Özelge talep et, rahat et!

Özelge müessesesi ile amaçlanan; mükelleflerin idarenin görüşü doğrultusunda hareket etmelerinin sağlanması, vergi ile ilgili olarak uygulamada karşılaşılacak sorunların baştan çözüme kavuşturulması.

Özelge nereden istenir?

Özelgelerin, mükelleflerin Gelir veya Kurumlar Vergisi bakımından sürekli mükellefiyetlerinin bulunduğu vergi dairesi başkanlıkları ile vergi dairesi başkanlığı bulunmayan illerde defterdarlıklardan talep edilmesi gerekmekte.
Diğer mükellef veya vergi sorumluları özelge talepleri için, ikametgâh veya kanuni merkezlerinin bulunduğu vergi dairesi başkanlıkları ile vergi dairesi başkanlığı bulunmayan illerde defterdarlıklara; ikametgâhı veya kanuni merkezi bulunmayanlar ise Ankara, İstanbul ve İzmir Vergi Dairesi başkanlıklarından herhangi birine başvurabilirler.
Özelge isteyebilmek için herhangi bir harç (bedel) ödenmesine ise gerek yok.

Dilekçeyle mi başvurulacak?

Özelge talepleri, Gelir İdaresi Başkanlığı'nın internet sitesinde (www.gib.gov.tr) bir örneği yer alan "Özelge Talep Formu" kullanılmak suretiyle yapılıyor. Söz konusu form kullanılmaksızın yapılan özelge talepleri ise kabul edilmiyor.
Özelge talebinde bulunmadan önce, Gelir İdaresi Başkanlığı'nın internet adresinde yer alan özelge havuzunu inceleyerek durumunuza uygun bir özelgenin daha önce verilip verilmediğini tespit etmekte de büyük yarar var.

Özelge talep edilemeyecek durumlar neler?

Özelgeler, mükelleflerin ve vergi sorumlularının vergi durumları ve vergi uygulaması bakımından müphem ve tereddüdü mucip gördükleri hususlar hakkındaki izahat taleplerine ilişkin olarak veriliyor.
Mükelleflerin aşağıdaki başvurularının ise özelge uygulaması kapsamında değerlendirilmesi mümkün değil:
- Başkalarının vergi durumları hakkında bilgi ve izahat talepleri,
- Yargıya intikal etmiş olaylara ilişkin izahat talepleri,
- Hakkında vergi incelemesi yapılmakta olan mükelleflerce veya vergi sorumlularınca incelemeye konu olan işlemlerle ilgili izahat talepleri,
- Somut bir olaya dayanmayan, teorik hususlara ilişkin bilgi ve izahat talepleri,
- Mükelleflerin ve vergi sorumlularının vergi uygulamaları ile ilgili işlemlerinin gerçekleşmesinden sonra yaptıkları başvurular.
Öte yandan özelge taleplerinin, mükellefler ile vergi sorumluları, bunların mirasçıları, yetki belgesine sahip kanuni temsilcileri veya vekillerince yapılması gerekmekte. Söz konusu kişiler tarafından yapılmayan özelge talepleri karşılanmıyor.

Meramınızı iyi anlatmanız gerekiyor!

Özelge talebinde bulunurken, içinde bulunulan durumun ve tereddüt edilen hususun gerçeğe en uygun şekilde ve ayrıntılı olarak ifade edilmesi büyük önem arz etmekte. Zira, yetkili makamlar görüşünü belli bir hadisenin kendilerine intikal ettiriliş tarzına göre oluşturmakta. Özelgenin sağlayacağı hukuki korumadan bahsedebilmek için, bilgi verilen konudaki maddi unsurların, o bilgiye göre uygulama yapılan olaylarda da aynen bulunması gerekmekte.

Özelgeye uymak zorunlu mu?

İdare tarafından verilen özelgeye uymak mecburi değil. Yani eğer siz durumunuza uygulanması gereken düzenlemeleri farklı değerlendiriyorsanız, verilen özelgeye muhalif kalarak farklı davranmanız mümkün. Ancak unutulmaması gereken husus şu; eğer bir vergi incelemesi geçirirseniz, söz konusu hususun tenkit edilebilme ihtimali oldukça yüksek olacaktır.

Özelgeye dava açılabilir mi?

Özelgeler etkili hukuki işlemler olmadıklarından, yani uygulanmaları zorunlu bulunmadığından; idare veya vergi mahkemelerinde haklarında iptal davası açılabilmesi mümkün değil.

Özelgeye uygun davransanız bile incelenebilir misiniz?

Geçtiğimiz dönemde yapılan yasal değişiklikler ile özelgelerin etkinliği ve mükellef hakları bakımından sağladıkları hukuki korumanın kapsamı artırılmış durumda. Ancak yine de özelge aldığınız bir hususla ilgili düşük ihtimalle de olsa, incelemeye alınmanız ve tenkit edilmeniz mümkün.
Böyle bir durumda bazı özel düzenlemeler cari. Eğer mükellefin almış olduğu özelgeye uygun olarak hareket ettiği bir duruma ilişkin vergi incelemesi yürütülürse, öncelikle inceleme tutanağı düzenlenmesi aşamasında ilgililerin ibraz ettikleri özelgelerin tutanağa alınması zorunlu. Ayrıca özelgeye rağmen tanzim edilen vergi inceleme raporlarının rapor okuma komisyonlarınca değerlendirilmesi de özel esaslara bağlanmış durumda. Bahis konusu raporlar, üyeleri Bakan tarafından belirlenen 5 kişilik bir komisyonca değerlendiriliyor ve komisyonun kararları inceleme elemanını da bağlıyor.

Eğer rapor komisyondan da geçerse ne olacak?

Eğer düzenlenen rapor komisyonca da uygun bulunursa mükelleften ödenmesi gereken verginin aslı aranıyor. Ancak vergi cezası kesilmiyor ve gecikme faizi de hesaplanmıyor.

Bu makalenin içeriği www.bugun.com.tr adresinden alınmıştır.