Bilindiği üzere, vergi kayıp ve kaçağının kontrol altına alınarak kayıt dışı ekonomi ile etkin mücadele yanında, verilerin toplanması, veri ambarlarının oluşturulması ve nihayetinde bu bilgilerin işlenerek ilgili birimlerin kullanımına sunulması hedefi başta olmak üzere kamusal hizmetlerin sunumunun kolaylaştırılması ve kırtasiyecilikten uzak bilişim teknolojisinin sunduğu imkanlardan azami yararlanma temel esprisine bağlı olarak uygulamada ilk olarak vergi kimlik numarası sistemi gerçekleştirilmiştir.

 

Öte yandan, 2006 Nisan ayında yürürlüğe giren Nüfus Hizmetleri Kanununu ile de kişiler adına düzenlenen bilumum belgelerde  Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasının ibrazı ve kullanılması zorunlu hale getirilmiştir.

 

Bu kapsamda bir yanda, vergi uygulamaları açısından verilen vergi kimlik numaraları, diğer yandan nüfus hizmetleri açısından kimlik numaralarının kullanılmasının zorunlu olduğu bir ikilem içerisinde, etkin ve işler üniter bir sistemin ilk adımı olarak farklı bu sistemlerin “Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Numarası” altında birleştirilmesi benimsenmiştir.

 

Yapılan düzenlemeler kapsamında bu uygulamaların ayrıntılarına ise aşağıda yer verilmeye çalışılacaktır.

II- İLGİLİ MEVZUAT HÜKÜMLERİ

 

Vergi kimlik numarası kullanımının yaygınlaştırılması hakkındaki 4358 sayılı Kanunun 2 nci maddesinde;

 

"Kamu idare ve müesseseleri ile diğer gerçek ve tüzel kişiler, Maliye Bakanlığınca belirlenecek işlemlerin yapılması sırasında, bu işlemlere muhatap veya taraf olan gerçek ve tüzel kişilerin vergi kimlik numarasını tespit etmek ve bu işlemlere ilişkin belge, hesap ve kayıtlarında vergi kimlik numaralarına da yer vermek zorundadırlar. Belirlenecek işlemlere muhatap veya taraf olan kişiler, vergi kimlik numaraları olmadığı takdirde, işlemlerin tamamlanmasından önce vergi kimlik numarası almak zorundadırlar.
Bu Kanuna göre vergi kimlik numarası tespit etme, belge, hesap ve kayıtlarında gösterme mecburiyeti kapsamına alınan kurum ve kuruluşların özel mevzuatlarında yer alan vergi kimlik numarasının kullanımını engelleyici veya kısıtlayıcı mahiyette olan hükümler uygulanmaz.

Bu Kanunda geçen "vergi kimlik numarası" tabiri, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 8 inci maddesi uyarınca gerçek ve tüzel kişilere verilen vergi numarasını ifade eder...."

 

şeklinde belirtilmiştir.

Vergi kimlik numarasının verilmesi ise 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 4108 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle değişik 8 inci maddesinin son fıkrasında yer alan;

 

"Türkiye Cumhuriyeti tabiyetinde bulunan her gerçek kişi ile tüzel kişilere bir vergi numarası verilir. Bu hükmün uygulanmasına ilişkin usul ve esasları tespit etmeye ve vergi numarasının kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişilerce yapılacak işlemlerle ilgili kayıtlarda ve düzenlenecek belgelerde kullanılması mecburiyetini getirmeye Maliye Bakanlığı yetkilidir."

 

hükmü ile gerçekleştirilmiştir.

Diğer taraftan, 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununun 47 nci maddesinde;

 

"(1) Kişiler adına düzenlenecek olan her türlü form, beyanname, kimlik kartı, vergi kimlik kartı, sürücü belgesi, pasaport gibi bütün tanıtıcı belgelerde Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasına yer verilir.

             (2)Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası kurumlar ile diğer gerçek ve tüzel kişilerin her türlü işlem ve kayıtlarında esas alınır..."

 

hükmü yer almaktadır.

Yukarıda belirtilen hükümler çerçevesinde, Türkiye Cumhuriyeti tabiyetinde bulunan gerçek kişilerin Türkiye Cumhuriyeti kimlik numaralarının vergi kimlik numarası olarak kullanılması kararlaştırılmıştır.

III- UYGULAMANIN USUL VE ESASLARI

III.1- VERGİ UYGULAMALARI AÇISINDAN T.C KİMLİK NUMARALARI

 
1 – Gerçek Kişiler

A – Türkiye Cumhuriyeti Vatandaşı Olan Kişiler

Bugüne kadar vergi kimlik numarası almış olan Türkiye Cumhuriyeti tabiyetinde bulunan gerçek kişilerin vergi kimlik numaraları ile Türkiye Cumhuriyeti kimlik numaralarının eşleştirilmesi sonucunda, vergi dairesi kayıtlarında Türkiye Cumhuriyeti tabiyetinde bulunan gerçek kişilerin vergi kimlik numaraları onbir haneli rakamdan oluşan Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasına dönüştürülmüş olup, 1/7/2006 tarihinden itibaren vergi dairelerince fiilen Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası kullanılmaya başlanılmıştır.

Türkiye Cumhuriyeti tabiyetinde bulunan gerçek kişiler için vergi kimlik numarası olarak Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasının kullanılmaya başlanıldığı tarihten itibaren belgelerde vergi kimlik numarası satırına onbir haneli Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası yazılacaktır.

Yapılan dönüştürme işlemi sonucunda, Vergi Usul Kanununun 8 inci maddesinin son fıkrasına istinaden çıkarılan Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğleri ile 4358 sayılı Kanunun verdiği yetkiye dayanılarak çıkarılan Vergi Kimlik Numarası Genel Tebliğlerinde belirtilen ve aşağıda yer alan  işlemlere taraf olan ve işlemleri gerçekleştirecek kişi ve kuruluşlara vergi kimlik numaralarını ibraz etmek zorunda bulunan Türkiye Cumhuriyeti tabiyetindeki gerçek kişiler vergi kimlik numarası olarak, Türkiye Cumhuriyeti kimlik numaralarını ibraz edeceklerdir.

 

Öte yandan,  Türkiye Cumhuriyeti tabiyetindeki gerçek kişiler, vergi mükellefiyetini gerektirecek faaliyetleri nedeniyle mükellefiyetinin tesis edileceği vergi dairesine, Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası yazılı bulunan nüfus cüzdanının noter onaylı bir örneğini yada vergi dairesi yetkililerine onaylatmak üzere aslı ve fotokopisini, Vergi Daireleri İşlem Yönergesinde işe başlama bildirimi ekinde istenilen belgelerle birlikte ibraz ederek mükellefiyet kaydı yaptıracaklardır. Nüfus cüzdanında Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası yazılı olmayan mükellefler için ise GİB/Sicil Sorgulama/T.C.Kimlik Numarası sorgulama ekranına girilerek Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası öğrenilecektir.

Vergi dairelerince tespit edilen veya işe başlama bırakma bildiriminde belirtilen veya ibraz edilen nüfus cüzdanında yazılı olan Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası GİB/Sicil Sorgulama/ Nüfus Cüzdanı Doğrulama Seçeneğinden ibraz edilen nüfus cüzdanının başta seri ve sıra numarası olmak üzere tüm bilgileri kontrol edilerek doğruluğu anlaşıldıktan sonra mükellefiyet tesisi yapılacaktır.

Vergi mükellefiyetini gerektirecek bir faaliyeti olmadığı halde, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 8 inci maddesinin son fıkrası ile 4358 sayılı Kanunun verdiği yetkiye dayanılarak çıkarılan tebliğlere istinaden ilgili gerçek ve tüzel kişilere vergi kimlik numarası ibraz etmek zorunda olan Türkiye Cumhuriyeti tabiyetinde bulunan gerçek kişiler, vergi kimlik numarası olarak Türkiye Cumhuriyeti kimlik numaralarını ibraz edeceklerinden, Türkiye Cumhuriyeti tabiyetindeki gerçek kişilere bu bent kapsamındaki işlemler için 01/01/2007 tarihinden itibaren vergi dairelerince potansiyel vergi kimlik numarası verilmeyecektir.

Türkiye Cumhuriyeti kimlik numaralarının ibraz edileceği iş ve işlemler ise aşağıdaki belirtilmiştir:

– Noterlik işlemleri,

– İcra ve İflas Kanunu uyarınca yapılacak takip işlemleri,

– Tapu işlemleri,

– 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu uyarınca yapılacak tescil işlemleri,

– Çek kullanımı,

– Banka ve benzeri finans kurumlarınca yapılacak işlemler,

– Posta çeki hesabının açtırılması,

– Pasaport alımı,

– Maliye Bakanlığınca belirlenecek diğer işlemler

 

-Bankacılık ve Mali Hizmet İşlemleri

Bankalar Kanunu’na veya özel kanunlara göre kurulmuş ve kurulacak bankalar ile yabancı ülkelerde kurulmuş olup da Türkiye’de şube açmak suretiyle faaliyette bulunan veya bundan sonra Türkiye’de şube açarak faaliyete geçecek olan bankalar (off-shore şubeleri dahil), 1.9.2001 tarihinden itibaren belirtilen bankacılık ve mali hizmetlerinde, müşterilerinin vergi kimlik numaralarını tespit ederler ve kullanırlar.

Bankaların, bankacılık ve mali hizmetleri vermelerinde müşterilerinin vergi kimlik numaralarını tespit etmeleri ve kullanmaları ile ilgili usul ve esaslar Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunun görüşü de alınarak 31.7.2001 tarihine kadar tespit edilecektir.

-Her Nev’i Tahvil, Bono ve Borçlanma Senedi İşlemleri

Bankalar (T.C. Merkez Bankası dahil) ve aracı kurumlar, 1.9.2001 tarihinden itibaren her nev’i tahvil, bono ve borçlanma senedi sattıkları müşterileri adına açtıkları hesaplarda; bunların kupon bedelleri ile vadeleri bitiminde gerek makbuz gerek fiziki olarak bu menkul kıymetleri ibraz eden kişilere itibarı değerlerini nakden veya hesaben ödeme veya başka bir hesaba havale işlemlerinden önce vergi kimlik numaralarının tespiti ve kullanımı ile ilgili işlemleri yapacaklardır.

-Kredi Kartı Okuma Makinesi İşlemleri

Bankalar ve kredi kartı okuma makinesi (pos makinesi ve imprinter cihazı) veren diğer kuruluşlar, üye işyerlerine kredi kartı okuma makinesi vermeden önce müşterilerinin vergi kimlik numaralarının tespiti ve kullanımı ile ilgili işlemleri yapacaklar ve bu müşterileri ile birlikte daha önce kredi kartı okuma makinesi verdikleri üye işyerlerinin bu cihazlarla yaptıkları satış tutarlarını aylık dönemler itibariyle Maliye Bakanlığına göndermeye devam edeceklerdir.

- Havale İşlemleri

Bankalar 1.9.2001 tarihinden itibaren yurt içi ve yurt dışına yapılan beş milyar lira veya muadili yabancı parayı geçen tutardaki Türk Lirası ve döviz havalelerini yapmadan önce göndericinin, havalenin yurt içine yapılması halinde (yurtdışından yapılan havaleler dahil) ödeme yapılmadan önce ayrıca alıcının da vergi kimlik numarasının tespiti ve kullanımı ile ilgili işlemleri yapacaklardır. Yabancı para havale miktarının hesaplanmasında T.C. Merkez Bankasının işlem günündeki efektif alış kuru uygulanacaktır.

Bankalar, 1.9.2001 tarihinden itibaren müşterilerinin havale yoluyla off-shore bankalar ile benzeri diğer mali kurumlarda hesap açma, sözleşme düzenleme ve diğer işlemlerine aracılık etmeleri halinde bu işlemlerini müşterilerinin vergi kimlik numarası altında bu konuda bilgi istenildiği zaman verecek şekilde ayrıca izlerler.

- Çek ve Senet (Bono) İşlemleri

Bankalar (T.C. Merkez Bankası dahil), 1.9.2001 tarihinden itibaren çek karnesi verecekleri müşterileri ile her ne ad altında olursa olsun tahsil için alınan çek bedellerinin ödenmesinden önce ödeme yapılacak kişiler ile tahsile kabul edecekleri senetler ve senet karşılığı kullandıracakları avans kredilerinde teminata alacakları senetleri, tahsilat ve teminat için kabul etmeden önce senedi tahsile veya teminata veren kişinin vergi kimlik numarasının tespiti ve kullanımı ile ilgili işlemleri yapacaklardır.

 - DİĞER MALİ İŞLEMLER

a. Sermaye Piyasası Kanunu Kapsamındaki Kurumlarca Yapılacak İşlemler

2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu kapsamına giren sermaye piyasası faaliyetlerinde bulunan sermaye piyasası kurumları 1.9.2001 tarihinden itibaren müşterilerine hesap açmadan, sözleşme ve işlemleri yapmadan önce vergi kimlik numaralarının tespiti ve kullanımı ile ilgili işlemleri yapacaklardır.

b. Ödünç Para Verme İşlemleri

90 sayılı Ödünç Para Verme İşlemleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname  uyarınca; ödünç para verme işleriyle uğraşan veya ödünç para verme işlerine aracılık eden ikrazatçılar, faktoring şirketleri ve finansman şirketleri 1.9.2001 tarihinden itibaren müşterilerine hesap açmadan, sözleşme ve işlemleri yapmadan önce vergi kimlik numaralarının tespiti ve kullanımı ile ilgili işlemleri yapacaklardır.

c. Özel Finans Kurumlarınca Yapılan İşlemler

Özel Finans Kurumlarının Kurulması, Faaliyetleri ve Tasfiyelerine İlişkin Esas ve Usullere Dair 83/7506 sayılı Karar’a  göre Türkiye’de kurulmuş ve 4389 Sayılı Bankalar Kanunu’na göre kurulacak olan özel finans kurumları, özel cari hesaplar ve kar ve zarara katılma hakkı veren hesaplar ile toplanan fonların üretim desteği sağlanması, kira akdi (leasing), kar ve zarara katılma yöntemi, mal karşılığı olan vesaikin alım satımı yoluyla kullandırılması işlemlerinde 1.9.2001 tarihinden itibaren müşterilerine hesap açmadan, sözleşme ve işlemleri yapmadan önce vergi kimlik numaralarının tespiti ve kullanımı ile ilgili işlemleri yapacaklardır.

Özel finans kurumları, yukarıda belirtilen işlemler dışında kalan faaliyetlerinde vergi kimlik numarasının tespiti ve kullanımında bankalar için getirilmiş olan düzenlemelere uyacaklardır.

d. Yetkili Müesseselerce Yapılan İşlemler

Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar’a İlişkin Tebliğler uyarınca kurulan ve kurulacak olan yetkili müesseseler, 1.9.2001 tarihinden itibaren 3.000 Amerikan Doları veya muadili efektif/döviz alış ve satış işlemlerinde ve müşterileriyle yapacakları sözleşmelerde işlem ve sözleşmeleri yapmadan önce vergi kimlik numaralarının tespiti ve kullanımı ile ilgili işlemleri de yapacaklardır.

Bu madde hükmü bankalar, özel finans kurumları ve posta merkezleri için de geçerlidir.

e. Posta Merkezi İşlemleri

Posta ve Telgraf Teşkilatı (PTT) merkezleri, posta çeki hesabı veya döviz pozisyonlu posta cari hesabı açtırmak için müracaat eden kişilerden 1.9.2001 tarihinden itibaren hesap açmadan ve sözleşme düzenlemeden önce vergi kimlik numaralarının tespiti ve kullanımı ile ilgili işlemleri de yapacaklardır.

Posta havalesi yapan PTT merkezleri ve şubeleri havale işlemlerinde vergi kimlik numarasının tespiti ve kullanımında bankalar için getirilmiş olan düzenlemelere, döviz alımı yapan PTT merkezleri ve şubeleri döviz alış işlemlerinde vergi kimlik numarasının tespiti ve kullanımında yetkili müesseseler için getirilmiş olan düzenlemelere uyacaklardır.

f. Finansal Kiralama İşlemleri

3226 sayılı Finansal Kiralama Kanunu’na göre kurulan ve kurulacak olan finansal kiralama şirketleri 1.9.2001 tarihinden itibaren finansal kiralama işlemleri ile ilgili sözleşmeleri yapmadan önce müşterilerinin vergi kimlik numaralarının tespiti ve kullanımı ilgili işlemleri yapacaklardır.

g. Sigortacılık İşlemleri

7397 sayılı Sigorta Murakebe Kanunu’na göre Türkiye’de kurulmuş ve kurulacak olan sigorta şirketleri ile yabancı ülkelerde kurulmuş olup da Türkiye’de şube açmak suretiyle faaliyette bulunan veya bundan sonra Türkiye’de şube açarak faaliyete geçecek olan sigorta ve reasürans şirketleri, 1.9.2001 tarihinden itibaren her türlü sigorta sözleşmelerini yapmadan önce sözleşme ve işlemlerin sahibi, muhatabı veya tarafı olan kişilerin vergi kimlik numaralarının tespiti ve kullanımı ile ilgili işlemleri yapacaklardır. Sigorta sözleşmeleri yapan banka şubeleri ve sözleşme yapma yetkisine haiz tüm aracı kuruluşlar da bu hükümlere uyacaklardır.

B – Yabancı Uyruklu Olan Kişiler

Türkiye Cumhuriyeti tabiyetinde olmayan yabancı uyruklu gerçek kişilere, Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası verilmediğinden, bunlar vergi dairelerince kendilerine verilen on haneli rakamdan oluşan vergi kimlik numaralarını kullanmaya devam edeceklerdir.Vergi mükellefiyetini gerektirecek faaliyetleri nedeniyle mükellefiyetinin tesis edileceği vergi dairesine pasaportlarının noter onaylı örneği yada vergi dairesi yetkililerine onaylatmak üzere aslı ve fotokopisini mükellefiyet tesisi için gerekli diğer belgelerle birlikte ibraz etmeleri halinde, kendilerine mükellefiyet kaydı yapılarak vergi kimlik numarası verilecektir.

Vergi mükellefiyetini gerektirecek bir faaliyeti olmadığı halde, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 8 inci maddesinin son fıkrası ile 4358 sayılı Kanunun verdiği yetkiye dayanılarak çıkarılan tebliğlere istinaden ilgili gerçek ve tüzel kişilere vergi kimlik numarası ibraz etmek zorunda olan yabancı uyruklu gerçek kişiler de, herhangi bir vergi dairesine pasaportlarının noter onaylı örneği yada vergi dairesi yetkililerine onaylatmak üzere aslı ve fotokopisi ile birlikte müracaat etmeleri halinde vergi dairelerince kendilerine potansiyel vergi kimlik numarası verilmesi işlemlerine eskiden olduğu gibi devam edilecektir.

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti vatandaşı gerçek kişilerin vergi kimlik numarası alabilmeleri için nüfus cüzdanlarının / pasaportlarının noter onaylı bir örneğini yada vergi dairesi yetkililerince onaylanmak üzere nüfus cüzdanlarının / pasaportlarının aslı ve fotokopisi ile birlikte müracaat etmeleri halinde, vergi dairelerince kendilerine potansiyel vergi kimlik numarası verilecektir.

2 – Tüzel Kişiler

Vergi mükellefiyetini gerektirecek bir faaliyet nedeniyle mükellef olan ya da vergi mükellefiyetini gerektirecek bir faaliyeti bulunmayan, ancak Vergi Usul Kanununun 8 inci maddesinin son fıkrasına istinaden çıkarılan Numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğleri ile 4358 sayılı Kanunun verdiği yetkiye dayanılarak çıkarılan Vergi Kimlik Numarası Genel Tebliğlerinde[1] belirtilen işlemlere taraf olan ve işlemleri gerçekleştirecek kişi ve kuruluşlara vergi kimlik numaralarını ibraz etmek zorunda bulunan tüzel kişiler daha önceden olduğu gibi mevcut ya da vergi dairelerinden yeni alacakları on haneli vergi kimlik numaralarını ibraz edeceklerdir.

Ticaret Sicil Memurlukları, yeni kurulacak sermaye şirketlerinin (anonim şirket, limited şirket ve eshamlı komandit şirket) kurucu ortakları, yönetim kurulu başkan ve üyeleri, genel müdürleri ile limited şirkette müdürlerden Türkiye Cumhuriyeti tabiyetinde olanların vergi kimlik numarası olarak Türkiye Cumhuriyeti kimlik numaralarının, yabancı uyrukluların ise vergi dairelerinden alınacak vergi kimlik numaralarının ilgili belgelere yazılmasını sağlayacaklardır.

3 – Yabancı Tüzel Kişiler

Vergi mükellefiyetini gerektirecek bir faaliyet nedeniyle mükellef olan yabancı tüzel kişilere vergi kimlik numarası verilmesi işlemlerine eskiden olduğu gibi devam edilecektir.

Vergi mükellefiyetini gerektirecek bir faaliyeti olmadığı halde, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 8 inci maddesinin son fıkrası ile 4358 sayılı Kanunun verdiği yetkiye dayanılarak çıkarılan tebliğlere istinaden ilgili gerçek ve tüzel kişilere vergi kimlik numarası ibraz etmek zorunda olan, yurt dışında yerleşik yabancı tüzel kişilerin potansiyel vergi kimlik numarası alması için kendi ülkelerinde geçerli kuruluş belgesinin Türkiye’nin o ülkede bulunan temsilciliğince onaylı Türkçe bir örneğini veya yabancı dilde onaylı kuruluş belgesinin tercüme bürolarınca tercüme edilmiş Türkçe bir örneğini ilgili vergi dairesine ibraz etmeleri halinde kendilerine potansiyel vergi kimlik numarası verilecektir.

4- Diğer Hususlar

Türkiye Cumhuriyeti tabiyetindeki gerçek kişiler, vergi kimlik numarası olarak Türkiye Cumhuriyeti kimlik numaralarını kullanacağından, bankalarca vergi kimlik numarasını ibraz edemeyen müşterilerinin vergi kimlik numaralarını toplu olarak vergi dairesinden talep etmesine yönelik işlemlerin açıklandığı 17.08.2001 tarih ve 44060 sayılı genel yazının Türkiye Cumhuriyeti tabiyetindeki gerçek kişilerle ilgili kısmı yürürlükten kaldırılmıştır.

Bankalar, kendilerine işlem yapmak için müracaat eden ancak vergi kimlik numarası ibraz edemeyen yabancı müşterileri için, öteden beri kullanılmakta olan “Yabancılar İçin Vergi Kimlik Numarası Talep Formu” nu doldurarak toplu olarak vergi kimlik numarası alabileceklerdir.

Öte yandan, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı gerçek kişiler için, vergi kimlik numarası olarak kullanılacak olan Türkiye Cumhuriyeti kimlik numaralarının tekrar üretilmesi, sistemden kaldırılması mümkün bulunmamaktadır.

Bu nedenle, 11 haneli vergi kimlik numaralarının (Türkiye Cumhuriyeti kimlik numaralarının) mükelleflerin iradesi dışında nüfus cüzdanı üzerinde resim değişikliği veya diğer sahtekarlık işlemleri yapılarak vergi dairelerine ibraz edildiğinin, 2003/1 Seri No.lu Vergi Kimlik Numarası İç Genelgesinde veya 15.09.2003 tarih 70/7033-158/38023 sayılı genel yazımızda açıklandığı üzere mahkeme kararı veya vergi inceleme raporu ile tespit edilmesi yada adli veya güvenlik makamlarınca bildirilmesi veya vergi dairesi müdürlüğünce yapılan araştırmalar sonucunda tespit edilmesi hallerinde, ilgili belgelerin tasdikli birer örneği anılan iç genelge kapsamında vergi daireleri tarafından Gelir İdaresi Başkanlığına gönderilecektir. Başkanlıkça merkezi vergi kimlik numarası veri tabanında kayıtlı olan vergi kimlik numaralarına tedbir konulacaktır.

Vergi kimlik numarasına tedbir konulan mükelleflerle ilgili işlem yapılmak istendiğinde, vergi dairesindeki bilgisayar ekranında vergi kimlik numarasına tedbir konulduğu yönünde bir uyarı mesajı görülecektir. Bu mesajın görüldüğü anda 11 haneli vergi kimlik numarasını (Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasını) ibraz eden mükelleften nüfus cüzdanı aslının ibrazı istenerek, GİB/Sicil Sorgulama/ Nüfus Cüzdanı Doğrulama Seçeneğinden ibraz edilen nüfus cüzdanının başta seri ve sıra numarası olmak üzere tüm bilgileri kontrol edilerek sorgulanacaktır.

Yapılan bu sorgulama sonucunda, ibraz edilen nüfus cüzdanındaki bilgilerde uygunsuzluk bulunmadığı ve nüfus cüzdanının kayıp/çalıntı olmadığının tespiti halinde mükelleften ikinci bir kimlik istenerek ibraz edilen ikinci kimlikteki resim ve bilgiler kontrol edilecek farklılık bulunmadığının tespit edilmesi halinde mükellefin işlemi yerine getirilecektir.

Vergi kimlik numarası uygulaması ile ilgili olarak kendilerine daha önce herhangi bir nedenle vergi kimlik numarası verilmiş Türkiye Cumhuriyeti tabiyetinde bulunmayan gerçek kişiler ile kurum ve kuruluşlar, işlemler sırasında vergi kimlik numarasını belirtir belgeyi (vergi dairesinden alınmış mükellef kimlik kartı, tahakkuk fişi, vergi dairesi alındısı, vergi levhası gibi) ibraz edeceklerdir. Türkiye Cumhuriyeti tabiyetinde bulunan gerçek kişiler ise Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasının yer aldığı bu bentte sayılan belgelerden birini veya nüfus cüzdanlarındaki ya da yetkili makamlardan alacakları yazılarda belirtilen Türkiye Cumhuriyeti kimlik numaralarını ibraz ederek işlemlerini gerçekleştireceklerdir.
 
Öteden beri faaliyetine devam eden Türkiye Cumhuriyeti tabiyetinde bulunan gerçek kişi mükelleflerce halen kullanılmakta olan ve Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre düzenlenmesi ve kullanılması zorunlu belgeler tükeninceye kadar kullanılmaya devam olunacaktır. Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasının vergi kimlik numarası olarak kullanılmaya başlanıldığı tarihten itibaren bastırılacak veya tasdik ettirilecek belgelerde ise yeni vergi kimlik numarası kullanılacaktır.

Ek olarak yine öteden beri faaliyetine devam eden Türkiye Cumhuriyeti tabiyetinde bulunan gerçek kişi mükelleflerden; 3100 Sayılı Katma Değer Vergisi Mükelleflerinin Ödeme Kaydedici Cihazları Kullanmaları Mecburiyeti Hakkında Kanun gereğince ödeme kaydedici cihaz kullanan mükellefler, ödeme kaydedici cihazlarını Türkiye Cumhuriyeti kimlik numaralarının vergi kimlik numarası olarak kullanılmaya başlanıldığı tarihten itibaren cihazlarının kullanma kılavuzlarından yararlanarak (cihaz mührünü bozmadan) tuşlarına basmak suretiyle fiş üzerine yeni vergi kimlik numarasını yazacak şekilde programlayacak veya aynı işlem yetkili servislere yaptırılabilecektir.

5– Uygulamanın Başlama Tarihi

Vergi Kimlik Numarası Genel Tebliğleri ile Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğlerinde, vergi kimlik numarasını tespit etme ve kullanma yükümlülüğü getirilen gerçek ve tüzel kişiler, Türkiye Cumhuriyeti tabiyetindeki gerçek kişilerin anılan tebliğlerde belirtilen işlemleri için vergi kimlik numarası olarak, Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasını tespit etme ve kullanmaya 1/11/2006 tarihinden itibaren başlayacaklardır.

1/11/2006 tarihine kadar, vergi kimlik numarasına ilişkin eski düzenlemelerin geçerli olacağı açıktır. Bu sebeple 1/11/2006 tarihine kadar ilgili işlemler için vergi kimlik numarası aranmaya devam edilecek; temin edilebilmesi durumunda da isteğe bağlı olarak ve vergi kimlik numarasına ek olarak Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası kullanılabilecektir.

Geçiş sürecinde olası problemlerin önlenmesi amacıyla, 1/11/2006 ile 1/1/2007 tarihleri arasında anılan işlemler vergi kimlik numarası veya Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasından herhangi birisiyle yapılabilecektir.

1/1/2007 tarihinden itibaren ise bahse konu olan tüm işlemlerde Türkiye Cumhuriyeti tabiyetindeki gerçek kişiler için vergi kimlik numarası olarak yalnızca Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası kullanılacaktır

III.2- DİĞER UYGULAMALAR AÇISINDAN T.C KİMLİK NUMARALARI

5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununun 47 nci maddesi kapsamında Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasına;

 

Kişiler adına düzenlenecek olan

 

-         Her türlü form,

-         Beyanname,

-         Kimlik kartı,

-         Sürücü belgesi,

-         Pasaport

 

ve bütün tanıtıcı belgelerde yer verilecek ve kurumlar ile diğer gerçek ve tüzel kişilerin her türlü işlem ve kayıtlarında esas alınacaktır.