“Beş yıl yemeden içmeden yaşayan var mı?” demeyin.
Var!
Hatta, bırakın 5 yılı 7 yıl hatta 10 yıl yemeden içmeden yaşayanlar bile var!..

KİMDİR BU KİŞİLER?
O kadar çok ki...
Taahhüt şeklinde (genellikle kamu kurumlarına) yıllara yaygın inşaat işi yapan şirketlerin çok özel bir durumları var. Bu şirketler, inşaat 5 yıl devam ederse 5 yıl boyunca, 10 yıl devam ederse 10 yıl boyunca, ortaklarına kazanç (yani kâr payı ya da temettü) dağıtamıyorlar.
Şirket ortağına kâr dağıtamayınca ya da borç para veremeyince, ortakları da 5 yıl 10 yıl yemeden içmeden yaşıyor gibi kabul ediliyorlar.

HER YIL VERGİ
İnşaat şirketi ortaklarına kâr dağıtamıyor veya borç para veremiyor ama her yıl düzenli olarak hatta yılda birkaç kez (her hakediş aldığında), içinde maliyetlerin de olduğu brüt geliri üzerinden yüzde 3 oranında vergi (stopaj) ödüyor.
Düşünebiliyor musunuz?
Adam 1 milyon TL hatta 10 milyon TL kazanan inşaat şirketinin (örneğin yüzde 99) ortağı. Kendisi, eşi ve çocuklarının yeme, içme, giyim, eğitim, sağlık, tatil vs harcamaları nedeniyle paraya ihtiyacı var. Ancak 10 milyon lira kazanan şirketten, kâra mahsuben 30 bin ya da 300 bin lira alamıyor. Şirketin yaptığı inşaat devam ettiği sürece, örneğin 10 yıl boyunca şirket ortağı ve ailesinin; yemeden, içmeden, çocukları okumadan, giyinmeden, hastalanmadan, tatil yapmadan yaşadığı varsayılıyor!

VERİRSE NE OLUR?
İnşaat şirketleri, kâr dağıtır ya da ortaklarına borç para verirlerse yandılar!
“Kırk katır mı kırk satır mı?” deyimine benzer bir durum yaşarlar.
Dün yazdığımız gibi; “örtülü kazanç dağıtımı” diye kurumlar vergisi, yüzde 15 stopaj, kâr payının gelir vergisi, yüzde 18 KDV, vergi ziyaı cezaları, faizler vs. vs. arka arkaya yağmur gibi yağar!..

HAPİSHANE YOLU
Dün ayrıntılı olarak açıkladık.
Yeni Türk Ticaret Kanunu, ortakların ve yakınlarının şirketten çektikleri paralara 6-30 bin liradan az olmayacak “idari para cezası” değil “adli para cezası” getiriyor.
Duruma göre bu ceza 100-200 bin TL’de olabilecek. Ödenmediği takdirde, hapishane yolu gözükecek. İdari para cezası olsaydı, hapis cezası uygulanamayacaktı.
Harun Kaynak’ın Yaklaşım Dergisi’nin Aralık 2011 sayısında ayrıntılı olarak açıkladığı gibi, özellikle yıllara yaygın inşaat işi yapan firmalarda, Yeni Türk Ticaret Kanunu, hapis olayı dahil ciddi sorunlar yaratacak.
Yeni TTK yürürlüğe girince, 5 yıl ya da 7-8 yıl kâr payı alamayan inşaatçı ne yapacak?
Evet.. Ne yapacak?
Kendi şirketinden, bir anlamda kendi parasını çektiği için hapse mi girecek?
Yasaya bakarsan, bin TL de çekse 30 bin TL ceza ödeyecek. Belki de 100 bin TL ödeyecek!..

ÇÖZÜM YOLU NE?
İki çözüm yolu var.
Birincisi acil; Türk Ticaret Kanunu’ndaki şirketinden borç alana hapis cezası yani adli para cezası maddesi değişmeli.
İkincisine gelince; “avans kâr dağıtımı” diye bir olay vardı. Yeni Türk Ticaret Kanunu’nun 509/3. maddesi uyarınca, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tebliği ile avans kâr dağıtımı konusunda bir düzenleme yapılır, olur biter.
Bu olmazsa, ödenen yüzde 3 stopaja göre, brüt gelirin yüzde 10-15’i kâr kabul edilir ve bu kârın dağıtımına izin verilir.
Sorun da çözümlenmiş olur.
Bu kadar basit...

Bu makalenin içeriği www.hurriyet.com.tr adresinden alınmaktadır.