılığına sayılır. Yani, emeklilik ve GSS primlerini kapsayan
isteğe bağlı sigorta primi ödendiği takdirde bu süreler diğer isteğe bağlı
sigortalılardan farklı olarak SSK sigortalılığına sayılacaktır. Örneğin 2 gün
bir işyerinde part-time çalışan bir kişi, eksik kalan 28 günün primini isteğe
bağlı sigortalı olarak ödeyecek ve sanki 30 gün SSK primi ödemiş sayılacaktır.
2- Kısmi süreli olarak SSK sigortalısı olarak çalıştıkları için
isterlerse bu dönemlerdeki 30 günden eksik kalan sürenin emeklilik primlerini
daha sonra diledikleri bir tarihte borçlanabilirler. İlerleyen günlerde 30 güne
tamamlanmak üzere borçlanma yöntemini seçerlerse bu süreler de SSK
sigortalılığına sayılır. Ancak bu durumdakilerin GSS primini 30 güne tamamlama
zorunluluğu olduğunu söylemeliyiz. 1 Ocak 2012 tarihinde part-time işçiler için
GSS primi ödeme zorunluluğu getirilmesiyle birlikte part-time işçi sayısı üçte
iki oranında azalmıştır. Bir çok part-time işçi sigortasız kayıtdışı çalışmaya
başlamıştır. Bu nedenle mutlaka bu yönde bir düzenleme yapılmalı ve GSS primini
30 güne tamamlama zorunluluğu kaldırılmalıdır.
3- Aynı zamanda
kendisine ait işyeri bulunan ve bu nedenle Bağ-Kur kapsamında sayılan kişiler,
SSK sigortalısı olarak çalışmaya başladıkları takdirde Bağ-Kur sigortalılığı
sona ermektedir. Bu durumdaki işçilerin eksik kalan süreleri ve prim
matrahlarını SGK primi tavanına kadar tamamlama hakları olacak.
Çifte emeklilik var mı?
Hatırlanırsa geçen yıl
‘çifte emeklilik’ olarak basına yansıyan bu durum ikinci bir emekli aylığı
bağlanması olarak değerlendirilmişti. Oysa, getirilen düzenleme göre, Bağ-Kur
primi ödeyebilecekken SSK sigortalısı olan kişilerin arzu ettikleri takdirde SGK
tavanından düşük kalan prim matrahlarını artırma imkanı sağlanmıştır. Bu yöntemi
seçerlerse emekliliğe esas günler ve ödenen primler SSK sigortalılığına sayılır.
Her ne kadar Bağ-Kur primi ödense de günler Bağ-kur’lu gibi dikkate alınmaz,
ancak Bağ-Kur kazançları dikkate alınarak SSK emekli maaşı hesabında sanki SSK
primiymiş gibi dikkate alınır. Böylece özellikle düşük ücretle çalışan ve
kendisine ait işyeri bulunan kişilerin emekli maaşını artırmalarına fırsat
verilmektedir.
Örneğin, şirket ortaklığı devam ederken bir işyerinde
aylık brüt 2.000 TL ücretle SSK’lı olarak çalışmaya başlayan bir kişinin, arzu
etmesi halinde, 01.07.2012-31.12.2012 Tarihleri arası SGK prim tavanı olan
6.113,40 TL ile işyerinden aldığı ücreti (brüt 2.000 TL) arasındaki farkı da
(4.113,40 TL) ödeyerek emeklilik maaşını artırması mümkün olabilmektedir. Ancak
bu kişinin Bağ-Kur primini ödeme zorunluluğu yoktur, isterse sadece çalıştığı
işyerindeki 2.000 TL SSK priminin ödenmesiyle yetinilebilir. Son olarak SGK
bilgi işlem sisteminde bazı yazılımlar henüz bitmemiş olduğu için SGK personeli
ekranlarda bu yazdıklarımızın uygulamasını göremeyebilir, ancak bu uygulama
yasal olarak vardır. Bu vesileyle biz de SGK Başkanlığı’na yazılımların acilen
yetiştirilmesini hatırlatmış olalım.
Bu makalenin içeriği www.resulkurt.com adresinden alınmaktadır.