Okurumuz Elif İlhan “Benim halam bekar ve SSK’dan emekli. Dedem 1990’da vefat etmiş olup, halam bugüne kadar yetim maaşı konusunda başvuru yapmamış. Benim girişimlerimle gidip görüşmüşler ve SGK personeli kendisine Bağ-Kur’un maaş bağlamadığını söylemişler. İnternetten araştırmalarıma göre bağlanması gerekir, ama elimize bir sonuç geçmedi. Ne yapmamız lazım?” diye soruyor.

SGK mevzuatında, hem eski Bağ-Kur’lu, hem eski SSK’lı, hem emekli sandığı gibi farklı kurum ve statülerden aylık gelir bağlanabiliyor. Sigortalının bağlı olduğu kurum veya statüye göre yetim aylığı bağlanmasında farklılıklar olabiliyor.

Bu açıdan bakıldığında en şanslılarının eski emekli sandığı kapsamındaki memur çocukları olduğunu söyleyebiliriz. Memur yetimleri SSK’lı çalışsalar da, SSK, Bağ-Kur’dan emekli olsalar da yetim aylığını alabiliyorlar. Memur yetimlerinin aylıkları evlendikleri veya devlet memuru oldukları ya da devlet memurluğundan emekli olduklarında kesiliyor.

Oysa SSK veya Bağ-Kur’lunun yetim kızlarının durumu farklı. SSK veya Bağ-Kur’lunun yetim kızları çalışınca veya emekli olunca yada evlenince kesiliyor. Dolayısıyla kendi çalışmalarından dolayı SSK’dan emekli maaşı alan bir yetim kız çocuğuna SSK veya Bağ-Kur’lu baba veya anneden yetim aylığı bağlanmaz.

Emekli olurken staj günü dikkate alınmaz

Okurumuz E. Çınar “31.03.1992 tarihinde staj sebebi ile sigorta girişim yapıldı. Daha sonra özel bankalarda çalışmam sebebi ile özel sandık sigortam oldu giriş tarihim 01.05.1997, işten ayrılış tarihim ise 13.07.2004. SSK ve banka sandığındaki toplam gün sayım 2.894 olup acaba ne zaman emekli olabilirim?” diye soruyor.

Staj sigortası her zaman sorulan ve her zaman soranların sükutu hayale uğradıkları bir konudur. Meslek liselerinde okumakta iken staja tabi tutulan öğrencilerin primleri öğrenim gördükleri okulları tarafından yatırılır. Meslek lisesi öğrencileri için staj döneminde emeklilikle ilgili malullük yaşlılık ölüm sigorta primleri yatırılmaz. İşte bu nedenle staj döneminde ödenen kısa vadeli sigorta kolu primleri emeklilik için sigorta başlangıç tarihi olarak kabul edilmesi mümkün olmadığı gibi, prim gün sayısı olarak da dikkate alınmaz.

1992 yılındaki meslek lisesinde yapılan staj sigortası emekliliğini etkilemeyecektir. 01.05.1997 sigorta başlangıç tarihine göre 56 yaşını ve 5825 günü tamamlayınca SSK’dan emekli olursunuz.

Yaşını büyüten nasıl emekli olacak?

1999 yılında 4447 sayılı Kanunla emeklilikte kademeli yaş uygulamasının getirilmesi, bir çok kişinin yaşını büyüterek emeklilik yolunu denemesine neden olmuştur. Okurumuz Hasan Aydın da yaş büyüttüğü için erken emeklilik şansı olup olmadığını soruyor.

Bu köşeden zaman zaman emeklilik sorularını da cevaplıyoruz. Emeklilik sorularının bir kısmını da yaşını büyütüp erken emekli olmayı araştıranlar oluşturuyor.

SGK uygulamasında ilk defa sigortalı olarak çalışmaya başlanan tarihte nüfus kaydındaki doğum tarihi emeklilik açısından geçerli olarak kabul edilmektedir.

Buna göre, sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladıktan sonra mahkeme kararı ile yapılan yaş düzeltmeleri emeklilik işlemlerinde geçerli kabul edilmemektedir.