Bir konferans için Mersin’de idim. Ev sahibi Mersin SMMM Odasının üyelerinin yoğun bir ilgisi var. Mali müşavir dostlardan birisi, “Şirket ortakları için basamak sistemi vardı. Bu basamağa göre prim ödüyorduk. Şimdi nasıl ödeyeceğiz, şirket ortakları işçisinden daha az prim ödenemez diyorlar, bu doğru mudur?” deyince, bir çok şirket ortağını ilgilendiren bu hususu mercek altına almaya karar verdik.
Bağ-Kur sigortalılarının, emeklilik ve sağlık haklarından yararlanmak için ödemeleri gereken sigorta primlerinin tutarını, kendisi asgari ücretle (837 TL) , asgari ücretin 6,5 katı (5.440,50 TL) arasında kalan olmak şartıyla kendisi tarafından belirlenmesi gerekmektedir. Yani, eskiden 24 gelir basamağına göre prim ödeyen Bağ-Kur’lular, artık basamak sistemiyle prim ödemiyor. Basamak sistemi 1.10.2008 itibariyle kaldırıldı.
Bağ-Kur’lular aynı zamanda sigortalı çalıştıran işveren ise prime esas kazancı, çalıştırdığı sigortalıların prime esas günlük kazancının en yükseğinin 30 katından az olamaz. Yani, bir işverenin en yüksek ücret ödediği işçisinin maaşı 3.000 TL ise, kendi Bağ-Kur primini de en az bu tutar üzerinden yatırması gereklidir. Bu tutardan düşük prim bildirildiğinin tespit edilmesi halinde aradaki farkın primi, gecikme cezası ve gecikme zammı uygulanmak suretiyle tahsil edilmektedir.
5510 sayılı Kanuna göre, “4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) ve (c) bentlerine göre sigortalı sayılan kişileri çalıştıran gerçek veya tüzel kişiler ile tüzel kişiliği olmayan kurum ve kuruluşlar işverendir.” Şeklinde belirtilmiş. Yani, şirket ortakları işveren olmayıp, bu şekilde değerlendirilmesi gerekiyor.
Buna göre; limited şirket ortaklığı veya anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi ortaklığı nedeniyle Bağ-Kur sigortalısı olanlar işveren sayılamayacağından dolayı, bu kişiler şirketlerinde çalıştırılan sigortalıların ücret tutarına bakılmaksızın kendi belirleyecekleri tutar üzerinden Bağ-Kur primi ödeyebilecektir.
Sigortasıza dul aylığı bağlanır mı?
Okurumuz S. Akkuş, “Dedem 1924 doğumlu ve 1952 sigorta girişi var. Fakat prim gözükmüyor. Kendisi vefat etti. Bu bilgiler üzerinden biz ninemi emekli etmek istiyoruz. Dul aylığı bağlanması için hangi koşullar gerekiyor ve ne yapmamız lazım?” diyor.
Okurumuzun sorusu bir çok kişiyi yakından ilgilendiriyor. 1.10.2008 tarihinden sonra ölen sigortalıların hak sahiplerine;
a) En az 1800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş veya,
b) 4/a bendi kapsamında (SSK) sigortalı sayılanlar için, her türlü borçlanma süreleri hariç en az 5 yıldan beri sigortalı bulunup, toplam 900 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş, olması şartıyla ölüm aylığı bağlanmaktadır.
Yani en az 1800 gün primi bildirilmiş veya 4-1/a bendi kapsamında (SSK) sigortalı sayılanlar için, her türlü borçlanma süreleri hariç en az 5 yıldan beri sigortalı bulunup, toplam 900 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olan sigortalıların hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanabilmektedir.
4-1/a bendi kapsamında (SSK) sigortalı sayılanların hak sahiplerine ölüm (dul-yetim) aylığı bağlanabilmesinde 900 günün veya 5 yıllık sigortalılık süresinin hesabında askerlik veya yurtdışı borçlanması gibi sürelerin dikkate alınmamaktadır.
Ölüm tarihinde sigortalı ile yasal evlilik bağlantısı bulunan eşine aylık bağlanmakla birlikte, prim günü ve sigortalılık süresini doldurmayan kişilerin hak sahiplerine aylık bağlanmıyor.
Okurumuzun dedesinin bağlı bulunduğu SGK müdürlüğüne bir dilekçe ile başvurup gün dökümlerini tespit ettirmesi ve askerlik borçlanmasıyla birlikte toplam 1800 günü tamamlaması halinde dul aylığı bağlanabilir. Aksi halde gün sayısı yetersiz olduğundan aylık bağlanmaz.
Bu makalenin içeriği www.resulkurt.com adresinden alınmaktadır.