ÖZEL EĞİTİM KURUMLARINDA KATMA DEĞER VERGİSİ UYGULAMASI
I. GİRİŞ
Ülkemizde eğitim öğretim hizmetleri büyük ölçüde devlet okullarında yürütülmektedir. Bunun yanında hızla gelişen ve devletin yükünü hafifleten özel eğitim kurumları da eğitim sisteminin vazgeçilmez öğeleridir. Özel eğitim kurumları tarafından öğrencilere eğitim öğretim hizmetinin yanında yemek, barınma ve servis hizmeti de verilebilmektedir.
Özel eğitim kurumları tarafından verilen eğitim-öğretim hizmetleri katma değer vergisine tabidir. Bu okullarda eğitim öğretim hizmetleri ile birlikte öğrencilere verilen yemek, servis, barınma gibi hizmetlere uygulanması gereken katma değer vergisi oranı uzunca bir süre mükellefleri tereddüde düşürmüştür.
2004/8301[1] sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile öğrenci taşıma servis hizmetleri ve özel yurtlarda verilen hizmetlere uygulanacak KDV oranı % 8 olarak belirlenmiştir. Fakat anılan Bakanlar Kurulu Kararında özel okullar tarafından öğrencilere verilen yemek hizmetlerine ilişkin bir belirleme yapılmamıştır. Yazımızda eğitim öğretim hizmetinin tanımı yapılarak bu hizmetlere uygulanması gereken KDV oranı irdelenecektir.
II. EĞİTİM ÖĞRETİM HİZMETLERİNDE KDV
Bilindiği üzere 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 1/1 inci maddesine göre; Türkiye’de, ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetler katma değer vergisine (KDV) tabidir. 2002/4480 sayılı Bakanlar Kurulu Kararına[2] göre KDV oranı (I) sayılı listede yer alan teslim ve hizmetler için % 1, (II) sayılı listede yer alan teslim ve hizmetler için % 8, bu listede yer almayan vergiye tabi işlemler için ise % 18’dir.
KDV Kanununa ekli (II) sayılı listenin B/4 alt bendi 2004/8301 sayılı BKK ile değiştirilmiştir. Bu bende göre, üniversite ve yüksekokullar ile 625 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu, 2828 sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu ve 573 sayılı Özel Eğitim Hakkında Kanun Hükmünde Kararname kapsamında verilen eğitim ve öğretim hizmetleri, "Okul Servis Araçları Hizmet Yönetmeliği" kapsamında verilen öğrenci taşıma servis hizmetleri ile "Özel Öğrenci Yurtları Yönetmeliği" hükümlerine tabi yurtlarda verilen hizmetler % 8 oranında vergiye tabidir.[3]
Ayrıca anılan listenin 6 ncı sırasının sonuna “kurşun kalem, boya kalemleri, sulu boya ve pastel boyalar, okul defterleri, silgi, kalemtıraş, cetvel, pergel, gönye, iletki” ibaresi eklenmiştir. Böylece sayılan mal teslimlerinde katma değer vergisi oranı % 8’e indirilmiştir.
II.1. Milli Eğitim Temel Kanununa Göre Eğitim Öğretim Hizmetleri
Ülkemizde eğitim öğretim hizmetleri 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu çerçevesinde yürütülmektedir. Milli Eğitim Temel Kanununun 18 inci maddesine göre; örgün eğitim, okul öncesi eğitim, ilköğretim, ortaöğretim ve yükseköğretim kurumlarını kapsar.
Okul öncesi eğitim, mecburi ilköğrenim çağına gelmemiş çocukların eğitimini kapsar. Bu eğitim isteğe bağlıdır. İlköğretim, 6-14 yaşlarındaki çocukların eğitim ve öğretimini kapsar. İlköğretim, kız ve erkek bütün vatandaşlar için zorunludur ve Devlet okullarında parasızdır. İlköğretim kurumları sekiz yıllık okullardan oluşur. Ortaöğretim, ilk öğretime dayalı, en az üç yıllık öğrenim veren genel, mesleki ve teknik öğretim kurumlarının tümünü kapsar. Devlet okulları tarafından verilen bu hizmetler ticari mahiyette olmadığı için KDV ye tabi değildir.
II.2. Özel Öğretim Kurumlarında Verilen Eğitim Öğretim Hizmetleri
625 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanununun üçüncü maddesine göre özel öğretim kurumu açmak için Milli Eğitim Bakanlığından “kurum açma izni” alınır. Anılan Kanunun birinci maddesinde bu Kanuna tabi olan özel öğretim kurumları sayılmıştır. Bunlar; okul öncesi eğitim, ilköğretim, ortaöğretim kurumları ve bu düzeyde haberleşme ile öğretim yapan kuruluşlar, çeşitli kurslar, dershaneler, öğrenci etüd eğitim merkezleri, biçki dikiş kursları ve benzeri kurumlardır.
2004/8301 sayılı BKK’dan önce sadece “ilgili Bakanlıktan faaliyette bulunma izni alan özel okullar ve kreşlerde verilen eğitim öğretim hizmetleri” % 8 oranında KDV ye tabiydi. 2004/8301 sayılı BKK ile bu ifade “...625 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu ...kapsamında verilen eğitim ve öğretim hizmetleri” şeklinde değiştirilmiştir. Bu durumda okul öncesi eğitim, ilköğretim, ortaöğretim kurumları ve bu düzeyde haberleşme ile öğretim yapan kuruluşlar, çeşitli kurslar, dershaneler, öğrenci etüd eğitim merkezleri, biçki dikiş kursları ve benzeri kurumlar tarafından verilen eğitim öğretim hizmetleri % 8 KDV ye tabidir.
II.3. Özel Eğitim Hakkında 573 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye Göre Özel Eğitim Okulları Tarafından Verilen Eğitim Ve Öğretim Hizmetleri
573 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 18 inci maddesine göre durumları ayrı bir okulda özel eğitim gerektiren bireyler için özür ve özelliklerine uygun gündüzlü veya yatılı özel eğitim okulları açılır. Özel eğitim gerektiren birey, çeşitli nedenlerle, bireysel özellikleri ve eğitim yeterlilikleri açısından akranlarından beklenilen düzeyden anlamlı farklılık gösteren bireyi ifade eder.
Gerçek ve tüzel kişiler özel eğitim gerektiren bireylerin eğitim ve öğretimleri için 08.06.1965 tarihli ve 625 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunundaki esaslara uygun olarak özel okul veya kurum açabilirler.
Bu kurumlar tarafından verilen eğitim öğretim hizmetleri de % 8 oranında KDV ye tabidir.
II.4. 2828 Sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu
2828 sayılı Kanunun 3/e maddesinde sosyal hizmet kuruluşları sayılmaktadır. Bunlar bu Kanun amaçlarına uygun olarak faaliyette bulunan çocuk yuvaları, yetiştirme yurtları, kreş ve gündüz bakımevleri, huzurevleri, bakım ve rehabilitasyon merkezleri, çocuk ve gençlik merkezleri, kadın veya erkek konukevleri, toplum veya aile danışma merkezleri, aile danışma ve rehabilitasyon merkezleri ile çok amaçlı sosyal hizmet kuruluşlarıdır.
Anılan Kanunun 34 üncü maddesine göre Kurum dışındaki kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek kişiler ve özel hukuk tüzelkişilerince bu Kanun kapsamına giren sosyal hizmet kuruluşlarının kurulmasına, teşvik edilmesine ve açılış izinlerinin verilmesine, varsa ücret tarifelerinin tespitine ilişkin usul ve esaslar ile bu kuruluşların hizmet ve personel standartları bir yönetmelikle düzenlenir. Bu yönetmeliğe göre kurulan özel sosyal hizmet kuruluşları tarafından verilen eğitim öğretim hizmetlerine uygulanacak KDV % 8’dir.
II.5. Öğrenci Taşıma Servis Hizmetleri
Okul Servis Araçları Hizmet Yönetmeliğine[4] göre taşıma, bir ücret karşılığında okul öncesi eğitim, ilköğretim ve ortaöğretim ile yüksek öğretim öğrencilerinin kamuya açık karayolunda minibüs ve otobüs gibi taşıtlarla evden okula, okuldan eve getirilip götürülmesini; okul servis aracı ise genel olarak okul öncesi eğitim, ilköğretim, ortaöğretim ve yüksek öğretim öğrencileri ile sadece rehber personel taşınmalarında kullanılan taşıtı ifade eder.
Okul servis aracı işletenler özel izin belgesi almak zorundadırlar. Özel izin belgesi ile okul servis aracı işleten mükellefler öğrenci taşıma servis hizmetleri için % 8 KDV tatbik edecektir. Öğrenci dışındaki kimselerin taşınmasında % 18 oranında KDV uygulanması gerekir.
II.6. Özel Öğrenci Yurtları Yönetmeliğine[5] Tabi Yurtlarda Verilen Hizmetler
Orta öğretim ve yüksek öğretim kurumlarında öğrenim görmekte olan öğrencilere hizmet veren özel öğrenci yurtları bu Yönetmeliğe tabidir. Yurt, orta öğrenim öğrencilerinin barınma, beslenme ve diğer sosyal ihtiyaçlarının karşılandığı yeri ifade etmektedir.
Yönetmeliğin beşinci maddesine göre Türkiye Cumhuriyeti uyruklu gerçek kişiler ile özel hukuk tüzel kişileri, bu Yönetmelikte belirtilen esaslara uygun olmak kaydıyla orta öğrenim veya yüksek öğrenim öğrencileri için yurt açabilir. Yurt ücretleri, sözleşmede belirtildiği şekilde peşin veya taksitler halinde tahsil edilir. Alınacak ücretler, kayıt sırasında yapılan sözleşmelerde ayrıntılarıyla belirtilir. Yönetmeliğin 48 inci maddesine göre verilecek yemeklerin türleri ve nicelikleri bir öğrenciye gerekli olan besin maddelerini, kaloriyi ve vitaminleri sağlayacak nitelikte olmalıdır. Yemek listelerinin düzenlenmesinde mevsimler ve öğrencilerin gelişim özellikleri dikkate alınır.
Özel öğrenci yurtlarında öğrencilerin barınma, beslenme ve diğer sosyal ihtiyaçları karşılanmaktadır. Bu kurumlarda verilen hizmetler herhangi bir ayrıma tabi tutulmaksızın % 8 oranında katma değer vergisine tabidir.
III. UYGULAMA
Yukarıda izah edildiği gibi; 2004/8301 sayılı BKK ile yapılan değişiklikten sonra, üniversite ve yüksekokullar ile 625 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu, 2828 sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu ve 573 sayılı Özel Eğitim Hakkında Kanun Hükmünde Kararname kapsamında verilen eğitim ve öğretim hizmetleri, "Okul Servis Araçları Hizmet Yönetmeliği" kapsamında verilen öğrenci taşıma servis hizmetleri ile "Özel Öğrenci Yurtları Yönetmeliği" hükümlerine tabi yurtlarda verilen hizmetler % 8 oranında vergiye tabidir.
Bu değişiklik sonrasında 625 sayılı Kanuna göre faaliyette bulunan her çeşit kurslar, dershaneler, öğrenci etüd eğitim merkezleri, biçki dikiş kursları ve benzeri kurumlarda verilen eğitim ve öğretim hizmetlerinde de % 8 oranında KDV oranı uygulanır. Bunun yanında öğrenci taşıma servis hizmetleri ile yurtlarda verilen hizmetler için de KDV oranı % 8’dir.
III.1. Eğitim Öğretim Hizmetinin Tanımı
Bu noktada en önemli mesele KDV Kanununda geçen eğitim öğretim hizmetinin tanımının yapılmasıdır. Vergi kanunlarında yer alan tüm ifadeler lafzı ve ruhu ile birlikte değerlendirilmek durumundadır. Eğitim öğretim hizmeti, hizmetten yararlananların beden, zihin ve duygusal açıdan gelişmelerini sağlayan, öğrencileri istidat ve kabiliyetleri yönünden yetiştirerek hayata ve bir üst öğrenime ya da iş alanlarına hazırlayan, onlara vatandaşlığa ilişkin temel bilgi, beceri, davranış ve alışkanlıklarla asgari ortak bir genel kültür kazandıran, kişi ve toplum sorunlarını tanıma, çözüm yolları arama ve yurdun iktisadi, sosyal ve kültürel kalkınmasına katkıda bulunma bilincini veren ve çeşitli kademelerde bilimsel öğretim yapılan faaliyetler bütünüdür.
Eğitim öğretim sırasında doğrudan eğitim öğretim faaliyetinin içine girmese de bazı ek hizmetlerin verilmesi zorunlu olabilmektedir. İlköğretim, ortaöğretim ve yükseköğretim faaliyetleri yanında öğrencilerin yeme içme, barınma, kırtasiye, ulaşım, kıyafet gibi ihtiyaçları da özel okul işletmeleri tarafından temin edilebilmektedir. Mükellefler uzunca bir süre bu hizmetlerin tabi olacağı katma değer vergisi oranı ile ilgili olarak tereddüt yaşamışlardır. Çünkü bu hizmetlerin eğitim öğretim içinde bir hizmet olarak düşünülmesi durumunda % 8, ayrı bir hizmet olarak görülmesi durumunda % 18 KDV uygulanması gerekmektedir. 2004/8301 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile öğrenci taşıma servis hizmetlerinde uygulanacak KDV % 8 olarak belirlenmiştir. Servis hizmetlerine uygulanacak KDV konusunda tereddüt kalmamıştır.
III.2. Maliye Bakanlığına Göre Eğitim Öğretim Hizmetlerinde KDV
Uygulamada bu türdeki ek hizmetlerin eğitim öğretim hizmeti sayılıp sayılmayacağı ve bu hizmetler karşılığı alınan bedellerin hangi oranda KDV’ye tabi olduğu konusunda çeşitli tereddütler hasıl olmuştur. Maliye Bakanlığı, Bakanlık ve Defterdarlıklar bazında vermiş olduğu özelgelerle konuyu aydınlatmaya çalışmıştır. Fakat farklı tarihlerde farklı birimlerce verilen özelgeler bu hususta tam bir fikir ve uygulama birliği olmadığını göstermektedir. Maliye Bakanlığının 01.06.2000 tarih ve 26299 sayılı yazı ile Milli Eğitim Bakanlığına verdiği görüş şu şekildedir.
“...Yukarıda açıklanan hükümler uyarınca, pansiyon, yemek ve servis hizmetlerinin bizzat Bakanlığınızdan faaliyette bulunma izni alan özel okullar tarafından kendi öğrencilerine verilmesi halinde söz konusu pansiyon, yemek ve servis hizmetlerinin eğitim ve öğretim hizmetleri kapsamı içerisinde bir bütün olarak değerlendirilerek % 8 oranında katma değer vergisine tabi tutulması, ancak söz konusu hizmetlerin bu okullar kontrolünde olsa bile dışarıdaki kişiler tarafından verilmesi durumunda eğitim ve öğretim hizmetleri dışında ayrı bir hizmet söz konusu olacağından bu şekilde verilen pansiyon, yemek ve servis hizmetlerinde % 17 nispetinde[6] katma değer vergisi hesaplanması gerekmektedir...”
Maliye Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğüne hitaben gönderdiği bu yazıda, özel okulların kendi öğrencilerine hizmet vermesi ile bu okulların kontrolünde olsa dahi üçüncü kişiler tarafından verilen hizmetleri ayırmıştır. Buna göre yalnızca özel okulların bizzat kendi öğrencilerine üçüncü kişiler müdahil olmaksızın verdiği yemek, servis ve pansiyon hizmetlerinde % 8 oranında KDV uygulanacak, bu hizmetlerin dışarıdaki kişiler tarafından verilmesi durumunda KDV oranı yüzde 18 olacaktır.
Uygulamaya bakıldığında bu hizmetlerin iki şekilde yürütüldüğü görülmektedir. Bazı özel okul işletmeleri, bu tip hizmetleri kendi bünyesinde, kendi personel ve ekipmanlarıyla iktisadi işletmesine dahil bina, araç ve gereçleri kullanarak doğrudan kendisi yapmaktadır. Maliye Bakanlığının yukarıda yer alan görüşüne göre bu şartlar altında yemek, servis ve pansiyon hizmetleri de eğitim ve öğretim hizmeti olarak mütalaa edilecek ve % 8 oranında KDV tatbik edilecektir.
Bazı özel okul işletmeleri ise bu hizmetleri dışarıdan satın alma (outsource) yöntemini tercih etmekte ve bu hizmetleri başka bir işletmeye yaptırtmaktadır. Kimi durumlarda yemek, okulda ya da okul dışında hazırlanmakta kimi durumlarda yalnızca yemeklerin hazırlanması bu ikinci firma tarafından yapılmakta yemek servisi okul personeli tarafından gerçekleştirilmektedir. Servis hizmetinde ise taşımacılık işi ile uğraşan bir işletme ile sözleşme yapılmakta ve öğrencilerin evleri ile okul arasındaki ulaşımları temin edilmektedir.
Sonuç ne olursa olsun outsource yöntemini seçmiş olan özel okullar bu hizmetleri diğer mükelleflere ihale etmekte ve bu hizmetler başka bir ticari organizasyon çatısı altında yürütülmektedir. Maliye Bakanlığının yukarıda yer alan görüşüne göre bu hizmetlerin dışarıdan satın alındığı durumda uygulanacak KDV oranı % 18’dir. Bursa Defterdarlığının 10.12.2003 tarih ve 4719 sayılı özelgesinde de aynı yaklaşım korunmaktadır:
“...Buna göre, 625 sayılı Kanun hükümleri gereğince ilgili Bakanlıktan faaliyette bulunma izni alan özel okullarda verilen eğitim ve öğretim hizmetleri ile bizzat okul tarafından verilmesi halinde yemek ve servis hizmetleri (Okulun öğrencilerine kendi bünyesinde, personeline hazırlattırarak yemek vermesi, okulun aktifinde kayıtlı araçlarla servis hizmetinde bulunması gibi) bir bütün olarak değerlendirilmesi gereken eğitim, öğretim hizmetleri kapsamında sayılarak % 8 oranında katma değer vergisine tabi bulunmaktadır. Ancak, yemek ve servis hizmetlerinin okulun gözetimi ve kontrolü altında bile olsa üçüncü kişiler tarafından öğrencilere verilmesi durumunda, eğitim ve öğretim hizmetlerinden ayrı, müstakil bir hizmet söz konusu olacağından genel oranda KDV (% 18) uygulanması gerekmektedir...”
Maliye Bakanlığının 19.10.2001 tarih ve 56306 sayılı yazısı ile verilen özelgede farklı bir değerlendirme yer almaktadır. Bu özelgede yer alan görüşe göre yukarıda yer alan özelgeden farklı olarak uygulanacak KDV oranı öğrenciye verilen belgenin kim tarafından düzenlendiğine bakılarak belirlenecektir. Buna göre öğrenciye verilen hizmet faturasını servis ya da yemek firması düzenlerse % 18, bizzat okul düzenlerse % 8 KDV tatbik edilecektir. Anılan özelgede,
“...Bu çerçevede, bizzat okul tarafından verilecek yemek hizmeti eğitim ve öğretim hizmeti kapsamında değerlendirilerek % 8 oranında katma değer vergisine tabi olacaktır. Ancak yemek hizmetinin okulun kontrolünde olsa bile dışarıdaki kişiler tarafından verilmesi durumunda, eğitim ve öğretim hizmeti kapsamı dışında ayrı bir hizmet söz konusu olacağından % 18 oranında katma değer vergisi uygulanması gerekmektedir. Buna göre, servis ücreti ve yemek parası dahil eğitim ve öğretim hizmeti için alınan bedele % 8 oranında katma değer vergisi uygulanacaktır. Dışarıdan sağlanan yemek hizmetine ait tutarın faturadan ayrılarak % 18 oranında katma değer vergisine tabi tutulmasına gerek bulunmamaktadır. Ancak dışarıdan sağlanan yemek hizmeti için ayrıca fatura düzenlenmesi halinde bu tutara % 18 oranında katma değer vergisi uygulanması gerekmektedir....”
Bu özelgeye göre, özel okul işletmesi yemek hizmeti için ayrıca fatura düzenlemediği sürece % 8 oranında katma değer vergisi uygulayacaktır. Bunun için öğrenciye verilen hizmet karşılığında yalnızca eğitim-öğretim hizmeti şeklinde bir fatura düzenlenmesi gerekmektedir.
Görüldüğü gibi yukarıda yer alan son özelgeye göre özel okul işletmesi tarafından dışarıdan sağlanan yemek veya servis hizmeti için öğrenciye ayrıca fatura düzenlendiği ya da bu hizmetlere ait faturada yemek ve servis hizmetinin ayrıca gösterildiği veyahut faturanın dışarıdan hizmet sağlayan üçüncü kişiler tarafından doğrudan öğrenci adına düzenlendiği durumda KDV oranının % 18 olması gerekmektedir.
Maliye Bakanlığının 01.06.2000 tarih ve 26299 sayılı yazı ile Milli Eğitim Bakanlığına verdiği görüş ile yukarıda yer alan 19.10.2001 tarih ve 56306 sayılı yazıda yer alan görüş mükelleflerin bir kısmını tereddüde düşürmüş ve aynı mahiyetteki hizmetler için farklı oranlarda KDV tatbik edilmesine neden olmuştur. 2004/8301 sayılı BKK ile öğrencilere verilen taşıma servis hizmetleri de % 8 oranında KDV ye tabidir. Bu nedenle eğitim öğretim hizmetlerine ek olarak verilen bu hizmete uygulanacak KDV oranı konusunda bir sorun kalmamıştır. Anılan BKK ile öğrencilere verilen yemek hizmetlerine uygulanması gereken KDV oranı hakkında bir değişiklik yapılmamıştır. Ancak konu mukteza bazında çözümlenmiş olup eğitim öğretim hizmeti kapsamında mütalaa edilmesi gereken yemek ve benzeri hizmetlere de % 8 oranında KDV tatbik edilmesi gerekir.
IV. DEĞERLENDİRME
Yazımızın yukarıda yer alan bölümlerinde açıklandığı üzere özel okullarda verilen eğitim ve öğretim hizmetlerinin tanımının net olarak yapılması gerekmektedir. Çünkü bu hizmetlerden hangilerinin % 8 oranında hangilerinin % 18 oranında KDV’ye tabi olacağını bu tanım belirleyecektir.
KDV oranındaki bu farklılık, özel okul işletmelerinin yemek ve servis hizmetlerine ilişkin yatırım kararlarında da belirleyici bir rol oynamaktadır. İki oran arasında % 10’luk bir fark bulunmaktadır. Yemek ve servis hizmetlerine % 8 KDV tatbik edebilmek için çoğu özel okul işletmesi kendi mutfak ve yemekhanesini hizmete sokmuş ya da satın aldığı servis araçları ile öğrencilerin ulaşımlarını bizzat sağlama yolunu seçmiştir. 2004/8301 sayılı BKK ile servis hizmetleri % 8 oranında KDV ye tabi olduğu için bu sorun yalnızca yemek hizmetlerinde devam edecektir.
Vergi uygulamalarının iktisadi aktörlerin karar verme sürecindeki etkisi yadsınamaz. Ancak, bu konudaki farklı uygulamalar eğitim öğretim kurumlarını asıl işleri olan eğitimcilik dışında işlerle de uğraşmaya itmiştir. Bu nedenlerle eğitim-öğretim hizmetinin tanımı net olarak yapılmalı ve hangi hizmetlerin eğitim-öğretim kapsamı içinde mütalaa edilerek % 8 oranında katma değer vergisine tabi olacağı hususunda mükellefler aydınlatılmalıdır. Bu hususta mükellefler Maliye Bakanlığından özelge talep edebilirler.
V. SONUÇ
Bilindiği gibi üniversite ve yüksekokullar ile 625 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu, 2828 sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu ve 573 sayılı Özel Eğitim Hakkında Kanun Hükmünde Kararname kapsamında verilen eğitim ve öğretim hizmetleri, "Okul Servis Araçları Hizmet Yönetmeliği" kapsamında verilen öğrenci taşıma servis hizmetleri ile "Özel Öğrenci Yurtları Yönetmeliği" hükümlerine tabi yurtlarda verilen hizmetler % 8 oranında vergiye tabidir. Her çeşit kurslar, dershaneler, öğrenci etüd eğitim merkezleri, biçki dikiş kursları ve benzeri kurumlarda verilen eğitim ve öğretim hizmetlerinde de % 8 oranında KDV tatbik edilir.
Fakat uygulamada eğitim öğretim hizmeti yanında özel okullarda verilen yemek, pansiyon, servis hizmetlerine farklı oranlarda KDV tatbik edildiği, bu hususta Maliye Bakanlığı tarafından verilen özelgelerin yanlış anlaşıldığı görülmüştür.
2004/8301 sayılı BKK ile üniversite ve yüksekokullar ile 625 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu, 2828 sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu ve 573 sayılı Özel Eğitim Hakkında Kanun Hükmünde Kararname kapsamında verilen eğitim ve öğretim hizmetleri, "Okul Servis Araçları Hizmet Yönetmeliği" kapsamında verilen öğrenci taşıma servis hizmetleri ile "Özel Öğrenci Yurtları Yönetmeliği" hükümlerine tabi yurtlarda verilen hizmetlere uygulanan KDV oranı % 8 olarak belirlenmiştir. Fakat anılan BKK ile öğrencilere eğitim kurumlarında verilen yemeklere uygulanacak KDV oranı konusunda bir belirleme yapılmamıştır.
Bizim kişisel görüşümüze ve Maliye Bakanlığının mukteza bazında kabul ettiği uygulamaya göre -özel eğitim kurumlarının devletin asli fonksiyonu olan eğitim hizmetlerine katkısı da dikkate alınarak- öğrencilere verilen yemek hizmetlerinin de eğitim öğretim hizmetleri kapsamında mütalaa edilmesi ve bu hizmetlere de % 8 oranında katma değer vergisi tatbik edilmesi gerekir.
ŞABAN KÜÇÜK
MALİYE MÜFETTİŞİ
[1] 29.12.2004 tarih ve 25685 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.
[2] 30.07.2002 tarih ve 24831 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.
[3] 4 numaralı bendin 2004/8301 sayılı BKK ile değişmeden önceki hali “üniversite ve yüksekokullar ile 625 sayılı Kanun hükümlerine göre ilgili bakanlıktan faaliyette bulunma izni alan özel okullar ve kreşlerde verilen eğitim ve öğretim hizmetlerinde KDV oranı % 8’dir.” şeklindeydi.
[4] 14.06.2003 tarih ve 25138 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.
[5] 03.12.2004 tarih ve 25659 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.
[6] Halihazırda % 18 olarak uygulanmakta olan genel oran ifade edilmektedir.