Kamu personeli ve emeklileri ile bunların bakmakla yükümlü bulundukları aile fertlerinin sağlık kurum ve kuruluşlarında yapılan tedavi ücretleri ve tedavi yardımına ilişkin işlemlerde, kurumlar arası uygulama birliğini sağlamak amacıyla her yıl Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünce Bütçe Uygulama Talimatları hazırlanmaktadır. Bu talimatlarda yer alan fiyat tarifeleri ve birim fiyatlar bu yıla kadar katma değer vergisi dahil olarak tespit edilirken 2005 Mali Yılı 4 sıra numaralı Bütçe Uygulama Talimatının 24 üncü maddesi ile 2005 mali yılı tedavi yardımlarına ilişkin fiyat tarifeleri ve birim fiyatlar katma değer vergisi hariç olarak tespit edilmiştir. Devlet, KDV mükellefi olmayan resmi sağlık kurum ve kuruluşlarına tedavi giderleri ile birlikte KDV ödeme uygulamasından vazgeçerek katrilyonlarına sahip çıkmıştır.

 

Bu yazıda Devlet tarafından sağlık hizmetleri yürütülen kamu personeli ve emeklileri ile bunların bakmakla yükümlü oldukları aile fertlerinin tedavi giderlerine ilişkin hazırlanan Bütçe Uygulama Talimatı çerçevesinde saymanlıklar, resmi sağlık kurum ve kuruluşları ve özel sağlık kurum ve kuruluşlarının KDV karşısındaki durumunu izah edeceğiz.

 

 

Tedavi yardımlarına ilişkin esas ve usulleri belirleyen 4 sıra numaralı 2005 Mali Yılı Bütçe Uygulama Talimatı[1];

 

a) 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 1 inci ve ek geçici 9 ile 16 ncı maddeleri kapsamına giren personel ile bunların bakmakla yükümlü bulundukları aile fertleri,

 

b) 2914 sayılı Yükseköğretim Personel  Kanunu, 2802  sayılı Hakimler ve Savcılar Kanunu ve 211 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanunu kapsamında bulunan personel[2]  ile bunların bakmakla yükümlü bulundukları aile fertleri,

 

c) 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanununun geçici 139 uncu maddesi gereğince (Yönetmeliklerindeki özel hükümler saklı kalmak kaydıyla) tedavi giderleri karşılanan kişiler,

 

d) 3816 sayılı Ödeme Gücü Olmayan Vatandaşların Tedavi Giderlerinin Yeşil Kart Verilerek Devlet Tarafından Karşılanması Hakkında Kanun kapsamındaki hak sahipleri hakkında uygulanacaktır.

 

Diğer sosyal güvenlik kuruluşları ile sağlık hizmeti sunan kamu kurum ve kuruluşları arasında hizmet satın alınmasına yönelik protokolün uygulamaya konulması halinde bu Talimatta yer alan usul ve esaslara aynen uyulacaktır.

 

233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname kapsamında bulunan kurumlarda çalışan Devlet memurları ve diğer kamu görevlileri ile bunların bakmakla yükümlü oldukları aile fertlerinin sağlık kurumlarında yapılan tedavilerinde de bu Talimat esaslarına göre işlem yapılır.

 

 

3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 1/1 inci maddesine göre, Türkiye’de, ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetler katma değer vergisine tabidir. Teslim ve hizmet işlemlerinde matrah, bu işlemlerin karşılığını teşkil eden bedeldir. Mezkur Kanunun 20 nci maddesinin (4) numaralı bendine göre ise, belli bir tarifeye göre fiyatı tespit edilen işlerde tarife KDV dahil edilerek tespit olunur ve vergi müşteriye ayrıca intikal ettirilmez.

 

Kamu tarafından satın alınan tedavi hizmetlerini sunanların katma değer vergisi mükellefi olmaları durumunda tespit edilen tarifede yer alan bedeller üzerinden KDV hesaplanması ve hesaplanan KDV tutarının fatura üzerinde gösterilerek tedavi hizmetlerini ödeyen saymanlıklardan talep edilmesi gerekir. Katma değer vergisi mükellefi olmayan resmi sağlık kurumları ise Bütçe Uygulama Talimatında yer alan fiyat tarifesi ve birim fiyatlara ilişkin tedavi giderlerini faturalarında gösterecekler fakat KDV mükellefi olmadıkları için tedavi giderlerini ödeyen saymanlıklardan ayrıca KDV talep etmeyeceklerdir.

 

2005 Mali Yılı Bütçe Uygulama Talimatının “Tedavi Giderlerine Ait Katma Değer Vergisi” başlıklı 24 üncü maddesine göre bu Talimatta yer alan fiyat tarifeleri ve birim fiyatlar katma değer vergisi hariç olarak tespit edilmiştir. Katma değer vergisi, ilgili mevzuatı çerçevesinde ayrıca ödenecektir. 2004 Mali Yılı 4 sıra numaralı Bütçe Uygulama Talimatının[3] 23 üncü maddesinde “Yönetmelik hükümleri çerçevesinde ve bu Talimatta belirlenen esaslar dairesinde tedavi giderlerinin karşılanmasında esas alınan tutarlara katma değer vergi dahil olduğundan, söz konusu giderler için ayrıca katma değer vergisi olarak kurumlarca ek bir ödeme yapılmayacaktır.” denilmişti.

 

Kısacası 2004 Mali Yılı Bütçe Uygulama Talimatında yer alan fiyat tarifeleri ve birim fiyatlar katma değer vergisi dahil olarak tespit edilmişken 2005 Mali Yılı Bütçe Uygulama Talimatında yer alan fiyat tarifeleri ve birim fiyatlar katma değer vergisi hariç olarak belirlenmiştir.

 

 

Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü 24.02.2005 tarih ve 2951 sayılı yazısı ile uygulamanın nasıl yapılacağını şu şekilde ortaya koymuştur. 

1. 2005 yılı tedavi yardımına ilişkin (4) sıra numaralı Bütçe Uygulama Talimatı ile eklerinde yer alan fiyatlar daha önceki yıllardan farklı olarak katma değer vergisi hariç olarak belirlenmiştir.

 

Bu nedenle, Talimat çerçevesinde sağlık hizmeti veren özel sağlık kurum ve kuruluşları ile resmi sağlık kurum ve kuruluşları bu hizmetleri sundukları kamu kurum ve kuruluşlarına fatura düzenlerken farklı esaslara tabi olacaklardır. 

 

Buna göre, katma değer vergisi mükellefi olan özel sağlık kurum ve kuruluşları Talimatta yer alan fiyatlara % 8 oranında[4] katma değer vergisi ekleyip  bunu faturalarında gösterecekler ve saymanlıklarca kendilerine katma değer vergisi dahil edilmiş fiyatlar üzerinden ödeme yapılacaktır. Resmi sağlık kurum ve kuruluşları ile katma değer vergisi mükellefi olmayan diğer sağlık kurum ve kuruluşlarına ise saymanlıklara intikal eden faturalarda sadece Talimattaki tarifede yer alan fiyatlar üzerinden ödeme yapılacaktır.

 

Örnek -1: (A) özel sağlık kurumu, Erzurum Defterdarlığı kurum tabipliğince sevk edilen hastanın muayenesi ve yapılan tetkikleri sonrası düzenlediği faturada Talimatın EK-8’de yer alan tarifesine göre hesapladığı 20 YTL’yi ve bu tutar üzerinden % 8 oranında hesapladığı 1.60 YTL KDV’yi gösterecektir. Böylece ödemeyi yapacak olan Erzurum Defterdarlık Muhasebe Müdürlüğünce (A) özel sağlık işletmesine ödenecek fatura bedeli 20 YTL hizmet bedeli + 1.60 YTL katma değer vergisi olmak üzere toplam 21.60 YTL olacaktır. Söz konusu özel sağlık işletmesi tahsil ettiği KDV’yi KDV Kanununa göre beyan edip bağlı olduğu vergi dairesine ödeyecektir.

 

Örnek-2: Yukarıdaki örnekte belirtilen sevkin Erzurum Numune Hastanesine yapıldığını kabul edersek Hastanenin faturasında sadece muayene ve tetkik ücreti karşılığı olan ve EK-8’deki tarifeye göre belirlenen 20 YTL gösterilecektir. Erzurum Numune Hastanesi, Sağlık Bakanlığına bağlı bir döner sermayeli sağlık işletmesi olarak katma değer vergisi mükellefi olmadığından, bu kurum tarafından Defterdarlık Muhasebe Müdürlüğüne gönderilecek faturada katma değer vergisi hesaplanmayacak ve gösterilmeyecektir. Bu örneğe göre saymanlıkça Numune Hastanesi döner sermaye işletmesine ödenecek tutar 20 YTL olacaktır.

 

2. Talimatta yer alan fiyat tarifeleri (EK-9 hariç) 1 Ocak 2005 tarihinden geçerli bulunmaktadır.

Buna göre;

 

a) 1 Ocak 2005 tarihinden önce özel sağlık işletmeleri ile resmi sağlık kurum ve kuruluşlarınca verilen tedavi hizmetleri nedeniyle düzenlenmiş olmakla birlikte henüz saymanlıklara gönderilmemiş veya gönderildiği halde incelemesi tamamlanmadığı için verile emrine bağlanmamış fatura bedellerinin ödenmesinde 2004 yılı Tedavi Yardımına ilişkin Bütçe Uygulama Talimatındaki fiyat tarifeleri esas alınacaktır.

 

b) Sağlık hizmeti 2005 yılı içinde verilmiş ve fatura 2005 yılı Tedavi Yardımına ilişkin (4) sıra numaralı Bütçe Uygulama Talimatının yayımlandığı 9/2/2005 tarihinden sonra düzenlenmiş ise fatura bedelinin ödenmesinde 2005 yılı Tedavi Talimatı ekinde belirtilen fiyat tarifeleri dikkate alınacaktır.

 

c) Sağlık hizmeti 2005 yılında verilmiş olmasına rağmen bu hizmetlere ilişkin faturalar hizmeti veren sağlık kurumu tarafından 2004 yılına ilişkin Tedavi Talimatındaki tarifelere göre düzenlenerek 2005 yılı Tedavi Yardımına ilişkin Bütçe Uygulama Talimatının yayımlandığı 9 Şubat 2005 tarihinden önce ödenmesi için saymanlıklara gönderilmiş ise bu faturalara ilişkin ödemeler 2004 yılı Tedavi Talimatına göre yapılacaktır. Ancak söz konusu faturalar 9 Şubat 2005 tarihine kadar henüz düzenlenmemiş veya saymanlıklara gönderilmemiş ise ödemelerde 2005 yılı Tedavi Yardımına ilişkin (4) sıra numaralı Bütçe Uygulama Talimatında yer alan yeni tarifeler dikkate alınacaktır.

 

3. Bilindiği üzere, 27/12/2004 tarihli ve 2004/8301 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile katma değer vergisi oranlarını düzenleyen 17/7/2002 tarihli ve 2002/4480 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının II sayılı listesinin “B) Diğer Mal ve Hizmetler” bölümüne 12. sıra olarak ilave edilen hüküm uyarınca ilgili Bakanlıklar tarafından ya da kanunlarla izin verilen gerçek veya tüzel kişiler tarafından yerine getirilen insan sağlığına yönelik koruyucu hekimlik, teşhis, tedavi ve rehabilitasyon hizmetleri ve ambulans hizmetlerine uygulanan katma değer vergisi oranı 1/1/2005 tarihinden geçerli olmak üzere % 18 den % 8 e indirilmiştir.

 

Maliye Bakanlığının 01.03.2005 tarih ve 3484 sayılı yazısına göre, 1 Ocak 2005 ve sonrasında verilmiş tedavi hizmetleri nedeniyle saymanlıklar kendilerine intikal eden faturalarda katma değer vergisinin % 8 üzerinden hesaplanıp gösterilmiş olmasına dikkat edeceklerdir. Ancak, bu şekilde gelen faturaların düzenlenmesinde yukarıdaki (c) bendinde belirtildiği üzere 2004 yılı tedavi yardımına ilişkin Bütçe Uygulama Talimatındaki tarifeler dikkate alınmışsa, katma değer vergisi mükellefi olan sağlık işletmelerinin faturalarının ödenmesinde ilgili tarifedeki KDV dahil fiyattan iç iskonto metoduyla % 18 oranında indirim yapıldıktan sonra, % 8 oranında katma değer vergisi eklenerek bulunacak tutar; katma değer vergisi mükellefi olmayan sağlık kurum ve kuruluşlarına ait faturalarda ise iç iskonto metoduyla % 18 oranında indirim yapıldıktan sonra bulunacak tutar, saymanlıklarca ödemelerde esas alınacaktır.

 

Her yıl “KDV dahil” olarak tespit edilen tedavi giderlerine ilişkin fiyat tarifeleri ile birim fiyatları gösteren Bütçe Uygulama Talimatı bu yıl “KDV hariç” tutarlar üzerinden belirlenmiştir. Böylece Devlet; KDV mükellefi olmadığı halde düzenlediği faturada KDV gösterip bu vergiyi kendisinden tahsil eden resmi sağlık kurum ve kuruluşlarına kendisine dönmeyecek KDV’yi ödeme uygulamasından vazgeçmiştir.

 

Bundan böyle, saymanlıklar sadece KDV mükellefiyeti bulunan özel sağlık kurum ve kuruluşlarınca düzenlenen tedavi giderlerine ilişkin faturalara KDV ödeyecek, resmi sağlık kurum ve kuruluşlarına ise Bütçe Uygulama Talimatında yer alan KDV hariç tarife esas alınarak ödeme yapılacaktır.

 

 

 

 

---