Yurt dışında bulunan Türk vatandaşları, emeklilik yönünden bir takım avantajlara sahip bulunmaktadır. Türkiye’de bulunan vatandaşların geriye yönelik hizmet borçlanması çok sınırlı bulunurken, yurt dışında bulunan vatandaşların, yurt dışında geçen ve belgelendirilen çalışma sürelerinin sonradan borçlanma yolu hizmet kazanılması daha geniş tutulmuş bulunmaktadır. Bu açıdan bakıldığında geriye doğru hizmet kazanarak daha erken emekli olmak söz konusudur.

KİMLER YURT DIŞIHİZMET BORÇLANMASI YAPABİLİR?

Türk vatandaşlarından yurt dışında çalışanlar ile ev kadınlarından yurt dışında bulunanlar, yurtdışı hizmet borçlanmasından yararlanma hakkına sahip bulunmaktadır. Ayrıca
Sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelerden zorunlu göçe tabi tutulan ve Türk vatandaşlığına geçenlerin geldikleri ülkedeki çalışma sürelerini belirli şartlarda borçlanabilme imkanları bulunmaktadır.

BORÇLANMA KAPSAMINDA BULUNMAYAN SÜRELER

Yurtdışında geçen sigortalılık süreleri ile bu süreler arasında veya sonunda her birinde bir yıla kadar olan işsizlik süreleri veya ev kadını olarak geçen süreler borçlandırılmaktadır. Buna göre;
• 18 yaşın doldurulmasından önce yurtdışında sigortalı ve ev kadını olarak geçen süreler,
• Türk vatandaşlığının kazanılmasından önce veya Türk vatandaşlığının kaybedilmesinden sonra yurtdışında sigortalı veya ev kadını olarak geçen süreler,
• İkili sosyal güvenlik sözleşmesine göre kendilerine kısmi aylık bağlanmış olanların yurtdışında geçen sigortalılık süreleri arasında ve bu sürelerin bitim tarihinden sonraki işsizlik süreleri ile
• Sosyal güvenlik kanunlarına göre malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları kapsamında geçen sürelerle çakışan yurtdışı sürelerinin
Borçlandırılması imkanı bulunmamaktadır.

BORÇLANMA MIKTARININ TESPITI

Borçlanma tutarı, asgari ücret (666.00-TL) ile asgari ücretin 6,5 katı (4.329.00-TL) sınırları arasında kalmak kaydıyla başvuru sahibince seçilen prime esas günlük kazancın % 32’sinin borçlanılacak gün sayısı ile çarpımı kadardır. Borçlanmayı hak sahibi ölmüş ise hak sahipleri de yapabilme hakkına sahip bulunmaktadırlar.
Borçlanma tutarının tespitinde, adi posta veya kargo yolu ile veya Kuruma doğrudan yapılan yazılı başvurularda yurtdışı hizmet borçlanma talep dilekçesinin Kurumun evrak kayıtlarına intikal ettiği tarih esas alınmaktadır. Taahhütlü, iadeli taahhütlü veya acele posta olarak gönderilen yurtdışı borçlanma taleplerinde ise dilekçenin postaya verildiği tarih, Kuruma intikal tarihi olarak kabul edilmektedir.

Borçlanma başvuru sahiplerine borçlanma tutarı Türk Lirası cinsinden tebliğ edilmektedir.. Tebliğ edilen borç, Türkiye’de ödenmesi halinde Türk Lirası, yurtdışından ödenmesi halinde ise Türk Lirası karşılığı döviz olarak ödenmektedir.
Borcun tebliğ edildiği tarihten itibaren üç ay içinde ödenmemesi halinde, borçlanma işlemi geçersiz sayılır. Üç aylık süre içerisinde borcun bir kısmının ödenmesi halinde, ödenen miktara isabet eden süre geçerli sayılır. Borcun bir kısmını veya tamamını ödemeyenlerin, bu sürelerinin değerlendirilmesi, yeniden yazılı başvuruda bulunmaları ve tahakkuk eden borç miktarını süresi içinde ödemeleri şartına bağlı bulunmaktadır.

 

İSA KARAKAŞ

Sosyal Güvenlik Kurumu

Başkanlık Baş Müfettişi

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Uzmanı