Cumhuriyet
Yahya Arıkan
Konut kirası elde edenler bilirler. Konut kira gelirlerinde istisna uygulanmaktadır. Geçen yıl bu istisna rakamı 3.300 TL idi. 2015 yılında elde edilen kira gelirlerinin ise 3.600 TL’si gelir vergisinden istisna.
Yalnız bu istisnanın uygulanamama sebepleri var. Ticari, zirai veya mesleki kazancı olanlar öteden beri bu istisnayı uygulayamamakta. Ya da elde ettiği kira gelirini beyan etmeyenler ile düşük beyan edenler için de istisna uygulaması engellenmiş. Bunlarda bir soru yok.
Ancak, 2013 yılı başından itibaren yeni bir engel çıkartılmakta. İşte bu engel, kira geliri istisnası uygulama alanını son derece daralttı. 3.600 TL’yi vergi kapsamına alabilmek için zaten karmaşık olan vergi mevzuatını iyice karıştırdı.
İstisnadan yararlanamıyorsunuz!
Bakın engel şu: Ticari, zirai veya mesleki kazancı olanlar zaten istisnadan yararlanamıyorlar. Bunlar dışında kalan kazançların toplamı (kiralar dahil) 2015 yılında 106 bin TL’yi aşarsa (bu rakam 2014 yılında 97 bin TL olarak uygulandı) istisnanın uygulanması mümkün olmuyor.
Hatta bu 106 bin TL’lik rakamın tespitinde mükelleflerin beyanı gerekli olmayan kazançları da dikkate alınıyor. Örneğin tek işverenden alınmış stopaj yapılmış, dolayısıyla beyan edilmesi gerekmeyen ücret geliri 106 bin TL’yi aşarsa istisna uygulanması engelleniyor. Ya da beyanı gerekmeyen mevduat faizi geliri 106 bin TL’yi aşarsa istisnanın uygulanması mümkün olmuyor.
İşin daha da kötüsü, istisna kapsamında olan kazançların bu 106 bin TL’lik gelirin tespitinde dikkate alınması. Gelir vergisinden istisna olan emekli maaşınız dahi bu tutarın tespitinde dikkate alınıyor. Eğer aşarsanız, istisnadan yararlanamıyorsunuz.
Danışmanlık gerek!
Vergi sistemimiz son derece karmaşık. En azından konut kira gelirlerinin beyanı ile ilgili düzenlemelerin net, sade ve anlaşılır olması gerekir. Ancak, yapılan bu düzenleme olayı son derece zor ve karmaşık bir hale getirdi. Neredeyse, konut kira geliri elde eden emekli vatandaşlarımızın dahi bu konu ile ilgili vergi danışmanlığı alması gerekecek!
Bu karıştırma, zorlaştırma sonucunda elde edilmeye çalışılan amaç ise 2015 yılı için 3.600 TL’lik istisnadan yararlandırmamak, bu tutarın vergisini almak. Yani sineğin yağını çıkarmak.
Vergide adaleti sağlamaya çalışırken 3.600 TL’nin peşine düşmek bu adaletsizliği körükleyecektir.
Piyasalardan en fazla etkilenen kesimlerden birisini de esnaflar oluşturuyor. Bu nedenle zaman zaman esnafın Bağ-Kur borcunu ödemekte zorlandığı, ödeyemediği görülüyor.
Borçların ödenememesi sonucunda da biriktiği ve zaman içerisinde ödenemez duruma geldiği görülmektedir.
Bağ-Kur borcu bulunan sigortalılar hem sağlık yardımlarından yararlanamamakta hem de emeklilik şartlarını yerine getirse bile borcundan dolayı emekli olamamaktadır.
İşte esnafın uzun bir süredir dillendirdiği Bağ-Kur prim affı ve borçlarının silinmesi konusunda 6645 sayılı yasayla düzenleme yapılarak beyaz sayfa açılmıştı.
Yapılan bu düzenlemeye göre 12 aydan fazla süreyle Bağ-Kur prim borcu bulunanların, 31 Temmuz 2015 tarihine kadar prim borçlarını ödememeleri veya yapılandırmamaları halinde sigortalılığı durdurulacak olup bu tarih Bağ-Kurlular için önem taşımaktadır.
Durdurulma sebebi!
Bu haktan kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlarla tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışan Bağ-Kurlulardan 30.04.2015 tarihine kadar 12 ay ve daha fazla süreye ilişkin prim borcu olanlar yararlanabiliyor.
Bağ-Kur prim borçlarını, 31 Temmuz 2015 tarihine kadar ödememeleri veya yapılandırmamaları halinde Bağ-Kur sigortalılığı;
1. Prim ödemesi bulunan sigortalıların daha önce ödedikleri primlerin tam olarak karşıladığı ayın sonu itibarıyla,
2. Prim ödemesi bulunmayan sigortalıların ise tescil tarihi itibarıyla, durdurulacak.
Durdurulan süreler sigortalılık süresi olarak değerlendirilmeyeceği gibi sağlıktan yararlanma ve borcun silinmesinden dolayı emeklilik fırsatı verecek.
Bu arada hatırlatmakta yarar var, borç silinmesi 30.04.2015 tarihi öncesini kapsamakta olup, 01.05.2015 tarihinden itibaren Bağ-Kur borçlarının ödenmesi gerekiyor.