Öğrencilerin iş hayatına uyum sağlaması, iş hayatını tanımaları ve mesleki
yetkinliklerini geliştirmeleri amacıyla eğitim gördükleri okullarda staj
yaptırılmaktadır.
3308 sayılı Meslekî Eğitim Kanunu'nda belirtilen aday çırak, çırak ve
işletmelerde meslekî eğitim gören öğrenciler hakkında iş kazası ve meslek
hastalığı ile hastalık sigortası ile anne-babası üzerinden sağlık yardımı hakkı
olmayanlar için de ayrıca genel sağlık sigortası hükümleri uygulanmaktadır.
Okurumuz Muzaffer Gursoy, "Ben 1.9.1987'den çıraklık sigorta girişliyim.
Fakat duyduğuma göre bu sayılmıyormuş. Prim ödemem 1996 senesinden itibaren
başlıyor. Eğer çıraklık sigortası sayılmıyor ise geçmişe dönük borçlanma ödeme
imkanı var mı? Bu şekilde ne zaman emekli olurum?" diyor.
Okurlarımızın merak ettiği konuların başında çıraklık veya meslek
liselerindeki staj sigortasının emekliliğe etkisi olup olmadığı veya bu günlerin
borçlanılmasının mümkün olup olmadığı geliyor.
Hemen belirtmeliyiz ki,
çıraklık veya öğrencilik döneminde staj yapılmasından dolayı ödenen sigorta
primlerinin emekliliğe bir etkisi yoktur, toptan ödeme yapılmaz, sigorta
başlangıç tarihi olmaz ve prim günleri emeklilikte dikkate alınmaz.
Ayrıca, bu şekilde geçmiş yıllardaki staj süresini borçlanma yönünde bir
hazırlık olmadığı gibi, bu yönde bir yasa da bulunmamaktadır. Bu nedenle staj
sigortasından sonraki ilk normal sigortalı olarak çalışılan tarih sigorta
başlangıç tarihi olarak emeklilikte dikkate alınacaktır.
Buna göre,
24.11.1995-23.05.1997 tarihleri aralığında ilk defa çalışmaya başlayan okurumuz
56 yaşını ve 5825 prim gün sayısını doldurmak suretiyle emekli olabilecektir.
***
Staj sigortası primlerini okul yatırıyor
On ve daha fazla personel çalıştıran işletmeler, çalıştırdıkları personel
sayısının yüzde beşinden az, yüzde onundan fazla olmamak üzere mesleki ve teknik
eğitim okul ve kurumu öğrencilerine beceri eğitim yaptırır. Öğrenci sayısının
tespitinde kesirler tama iblağ olunur.
10 ve daha fazla personel çalıştıran işletmeler, çalıştırdıkları personel
sayısının yüzde beşinden az, yüzde onundan fazla olmamak üzere mesleki ve teknik
eğitim okul ve kurumu öğrencilerine beceri eğitim yaptırır. Öğrenci sayısının
tespitinde kesirler tama iblağ olunur. 3308 Mesleki Eğitim Kanunu'na göre staj
yapılacak işyerlerindeki işçi sayısı 20'den 10'a düşürülmüştür.
İşletmelerde meslek eğitimi gören örgün eğitim öğrencilerine, asgari ücretin
net tutarının yirmi ve üzerinde personel çalıştıran işyerlerinde yüzde 30'undan,
yirmiden az personel çalıştıran işyerlerinde yüzde 15'inden, aday çırak ve
çırağa yaşına uygun asgari ücretin yüzde 30'undan aşağı ücret ödenemez. Aday
çırak, çırak ve öğrencilere ödenecek ücretler her türlü vergiden müstesnadır.
Aday çırak, çırak ve işletmelerde meslek eğitimi gören öğrenciler için prim
oranı, prime esas kazançlarının yüzde 6'sıdır. Bu prim oranının yüzde 1'i kısa
vadeli sigorta kolları, yüzde 5'i genel sağlık sigortası primidir.
Aday
çırak, çırak ve işletmelerde meslek eğitimi gören öğrencilere sözleşmenin
akdedilmesi ile iş kazaları ve meslek hastalıkları sigortaları hükümleri
uygulanır. Sigorta primleri bunların yaşına uygun asgari ücretin % 50'si
üzerinden Bakanlık ve mesleki ve teknik eğitim yapan yükseköğretim kurumlarının
bağlı olduğu üniversitelerin bütçesine konulan ödenekle karşılanmaktadır.
***
Mesleki eğitime katılma payı
10 ve daha fazla personel çalıştıran ve bakanlıkça işletmelerde mesleki
eğitim kapsamına alınan, ancak, beceri eğitimi yaptırmayan işletmeler, beceri
eğitimi yaptırması gereken her öğrenci için eğitim süresince her ay 18 yaşını
bitirenlere ödenen asgari ücretin net tutarının 1/3'ü nispetinde, yirmi ve daha
fazla personel çalıştırılması halinde 2/3'ü nispetinde Saymanlık hesabına para
yatırmakla yükümlüdürler.
Bu makalenin içeriği www.resulkurt.com adresinden alınmaktadır.