MALİ TATİLİN ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK MEVZUATINA YANSIMALARI
Mahmut ÇOLAK
SGK Müfettişi
I-GİRİŞ
Bilindiği üzere, 15.03.2007 tarihli 5604 sayılı Mali Tatil İhdas Edilmesi Hakkında Kanun 28.03.2007 tarih ve 26476 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yayım tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir.
Söz konusu Kanunun;
1 inci maddesinde;
Her yıl temmuz ayının birinden yirmisine kadar (yirmisi dâhil) mali tatilin uygulanacağı, Haziran ayının son gününün tatil günü olması halinde, mali tatilin, Temmuz ayının ilk iş gününü takip eden günden başlayacağı,
Son günü mali tatile rastlayan aşağıda belirtilen sürelerin, tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzamış sayılacağı,
2 nci maddesinde ise;
Mali tatil ilan edilen döneme rastlayan tarihlerde,
—05.05.1983 tarihli ve 2821 sayılı Sendikalar Kanunu,
—25.08.1999 tarihli ve 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu,
—22.05.2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanununa göre,
İşverenlerce yapılması gereken, iş kazası ve meslek hastalığı bildirimleri dışında kalan beyan, bildirim ve ödemeler;
—02.09.1971 tarihli ve 1479 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu Kanununa tâbi sigortalıların,
—17.10.1983 tarihli ve 2926 sayılı Tarımda Kendi Adına ve Hesabına Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kanununa tâbi sigortalıların,
—17.07.1964 tarihli ve 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununa tâbi işverenlerin,
—17.10.1983 tarihli ve 2925 sayılı Tarım İşçileri Sosyal Sigortalar Kanununa tâbi sigortalıların,
Yapmakla yükümlü olduğu iş kazası ve meslek hastalığı bildirimleri dışında kalan beyan, bildirim ve ödemelerin 1 inci maddede belirtilen süreler kadar erteleneceği,
Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları düzenlemeye Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının yetkili olduğu, bu Kanunun 1 inci maddesinde Maliye Bakanına tanınan yetkinin bu maddenin uygulanmasında Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı tarafından kullanılacağı,
Öngörülmüştür.
Bu bağlamda, anılan Kanunun 2 nci maddesinin uygulanması ilgili olarak Sosyal Güvenlik Kurumu işlemlerinin de açıklandığı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın “5604 Sayılı Mali Tatil İhdas Edilmesi Hakkında Kanunun 2 nci Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Tebliğ”i 30.06.2007 tarih ve 26568 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır (Yürürlük tarihi:01.07.2007).
Bu çalışmamızda, mali tatil uygulamasının çalışma ve sosyal güvenlik hayatına yansıması örnekler verilmek suretiyle irdelenmeye çalışılacaktır.
II- KANUNUN GENEL GEREKÇESİ
Mükelleflerin, başta Maliye Bakanlığı olmak üzere diğer kamu kurum ve kuruluşlarıyla olan ilişkilerinin yürütülmesinde, verilmesi gereken beyan ve bildirimlerin düzenlenmesinde, çeşitli yasal yükümlülüklerin tam ve zamanında yerine getirilmesinde 3568 sayılı Kanuna göre yetki almış meslek mensuplarının çok önemli bir rol oynadığı bilinmektedir. Elde edilen gelirlerin beyanı ve ödenmesi, kamu kurum ve kuruluşlarına verilmesi gereken beyan ve bildirimlerin düzenlenmesi, çeşitli yasal yükümlülüklerin tam ve zamanında yerine getirilmesi ve ortaya çıkabilecek anlaşmazlıkların çözümü gibi durumlar ciddi ve önemli kavramlar olup, ilgili yasalarda belirtilmiştir. Meslek mensupları ve personeli, başta meslek yasasında belirtilen işler olmak üzere çeşitli yasalar nedeniyle meydana çıkan, güncel mali ve ekonomi ile ilgili işler nedeniyle yoğun ve yorucu bir iş temposuyla çalışmakta, ruhen ve bedenen yorulmakta ve kendilerine ayrılan bir tatil zamanı olmadığından dolayı yeterince dinlenememektedirler. Bu durum, muhasebe işlemlerinin, mali işlemlerin ve diğer çeşitli işlerin verimini düşürmekte, düzenli olarak yürütülmesini engellemekte, ülke ekonomisine ve sosyal hayata olumsuz etkileri olmaktadır. Meslek mensupları, mükelleflerin vergiyle ilgili bütün iş ve işlemlerini (Gelir Vergisi Kanunu, Kurumlar Vergisi Kanunu, Katma Değer Vergisi Kanunu, Özel Tüketim Vergisi Kanunu, gümrük mevzuatından kaynaklanan vergiler, diğer bütün vergiye yönelik mevzuat) Sosyal Sigortalar, iş mevzuatından kaynaklanan ve iş ve işlemlerini, kambiyo ve dış ticaret mevzuatından kaynaklanan işlemleri takip ederken, yoğun bir iş stresi içerisinde yaşamaktadırlar. Yapılan düzenlemenin amacı, meslek mensuplarını yoğun iş stresinden uzaklaştırarak, daha verimli ve sağlıklı çalışmalarını sağlamaya yöneliktir.
Anayasamızda belirtildiği üzere devlet, çalışma hayatının standartlarını yükseltmek, çalışma hayatını geliştirmek, çalışma barışını sağlamak, çalışmayı desteklemek ve çalışanları korumak için gerekli tedbirleri almak zorundadır. Ayrıca dinlenmenin her çalışanın hakkı olduğu da Anayasamızda belirtilmiştir. Söz konusu mali tatil uygulaması ile başta Maliye Bakanlığı olmak üzere, çeşitli kamu kurum ve kuruluşları ile meslek mensupları tatil yapabilecek olup, çalışmaların daha düzenli ve verimli olması sağlanacaktır. Tatil süresinin azami 14 gün olarak belirlenmesi sebebiyle de, mevcut işlerde gecikme yaşanmayacak, hizmetlerin aksaması veya durması gibi bir durum ortaya çıkmayacak, asgari düzeyde belirlenecek olan nöbetçi personeller vasıtasıyla yasal işlemlerin ve düzenlemelerin aksamadan devam etmesi sağlanacaktır. Maliye Bakanlığına mali tatil müessesesinin uygulanması ile ilgili olarak verilen yetkiye göre, çalışma hayatının herhangi bir aksamaya yol açmadan devam edebileceği bu kanun teklifinin yasalaşmasının, ülkemize büyük faydalar doğuracağı açıktır.[1]
III-MALİ TATİL SÜRESİNİN HESAPLANMASI
Her yıl Temmuz ayının birinden yirmisine kadar (yirmisi dâhil) mali tatil uygulanır. Haziran ayının son gününün tatil günü olması halinde, mali tatil, Temmuz ayının ilk iş gününü takip eden günden başlar ve bu ayın 20’sinde (yirmisi dâhil) sona erer.
Son günü mali tatile rastlayan iş ve işlemlerdeki idari ve kanuni süreler, mali tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren yedi gün daha uzamış kabul edilecektir.
2007 Yılı İçin Mali Tatil Süresinin Hesaplanması
2007 yılı Haziran ayının son günü (30 Haziran) Cumartesi gününe rastladığından, 2007 yılı için mali tatil, ilk işgünü olan 2 Temmuzu izleyen 3 Temmuz günü başlayacak ve 20 Temmuz (dâhil) günü sona erecektir. Dolayısıyla, 2007 yılında mali tatil 18 gün olarak uygulanacaktır.
IV-KANUN KAPSAMINDA OLAN İŞ VE İŞLEMLER
A) 506 Sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu Yönünden Uygulama
a) İşyeri Bildirgesi Yönünden
İşyeri bildirgesinin yasal olarak verilmesi gereken sürenin son gününün mali tatile rastlaması halinde, belgenin verilme süresi, mali tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzayacaktır.
Örnek uygulama
İşyerinde 06.07.2007 tarihinde sigortalı çalıştırmaya başlayan işveren, işyeri bildirgesini en geç 06.07.2007 tarihinde vermesi gerekmekte ise de, 06.07.2007 tarihinin mali tatile rastlaması nedeniyle, işyeri bildirgesi, en geç mali tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren yedinci günün (27.07.2007) sonuna kadar verilebilecektir.
b) Sigortalı İşe Giriş Bildirgesi Yönünden
Sigortalı işe giriş bildirgesinin yasal olarak verilmesi gereken sürenin son gününün mali tatile rastlaması halinde, belgenin verilme süresi, mali tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzayacaktır.
Örnek uygulama
08.06.2005 tarihinde tescil edilmiş fabrika işyerinde, 05.07.2007 tarihinde işe başlatılacak olan B sigortalısına ait sigortalı işe giriş bildirgesinin en geç 04.07.2007 tarihinde verilmesi gerekmekte ise de, 04.07.2007 tarihinin mali tatile rastlaması nedeniyle, işverence bu bildirge en geç mali tatilin sona erdiği günü takip eden yedinci günün sonuna kadar (27.07.2007 tarihinde) verilebilecektir.
c) Aylık Prim Ve Hizmet Belgesi Yönünden
Aylık prim ve hizmet belgesinin yasal olarak verilmesi gereken sürenin son gününün mali tatile rastlaması halinde, belgenin verilme süresi, mali tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzayacaktır.
Örnek uygulama
A Belediyesinin 15.05.2007–14.06.2007 dönemine ait aylık prim ve hizmet belgesini en geç 16.07.2007 tarihine kadar (14.07.2007 tarihi cumartesi gününe rastladığından belge verme süresi izleyen ilk iş günü olan 16.07.2007 tarihine uzayacaktır.) vermesi gerekmekte ise de, 16.07.2007 tarihinin mali tatile rastlaması nedeniyle, bu döneme ilişkin aylık prim ve hizmet belgesi en geç mali tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren yedinci günün sonuna kadar (27.07.2007 tarihinde) verilebilecektir.
d) İdari Para Cezasına İtiraz Ve Ödeme Yönünden
İdari para cezaları ile ilgili ödeme ve itiraza ilişkin sürenin son gününün mali tatile rastlaması halinde, bu süreler mali tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzayacaktır.
Örnek uygulama
2.000,00 YTL tutarındaki idari para cezası 20.06.2007 tarihinde işverene tebliğ edilmiş ise, bu cezanın en geç 05.07.2007 tarihine kadar ödenmesi veya itiraz edilmesi gerekmekte ise de, 05.07.2007 tarihinin mali tatile rastlaması nedeniyle, mali tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren yedinci günün (27.07.2007 tarihinde) sonuna kadar işverence ödenebilecek veya cezaya itiraz edilebilecektir.
e) Prim Ödemesi Yönünden
Prim ödeme yükümlülüğüne ilişkin sürenin son gününün mali tatile rastlaması halinde, ödeme süresi, mali tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzayacaktır.
Örnek uygulama
X Belediyesinin 15.05.2007–14.06.2007 dönemine ait prim tutarlarını, en geç 16.07.2007 tarihine kadar ödemesi gerekmekte ise de, 16.07.2007 tarihinin mali tatile rastlaması nedeniyle, bu döneme ilişkin prim tutarları en geç 27.07.2007 tarihine kadar ödenebilecektir.
f) Re’sen Hesaplanan Prim Borcuna İtiraz Yönünden
Re’sen hesaplanan prim borcuna itiraz süresinin sonunun mali tatile rastlaması halinde itiraz süresi, mali tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzayacaktır.
g) Asgari İşçilik Uygulamasından Kaynaklanan Borcun Kabulüne Dair Taahhütname Verilmesi Yönünden
Söz konusu taahhütnamenin verilmesinin son gününün mali tatile rastlaması halinde taahhütname verme süresi, mali tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzayacaktır.
h) Asgari İşçilik Tespit Komisyonunca Belirlenen Orana İtiraz Yönünden
Asgari işçilik oranına itiraz süresinin son gününün mali tatile rastlaması halinde, itiraz süresi, mali tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzayacaktır.
I) Prim Borçlarının Ertelenmesi Talebi Yönünden
Söz konusu ertelemeye ilişkin talep sürenin son gününün mali tatile rastlaması halinde, talepte bulunma süresi, mali tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzayacaktır.
i) Tespit Edilen İşkolu Kodu İle İş Kazası Ve Meslek Hastalıkları Prim Oranına İtiraz Yönünden
Söz konusu itiraza ilişkin sürenin son gününün mali tatile rastlaması halinde itiraz süresi, mali tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzayacaktır.
B) 1479 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu Kanunu ile 2926 sayılı Tarımda Kendi Adına ve Hesabına Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kanunu Yönlerinden Uygulama
a) Giriş Bildirgesi Yönünden
Giriş bildirgesi bildirimlerinin yasal olarak yapılması gereken sürenin son gününün mali tatile rastlaması halinde, bildirim süresi, mali tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzayacaktır.
Örnek uygulama
1479 sayılı Kanuna göre sigortalı olan (X), 15.04.2007 tarihinde İzmir’de kurulan bir limited şirkete ortak olmuştur. Sigortalı (X) 15.07.2007 tarihine kadar İzmir Bağ-Kur İl Müdürlüğüne (Devredilen) giriş bildirgesini vermesi ve basamak seçimini yapması gerekmekte ise de, 05.07.2007 tarihinin mali tatile rastlaması nedeniyle, bu bildirimin, 27.07.2007 tarihine kadar verilmesi halinde, giriş bildirgesi yasal sürede verilmiş sayılacaktır.
b) Sigortalılığın Sona Ermesinin Bildirilmesi Yönünden
Sigortalılığın sona ermesine ilişkin bildirimin yasal olarak yapılması gereken sürenin son gününün mali tatile rastlaması halinde, bildirim süresi, mali tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzayacaktır.
Örnek uygulama
1479 sayılı Kanuna tabi olan (C) sigortalısının sigortalılığının 21.04.2007 tarihinde sona erdiği varsayıldığında, anılan sigortalının 21.07.2007 tarihinde Erzurum Bağ-Kur İl Müdürlüğüne (Devredilen) başvurarak kaydını sildirmesi gerekmekte ise de, 19.07.2007 tarihinin mali tatile rastlaması nedeniyle, söz konusu sigortalılık kaydının en geç 27.07.2007 tarihine kadar sildirilmesi için bildirimde bulunulması durumunda, yasal sürede bildirimde bulunulduğu kabul edilecektir.
c) Askerlik Borçlanması Bedelinin Ödenmesi Yönünden
Askerlik borçlanma bedelinin yasal olarak ödenmesi gereken sürenin son gününün mali tatile rastlaması halinde, ödeme süresi, mali tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzayacaktır.
Örnek uygulama
1479 sayılı Kanuna tabi sigortalı olan (B)’ye, hesaplanan askerlik borçlanması bedeli 11.01.2007 tarihinde tebliğ edilmiştir. Buna göre, sigortalı B’nin, bildirilmiş olan askerlik borçlanması bedelini en geç 11.07.2007 tarihine kadar ödemesi gerekmekte ise de, ödeme süresinin son gününün mali tatile rastlaması nedeniyle, söz konusu bedelin en geç 27.07.2007 tarihine kadar ödemesi halinde, askerlik borçlanması geçerli sayılacaktır.
d) İdari Para Cezası Yönünden
Peşin ödeme ve itiraz için yasal olarak belirlenen sürenin son gününün mali tatile rastlaması halinde, bu süreler mali tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzayacaktır.
Örnek uygulama
1479 sayılı Kanuna göre sigortalı olan Z’ye 30.06.2007 tarihinde tebliğ edilen idari para cezasının en geç 15.07.2007 tarihine kadar üçte ikisinin ödenmesi veya bu süre içinde idari para cezasına karşı itiraz edilmesi gerekmekte ise de, 15.07.2007 tarihinin mali tatile rastlaması nedeniyle, en geç mali tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren yedinci günün sonuna kadar (27.07.2007 tarihinde) cezanın üçte ikisinin ödenmesi veya söz konusu cezaya itiraz edilmesi halinde, idari para cezasının peşin ödendiği veya cezaya karşı itirazın yasal süresi içinde yapıldığı kabul edilecektir.
e) İsteğe Bağlı Borçlanma Talebi Yönünden
İsteğe bağlı borçlanma talebine dair süre ile borçlanma bedelinin ödenmesi için öngörülen sürenin son gününün mali tatile rastlaması halinde, talep süresi, mali tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzayacaktır.
C) 4447 Sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu Yönünden Uygulama
a) İşten Ayrılma Bildirgesi Yönünden
İşten ayrılma bildirgesinin verilme süresinin son gününün mali tatile rastlaması halinde, bu süre mali tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzayacaktır.
Örnek uygulama
Konya ilinde faaliyet gösteren (ABC) işverenine ait işyerinde çalışan (Z) işçisinin iş sözleşmesinin 4447 sayılı Kanunun 51 inci maddesinde belirtilen hallerden birisine dayalı olarak 01.07.2007 tarihinde sona ermesi halinde, anılan işverence en geç 16.07.2007 tarihine kadar işten ayrılma bildirgesinin düzenlenerek Türkiye İş Kurumu Konya İl Müdürlüğüne verilmesi gerekmekte ise de bu sürenin bitim tarihinin mali tatile rastlaması nedeniyle, söz konusu bildirgenin 27.07.2007 tarihine kadar verilmesi halinde, yasal süresi içinde verilmiş kabul edilecektir.
b) İdari Para Cezası Yönünden
İdari para cezasına itiraz edilmesi veya ödenmesi gereken sürenin son gününün mali tatile rastlaması halinde, bu süre mali tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzamış sayılacağından, peşin ödeme indirimi ve taksitlendirme bu şekilde tespit edilen yasal ödeme süresi esas alınarak uygulanacaktır.
D) 4857 Sayılı İş Kanunu Ve 2821 Sayılı Sendikalar Kanunu Yönlerinden Uygulama
a) 4857 Sayılı Kanuna Göre İşyerini Bildirme Yönünden
İşyerinin bildirilmesi gereken sürenin son gününün mali tatile rastlaması halinde, bu süre mali tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzamış sayılacaktır.
b) 2821 Sayılı Kanuna Göre İşçilerin Giriş-Çıkışlarını Bildirme Yönünden
İşçilerin giriş-çıkışlarının bildirilmesi gereken sürenin son gününün mali tatile rastlaması halinde, bu süre mali tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzamış sayılacaktır.
c) 4857 Sayılı Kanun Kapsamında Uygulanan İdari Para Cezaları Yönünden
İdari para cezasının ödenmesi gereken sürenin son gününün mali tatile rastlaması halinde, bu süre tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzayacaktır. Bu durumda, peşin ödeme indirimi ve taksitlendirme bu şekilde tespit edilen yasal ödeme süresi esas alınarak uygulanacaktır.
V-KANUN KAPSAMINDA OLMAYAN İŞ VE İŞLEMLER
a) 6183, 4958 ve 5458 sayılı Kanunlara göre 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununa tabi işverenlerin yapmakla yükümlü oldukları beyan, bildirim ve ödemeler.
b) Vizite kâğıdı, sağlık belgesi, e-bildirge uygulaması kapsamında işverenlerce internet ortamında gönderilen sigortalı hesap fişi, sigortalının istirahat belgesinde gösterilen tarihlerde işyerinde çalışmadığına dair işverenlerce düzenlenen belge, sigortalı bildirim belgesi, prim ödemelerini kendileri yapan 506 sayılı Kanuna tabi sigortalıların yaptığı bütün iş ve işlemler.
c) 2925 sayılı Tarım İşçileri Sosyal Sigortalar Kanununa tabi sigortalıların bu Kanun uyarınca Sosyal Güvenlik Kurumunun ilgili birimine vermek zorunda oldukları İstek ve Tescil Belgesi ile prim ödemelerine ilişkin yükümlülükler.
d) Mali tatil süresi içinde sosyal güvenlik mevzuatının uygulanmasına yönelik denetim, kontrol, tespit, tarama ve kayıt ve belgelerin ibraz edilmesine yönelik tebligat yapılması (Ancak, kayıt ve belgelerin ibraz edilmesi için verilen sürenin son gününün, mali tatile rastlaması halinde, kayıt ve belgelerin, mali tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren yedi gün içinde ibraz edilmesi durumunda, kayıt ve belgelerin ibrazına ilişkin yükümlülüğün yasal süresi içinde yerine getirildiği kabul edilerek, idari para cezası uygulanmayacaktır.).
e) 4857 sayılı İş Kanunu ve 2821 sayılı Sendikalar Kanununa tabi işverenlerin işyerlerinde meydana gelen iş kazasının ve tespit edilecek meslek hastalığını Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Bölge Müdürlüğüne bildirme yükümlülüğü ve işverenin, toplu işçi çıkarmak istediğinde bunun en az otuz gün önceden bir yazı ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Bölge Müdürlüğüne ve Türkiye İş Kurumuna bildirme yükümlülüğü.
f) 4857, 2821 ve 4447 sayılı Kanunlara tabi işverenler nezdinde çalışma hayatı ile ilgili mevzuatın uygulanmasının denetim ve teftiş işlemleri; yetki tespiti, bireysel iş uyuşmazlıkları, ihbar, şikayet incelemeleri hariç, çalışma mevzuatını ilgilendiren düzenlemesi mali mevzuatça yapılmış kayıt ve belgelerin ibrazı (ancak söz konusu kayıt ve belgelerin ibraz edilme süresinin son gününün mali tatile rastlaması halinde, kayıt ve belgeler, mali tatilin son gününü izleyen yedinci günün sonuna kadar ibraz edilebilecektir).
g) 506, 2821, 4447, 4857, 1479, 2926, 6183 sayılı Kanunlar gereğince ilgili kurumlarca gönderilecek tebligatlar ile sigortalılar veya işverenler tarafından açılacak davalarda dava açma süreleri.
VI-SONUÇ VE ÖNERİ
Mali tatil uygulaması ile sosyal güvenlik mevzuatı kapsamında yapılacak denetim ve teftişlerin engellenmediği, işverenlerin defter ve belgelerini sigorta uygulamaları açısından ibraz etme ve incelemeye arz etme fonksiyonlarının tehir edilmediği açıkça görülmektedir. Halbuki vergi uygulamalarında, inceleme dahil ödev ve sorumluluklara tatil devresinde bir opsiyon tanındığı ve bunların belli bir süre tehir edildiği görülmektedir. Kısaca vergi uygulamaları açısından defter-belge ibrazı için vergi inceleme elemanı bu yetkisini kullanamayacak ve mükellef bu dönemde incelenmeme tatil hakkından istifade edecek, öte yandan aynı mükellef kayıt ve belgelerini sosyal güvenlik uygulamaları yönünden ibraz etme yükümlülüğüne girecektir. Yani aynı mükellefin vergi ve sosyal güvenlik sorumlulukları açısından paralellik ve uygulama bütünlüğü tesis edilemeyecektir. Yapılması gereken, vergi mükelleflerine tanınan mali tatil süresince incelenmeme hakkının eşanlı olarak işverenlere ya da genel tabiri ile işveren konumundaki mükelleflere de tanınması kanun bütünlüğü açısından önemli ve gereklidir.[2]
Yukarıda belirttiğimiz üzere Tebliğde de, çalışma ve sosyal güvenlik mevzuatının uygulanmasına yönelik denetim ve teftişler için kayıt ve belgelerin ibraz edilmesine yönelik tebligatın yapılabileceği yer almıştır. Ancak, kayıt ve belgelerin ibraz edilmesi için verilen sürenin son gününün, mali tatile rastlaması halinde, kayıt ve belgelerin, mali tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren yedi gün içinde ibraz edilebileceği ve bundan dolayı idari para cezası uygulanmayacağı hususu da Tebliğde ayrıca belirtilmiştir. Kanaatimizce, 5604 sayılı Kanun bu hususa cevaz vermemektedir. Yani, kayıt ve belgelerin ibrazına ilişkin tebligatın son günü mali tatile rastlaması durumunda dahi, işveren (mükellef) kayıt ve belgeleri ibrazla yükümlüdür. Süre ertelemesi sadece ve sadece iş kazası ve meslek hastalığı bildirimleri dışında kalan beyan, bildirim ve ödemeler için geçerlidir. Yapılması gereken, söz konusu Tebliğin anılan maddesinin (8ç-8e) 5604 sayılı Kanuna uyumlu hale getirilmesi gerekir.
[2] ÇOLAK Mustafa, Mükelleflerin Mali Tatil Döneminde İncelenmeme Hakları Konusunda Çelişkili İkili Yapı, Yaklaşım, Mayıs 2007