BEYANNAME VERME SÜRELERİNDE SON DEĞİŞİKLİKLER
Mustafa ÇOLAK-Maliye Müfettişi
I- GİRİŞ
Vergi gibi hassas ve geniş halk katmanlarını ilgilendiren temel vatandaşlık görevlerinin başında gelen bir konu hakkında yapılacak her tasarrufun yerinde, makul ve sağlam temellerinin olması önemli ve gereklidir.
Tarihsel perspektife bakıldığında, vergi uygulamalarının ne denli sürekli bir devinim içerisinde olduğu, bunun temel nedeninin de toplumsal bağlantıları olan ve kendi içerisinde yenilen bir olgu olmasından kaynaklandığını söylemek pek de yanlış olmayacaktır.
Bu bağlamda, son olarak yapılan değişikliklerle yeniden ve yine beyanname verme sürelerin de bir ayarlamaya gidilmiş ve Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde kabul edilen 5588 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile[1] bu yasal zemine kavuşturulmaktadır.
II- MEVCUT BEYANNAME VERME SÜRELERİ
1- YILLIK GELİR VERGİSİ BEYANNAMELERİ
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 92 nci maddesine göre,
a- gelirin sadece basit usulde tespit edilen ticarî kazançlardan ibaret olması halinde bir takvim yılına ait beyannamenin, izleyen yılın Şubat ayının onbeşinci günü akşamına kadar,
b- (a) bendi dışında, bir takvim yılına ait beyannamenin izleyen yılın Mart ayının onbeşinci günü akşamına kadar
tam mükellefiyette vergiyi tarha yetkili vergi dairesine, dar mükellefiyette Türkiye'de vergi muhatabı mevcutsa onun Türkiye'de oturduğu yerin, Türkiye'de vergi muhatabı yoksa işyerinin, işyeri birden fazla ise bu işyerlerinden herhangi birisinin bulunduğu yer vergi dairesine verilir veya taahhütlü olarak posta ile gönderilmesi gerekmektedir.
2- STOPAJ BEYANNAMELERİ
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 98 nci maddesine göre,
a- 94'üncü madde gereğince vergi tevkifatı yapmaya mecbur olanlar bir ay içinde yaptıkları ödemeler veya tahakkuk ettirdikleri karlar ve iratlar ile bunlardan tevkif ettikleri vergileri ertesi ayın yirminci günü akşamına kadar,
b- Ziraî ürün bedelleri üzerinden tevkifat yapanlar hariç olmak üzere, çalıştırdıkları hizmet erbabı sayısı 10 ve daha az olanlar, 94'üncü maddeye göre yapacakları tevkifatla ilgili muhtasar beyannamelerini, bağlı bulundukları vergi dairesine önceden bildirmek şartıyla her ay yerine Ocak, Nisan, Temmuz ve Ekim aylarının yirminci günü akşamına kadar (ihtiyari)
ödeme veya tahakkukun yapıldığı yerin bağlı olduğu vergi dairesine bildirmeye mecburdurlar
3- GEÇİCİ VERGİ BEYANNAMELERİ
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun mükerrer 120 nci maddesine göre;
a- Bakanlar Kurulu geçici vergi dönemlerini üç aya indirmeye geçici verginin beyan süresini üç aylık dönemi izleyen ikinci ayın onuncu, ödeme süresini ise onyedinci günü akşamı olarak belirlemeye yetkilidir.
b- Hesaplanan geçici vergi, (4444 sayılı Kanunun 2'nci maddesiyle değiştirilen ibare. Yürürlük; 1.1.2000) altı aylık (2000/1514 sayılı BKK ile üç aylık. Yürürlük; 01.01.2001) (5035 Sayılı Kanunun 48/4-g maddesiyle değişen ibare. Geçerlilik:01.01.2004; Yürürlük:02.01.2004) dönemi izleyen ikinci ayın onuncu günü akşamına kadar bağlı olunan vergi dairesine beyan edilir ve onyedinci günü akşamına kadar ödenir. Aynı dönem içinde tevkif edilmiş bulunan gelir vergisi (42 nci maddede belirtilen kazançlardan yapılan tevkifat hariç) hesaplanan geçici vergiden mahsup edilir.
c- Bir önceki takvim yılında (4444 sayılı Kanunun 2'nci maddesiyle değiştirilen ibare. Yürürlük; 1.1.2000) altışar aylık (2000/1514 sayılı BKK ile üçer aylık. Yürürlük; 01.01.2001) dönemler halinde tahakkuk ettirilerek tahsil edilen geçici vergi, yıllık beyanname üzerinden hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilir. Mahsup edilemeyen tutar, mükellefin diğer vergi borçlarına mahsup edilir. Bu mahsuplara rağmen kalan geçici vergi tutarı, o yılın sonuna kadar yazılı olarak talep edilmesi halinde mükellefe red ve iade edilir.
4- GEÇİCİ 67 E GÖRE VERİLECEK BEYANNAMELER
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun Geçici 67 inci maddesine göre; banka ve aracı kurumlar, tevkif ettikleri vergileri şekli ve muhteviyatı Maliye Bakanlığınca belirlenecek bir beyanname ile tevkifat dönemini izleyen ayın yirminci günü akşamına kadar bağlı oldukları vergi dairesine beyan eder ve yirmi altıncı günü akşamına kadar öderler.
5- KATMA DEĞER VERGİSİ BEYANNAMELERİ
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 41 inci maddesine göre, mükellefler ve vergi kesintisi yapmakla sorumlu tutulanlar Katma Değer Vergisi beyannamelerini, vergilendirme dönemini takibeden ayın (5035 sayılı Kanunun 48/3-a maddesiyle değişen ibare. Geçerlilik: 01.01.2004; Yürürlük: 02.01.2004) yirminci günü akşamına kadar ilgili vergi dairesine vermekle yükümlüdürler
III- YENİ BEYANNAME VERME SÜRELERİ
5538 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile,
a- Gelirin sadece basit usulde tespit edilen ticarî kazançlardan ibaret olması halinde Bir takvim yılına ait beyannamenin, izleyen yılın Şubat ayının onbeşinci günü akşamına kadar, ibaresi “Şubat ayının başından yirmibeşinci günü akşamına kadar,
b -(a) bendi dışında, bir takvim yılına ait beyannamenin izleyen yılın Mart ayının onbeşinci günü akşamına kadar,” ibaresi “Mart ayının başından yirmibeşinci günü akşamına kadar,” olarak,
c- 94'üncü madde gereğince vergi tevkifatı yapmaya mecbur olanlar bir ay içinde yaptıkları ödemeler veya tahakkuk ettirdikleri karlar ve iratlar ile bunlardan tevkif ettikleri vergileri ertesi ayın yirminci günü akşamına kadar,” ibaresi “ertesi ayın yirmiüçüncü günü akşamına kadar,” olarak,
d- Ziraî ürün bedelleri üzerinden tevkifat yapanlar hariç olmak üzere, çalıştırdıkları hizmet erbabı sayısı 10 ve daha az olanlar, 94'üncü maddeye göre yapacakları tevkifatla ilgili muhtasar beyannamelerini, bağlı bulundukları vergi dairesine önceden bildirmek şartıyla her ay yerine Ocak, Nisan, Temmuz ve Ekim aylarının yirminci günü akşamına kadar ibaresi “Ocak, Nisan, Temmuz ve Ekim aylarının yirmiüçüncü günü akşamına kadar” olarak,
e- Bakanlar Kurulu geçici vergi dönemlerini üç aya indirmeye geçici verginin beyan süresini üç aylık dönemi izleyen ikinci ayın onuncu akşamı ibaresi “geçici verginin beyan süresini üç aylık dönemi izleyen ikinci ayın ondördüncü akşamı olarak belirlemeye,
f-Hesaplanan geçici vergi, altı aylık dönemi izleyen ikinci ayın onuncu günü akşamına kadar ibaresi, dönemi izleyen ikinci ayın ondördüncü günü akşamına kadar” olarak,
g-Geçici 67 nci maddede geçen banka ve aracı kurumlar, tevkif ettikleri vergileri şekli ve muhteviyatı Maliye Bakanlığınca belirlenecek bir beyanname ile tevkifat dönemini izleyen ayın yirminci günü akşamına kadar ibaresi “dönemini izleyen ayın yirmiüçüncü günü akşamına kadar” olarak,
h- Mükellefler ve vergi kesintisi yapmakla sorumlu tutulanlar Katma Değer Vergisi beyannamelerini, vergilendirme dönemini takibeden ayın yirminci günü ibaresi “yirmidördüncü günü olarak,
değiştirilmektedir.
IV- MUKAYESE TABLOSU
BEYANNAME TÜRÜ
|
ESKİ BEYANNAME VERME SÜRESİ
|
YENİ BEYANNAME VERME SÜRESİ
|
BASİT USULE TABİ TİCARİ KAZANÇLAR (GVK md 92/1)
|
İzleyen yılın Şubat ayı 15 nci günü akşamına kadar
(Şubat 1-15)
|
İzleyen yılın Şubat ayının başından 25 nci günü akşamına kadar
(Şubat 1-25)
|
NORMAL YILLIK GELİR VERGİSİ BEYANNAMELERİ
(GVK md 92/1)
|
izleyen yılın Mart ayının onbeşinci günü akşamına kadar
(Mart 1-15)
|
izleyen yılın Mart ayının başından yirmibeşinci günü akşamına kadar
(Mart 1-25)
|
GELİR VERGİSİ STOPAJ (Muhtasar) BEYANNAMESİ
(GVK md 98/1)
|
ertesi ayın yirminci günü akşamına kadar
(1-20 arası)
|
ertesi ayın yirmiüçüncü günü akşamına kadar
(1-23 arası)
|
3’ER AYLIK STOPAJ BEYANNAMELERİ (ihtiyari)
(GVK md 98/3)
|
Ocak, Nisan, Temmuz ve Ekim aylarının yirminci günü akşamına kadar (1-20 arası)
|
Ocak, Nisan, Temmuz ve Ekim aylarının yirmiüçüncü günü akşamına kadar (1-23 arası)
|
GEÇİCİ VERGİDE BEYAN DÖNEMLERİ
(GVK mük. md. 120/2)
|
Bakanlar Kurulu geçici vergi dönemlerini üç aya indirmeye geçici verginin beyan süresini üç aylık dönemi izleyen ikinci ayın onuncu günü akşamı
(1-10 arası)
|
Bakanlar Kurulu geçici verginin beyan süresini üç aylık dönemi izleyen ikinci ayın ondördüncü
(1-14 arası)
|
(GVK mük. md. 120/3)
|
Hesaplanan geçici vergi, dönemi izleyen ikinci ayın onuncu (1-10 arası)
|
dönemi izleyen ikinci ayın ondördüncü günü akşamına kadar
(1-14 arası)
|
GEÇİCİ 67 KAPSAMINDA VERİLECEK STOPAJ BEYANNAMESİ (GVK geç. md. 67/1-1/8)
|
tevkifat dönemini izleyen ayın yirminci günü akşamına kadar
(1-20 arası)
|
Tevkifat dönemini izleyen ayın yirmiüçüncü günü akşamına kadar
(1-23 arası)
|
KATMA DEĞER VERGİSİ BEYANNAMESİ (KDVK md. 41)
|
vergilendirme dönemini takibeden ayın yirminci günü akşamına kadar (1-20 arası)
|
vergilendirme dönemini yirmidördüncü günü akşamına kadar
(1-24 arası)
|
V- BEYANAME SÜRELERİNİ BELİRLEMEYE İDARİ YETKİ
Anılan Kanun ile ayrıca 213 sayılı Vergi Usul Kanununa 28 inci maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki madde eklenmiştir:
“Beyanname verme ve ödeme sürelerinde yetki
MÜKERRER MADDE 28- Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı, beyannamelerin verilme ve ödeme sürelerinin son gününü, kanunî süresinden itibaren bir ayı geçmeyecek şekilde yeniden belirlemeye yetkilidir.”
Bununla idareye Vergi Usul Kanununun 17 nci maddesi ile tanınan yetkiye ek özel olarak beyanname verme ve buna bağlı ödeme sürelerini belirlemede kullanılmak üzere düzenlenme yapması imkanı getirilmektedir.
[1] Cumhurbaşkanlığınca yayımlanması uygun bulunmayan 5588 sayılı "Gelir Vergisi Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun", 19.3.2007 tarihinde 28. maddesinin Türkiye Büyük Millet Meclisi'nce bir kez daha görüşülmesi için, geri gönderilmiştir.