YAŞLILIKLA birlikte çalışma gücü azalmaktadır. Çalışma gücünün azalmasına bağlı olarak da gelir elde ederek yaşamı sürdürmek zorlaşmaktadır. Bu nedenle sosyal güvenlik uygulamasında “Yaşlılık” bir risk olarak kabul edilmekte ve gerekli şartların yerine getirilmesi halinde emeklilik aylığı bağlanmaktadır.
Kayıt dışı çalışanların ise yaşlanmaları halinde emekli olmaları mümkün bulunmamaktadır. Hele ki belli bir birikimlerinin de bulunmaması durumunda yaşamlarını idame ettirmeleri tamamen güçleşmektedir. Bu durumdaki vatandaşların yaşlanmaları halinde düşecekleri zor durumu hali göz önünde bulundurularak herhangi bir karşılık beklenmeden belirli şartlarda aylık bağlanmaktadır. Bu aylığa halk arasında 65 aylığı denmektedir.
* 65 yaş aylığı kimlere verilmektedir?
65 aylığı; 65 yaşını doldurmuş, kendisine kanunen bakmakla mükellef kimsesi bulunmayan, sosyal güvenlik kuruluşlarının herhangi birisinden her ne ad altında olursa olsun bir gelir veya aylık hakkından yararlanmayan, nafaka bağlanmamış veya bağlanması mümkün olmayan, mahkeme kararıyla veya doğrudan doğruya kanunla bağlanmış herhangi bir devamlı gelire sahip bulunmayan ve muhtaçlığını İl veya İlçe İdare Heyetlerinden alacakları belgelerle kanıtlayan Türk Vatandaşlarına hayatta bulundukları sürece verilmektedir.
65 yaşın bitiminin tespitinde, ilgililerin nüfus kütük kayıtlarındaki doğum tarihleri esas alınmaktadır. Doğum tarihlerinde yapılacak düzeltmeler ile 65 yaş kanunun yayımlandığı (1976) tarihten geriye doğru bir yıl içinde yapılmış düzeltmeler nazara alınmamaktadır.
* Aylık için müracaat ve istenen belgeler
AYLIK için başvuruda bulunacak olan yaşlının İkametgâhının bağlı bulunduğu yerdeki Defterdarlık veya Malmüdürlüklerine T.C kimlik numarasının bulunduğu kimlik belgesi ile birlikte müracaat edilmesi gerekmektedir.
İstenilen Belgeler;
1) Başvuru Formu (Bu formda yer alan; aylık istek dilekçesi ile mal bildirim belgesi aylık talebinde bulunan tarafından doldurulup, imzalanacaktır.)
2) Muhtaçlık belgesi, (ikametgâh ilmühaberi ve vukuatlı nüfus kayıt örneği ise yetkililerce doldurularak imzalanacak ve mühürlenecektir.) ile
3) Aylık talebinin vasi tarafından yapılması hallerinde mahkemeden alınmış vasilik kararı gerekmektedir.
* Aylığın miktarı ve ödenmesi
65 aylığı; 300 gösterge rakamının her yıl bütçe kanunu ile tespit edilecek katsayı ile çarpımından bulunacak tutarda aylık bağlanmaktadır. Bu aylıklar, Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından belirlenecek ödeme gün ve dönemlerinde peşin olarak ödenmektedir. Aylığa hak kazanma başlangıç tarihi ile ilk aylık ödemesinin yapıldığı ödeme döneminin ilişkin olduğu aya kadar olan haklar için defaten ödeme yapılmaktadır.
Peşin verilen gelir ve aylıklar durum değişikliği veya ölüm halinde geri alınmamaktadır. Ancak, aylık bağlama ile ilgili geçim şartının kalkması halinde, aylıklar bu şartın kalktığı tarihi takip eden dönem başından itibaren kesilmektedir.
İSA KARAKAŞ
Sosyal Güvenlik Kurumu
Başkanlık Baş Müfettişi
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Uzmanı