488 sayılı Damga Vergisi Kanununun birinci maddesine göre bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtlar Damga Vergisine tabidir. Damga Vergisinde kağıt terimi, yazılıp imzalanmak veya imza yerine geçen bir işaret konmak suretiyle düzenlenen ve her hangi bir hususu ispat veya belli etmek için ibraz edilebilecek olan belgeler ile elektronik imza kullanılmak suretiyle manyetik ortamda ve elektronik veri şeklinde oluşturulan belgeleri ifade etmektedir. Kanunun üçüncü maddesine göre damga vergisinin mükellefi kağıtları imza edenlerdir. Resmi dairelerle kişiler arasındaki işlemlere ait kağıtların vergisini ise kişiler öder.

 

5035, 5228 ve 5281 sayılı Kanunlar ile Damga Vergisi Kanununda önemli değişiklikler yapılmış olup bu değişikliklerden bir tanesi de damga vergisine tabi beyannamelerle ilgilidir. Yapılan değişiklikler sonrasında damga vergisine tabi beyanname sayısı azaltılmış, vergi beyannamesi dışındaki beyanname ve bildirimler kapsam dışına çıkarılmış ve beyanname üzerinden alınan özel işlem vergisi ve eğitime katkı payı uygulaması sona erdirilmiştir. Bunun yerine 31.12.2010 tarihine kadar beyannameler üzerinden alınan damga vergisinin yüzde 25’inin Milli Eğitim Bakanlığına aktarılmasına başlanmıştır.

 

Biz bu çalışmamızda damga vergisine tabi olan beyannamelerle damga vergisi kapsamı dışına çıkarılan beyanname ve bildirimler üzerinde duracağız.

 

 

5035 ve 5228 sayılı Kanunlarla 488 sayılı Damga Vergisi Kanununa ekli (1) sayılı tablonun “IV- Makbuzlar ve diğer kağıtlar” başlıklı bölümünün “Beyannameler” başlıklı (2) numaralı fıkrası yeniden ve ayrıntılı bir şekilde düzenlenmiştir. Buna göre beyannamelerden alınacak damga vergisi tutarları şu şekildedir.[1]

 

1. Yabancı memleketlerden gelen posta gönderilerinin gümrüklenmesi için postanelerce gümrüklere verilen liste beyannamelerde yazılı her gönderi maddesi için                        0,50 YTL

 

2. Vergi beyannameleri:

   a. Yıllık gelir vergisi beyannameleri                                                               18,00 YTL

   b. Kurumlar vergisi beyannameleri                                                                           24,00 YTL

   c. Katma değer vergisi beyannameleri                                                                      12,00 YTL

   d. Muhtasar beyannameler                                                                                      12,00 YTL

   e. Diğer vergi beyannameleri (Damga Vergisi Beyannameleri Hariç)              12,00 YTL

 

3. Gümrük idarelerine verilen beyannameler                                                                24,00 YTL  

 

4. Belediye ve il özel idarelerine verilen beyannameler[2]                                                  9,00 YTL

 

5. Sosyal güvenlik kurumlarına verilen sigorta prim bildirgeleri                            9,00 YTL

 

 

07.01.2004 tarih ve 2 sıra numaralı Damga Vergisi Sirkülerine[3] göre kişilerin mükellefiyetlerinden kaynaklanan beyannamelerin resmi dairelere verilmesi nedeniyle Damga Vergisi Kanununun ilgili maddesi yeniden düzenlenmiş ve bu madde kapsamında kanun hükümlerine göre resmi dairelere verilen beyannameler, belediyelere verilen beyannameler, Sosyal Sigortalar Kurumuna verilen sigorta prim bildirgeleri, gümrük idarelerine verilen beyannameler ile ödenecek damga vergisi tutarları belirtilmiştir.

 

Devlet Harcama Belgeleri Yönetmeliği çerçevesinde verilen ve Damga Vergisi Kanununa ekli (1) sayılı tablonun “IV – Makbuzlar ve diğer kağıtlar” başlıklı bölümünün (2) numaralı fıkrasının (b) bendinin 5. Diğerleri fıkrasına göre vergilendirilmekte olan geçici görev yolluğu bildirimi ve sürekli görev yolluğu bildirimlerinin mükellefiyetle ilgili bir beyanname olmayıp, kamu görevinin yerine getirilmesi nedeniyle yapılan giderleri tahsil edebilmek amacıyla verilen bir bildirim olması, dolayısıyla bir mükellefiyetin yerine getirilmesi mahiyetini taşımadığından, yukarıda belirtilen beyannameler kapsamında değerlendirilmeyecek ve 01.01.2004 tarihinden itibaren damga vergisine tabi tutulmayacaktır.

 

5228 sayılı Kanunla Damga Vergisi Kanununa ekli (1) sayılı tablonun “Makbuzlar ve diğer kağıtlar” başlıklı bölümünün (2) numaralı fıkrasının (b) bendinin (5) numaralı alt bendinde yer alan “Diğerleri” ibaresi “Diğer vergi beyannameleri” şeklinde değiştirilmiştir.

 

04.08.2004 tarih ve 13 seri numaralı Damga Vergisi Sirkülerinde[4] damga vergisine tabi olmayan beyannameler sayılmıştır. Buna göre 5228 sayılı Kanunla yapılan değişiklik sonrasında resmi dairelere verilen vergi beyannamelerinin vergilendirilmesi amaçlandığından, Devlet Memurlarının Tedavi Yardım ve Cenaze Giderleri Yönetmeliği gereğince tedavi yardımı beyannamesi ve aile yardımı bildirimi vermek zorunda olanlar, Mal Bildiriminde Bulunulması Hakkında Yönetmelik çerçevesinde mal bildiriminde bulunmak zorunda olanlar ile vergi yükümlülüğü dışındaki diğer beyanname ve bildirim vermek zorunda olanlar tarafından düzenlenen ve 488 sayılı Kanuna ekli (1) sayılı tablonun “IV – Makbuzlar ve diğer kağıtlar” başlıklı bölümünün (2) numaralı fıkrasının (b) bendinin 5. Diğerleri fıkrasına göre vergilendirilen söz konusu kağıtların, 488 sayılı Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yer almaması şartıyla “diğer vergi beyannameleri” kapsamında değerlendirilmemesi ve 31.07.2004 tarihinden itibaren damga vergisine tabi tutulmaması gerekmektedir.

 

Buna göre; daha önce damga vergisine tabi tutulan,

Bunlar dışında vergi beyannamesi niteliğinde olmayan ve resmi dairelere verilen ve 1 sayılı tablonun başka bir yerinde vergiye tabi olduğu belirtilmeyen beyanname ve bildirimlerden damga vergisi alınmaması gerekmektedir.

 

Bunun dışında damga vergisinden istisna edilen kağıtların sayıldığı (2) sayılı tablonun C.9 fıkrasına göre, Türkiye'ye giren ve çıkan yolculardan Türk Parasının Kıymetini Koruma hakkındaki Kanun gereğince gümrüklerce alınacak beyannameler de damga vergisine tabi değildir.

 

43 seri numaralı Damga Vergisi Kanunu Genel Tebliğinin[5] 6.1.4.2. numaralı ayrımına göre 488 sayılı Kanuna ekli (1) sayılı tablonun "IV/2- Beyannameler" alt başlıklı bölümünün b/b bendinde yer alan parantez içi hüküm ile damga vergisi beyannamesi verginin konusu dışına çıkarılmıştır.

 

Damga Vergisi Kanununda yapılan değişiklikler sonrasında vergiye tabi beyannameler aşağıdakiler olup bunlardan yalnızca bir nüshası damga vergisine tabidir.

 

1. Vergi beyannameleri[6]:         

2. Gümrük idarelerine verilen beyannameler,                                                              

 

3. Belediye ve il özel idarelerine verilen beyannameler,  
                                             

4. Sosyal güvenlik kurumlarına verilen sigorta prim bildirgeleri,                        

 

5. Yabancı memleketlerden gelen posta gönderilerinin gümrüklenmesi için postanelerce gümrüklere verilen liste beyannameler (her gönderi maddesi için)                   

 

 

4306 sayılı Kanunun 5035 sayılı Kanunla değişik geçici birinci maddesinin (A) fıkrasına göre Damga Vergisi Kanununa ekli (1) sayılı tablonun “IV-Makbuzlar ve diğer kağıtlar” başlıklı bölümünün (2) numaralı fıkrasının (b), (c), (d) ve (e) bentleri uyarınca tahsil edilen damga vergisinin, % 25’i 31.12.2010 tarihine kadar sekiz yıllık kesintisiz ilköğretim hizmetlerinde kullanılmak üzere Milli Eğitim Bakanlığı payı olarak ayrılır. Buna göre vergi beyannameleri, gümrük idarelerine verilen beyannameler, belediye ve il özel idarelerine verilen beyannameler ile sosyal güvenlik kurumlarına verilen sigorta prim bildirgeleri üzerinden alınan damga vergilerinin yüzde 25’i sekiz yıllık kesintisiz ilköğretim hizmetlerinde kullanılacaktır. Bu hükme göre ayrılan paylar, tahsil edildiği ayı izleyen ayın son günü akşamına kadar Milli Eğitim Bakanlığına ödenir.

 

Öte yandan, 4481 sayılı Kanunun 9 uncu maddesi hükmüne göre tahsil edilen özel işlem vergisi yürürlük süresi 31.12.2003 tarihinde sona ermiştir. Yapılan düzenleme ile 1.1.2004 tarihinden itibaren vergi dairelerine, belediyelere ve gümrük idarelerine verilen beyannamelerden, Sosyal Sigortalar Kurumuna verilen bildirgelerden özel işlem vergisi ve eğitime katkı payı alınmayacaktır.[7]

 

 

---