Mart ayında gelir vergisi beyannamesi verecek olanlar, tahakkuk eden verginin
birinci taksitini ay sonuna kadar ödemek zorundalar.
“Ancak herkes mutlaka vergi ödeyecek” diye bir olay yok.
Bazı
mükellefler de üste para yani “vergi iadesi” alacaklar.
ŞİRKET ORTAKLARI
Anonim ya da limited şirket ortakları, şirket kâr dağıttığında belli bir
gelir elde ediyorlar.
Kâr dağıtımı nedeniyle elde edilen gelir;
- Anonim
şirket ortağı gerçek kişi yönünden “temettü”
- Limited şirket ortağı
yönünden de “kâr payı”
geliri oluyor. Bu aşamada;
1. Şirketin, ortağı
olan gerçek kişilere kâr dağıtımı “yüzde 15 oranında stopaja” yani vergi
kesintisine tabi tutuluyor.
2. Gerçek kişi ortak, payına düşen kâr payı ya
da temettünün gayrisafi tutarı (yani stopaj yapılmadan önceki tutarı), 46 bin
lirayı aşmışsa, yarısını beyan ediyor (Gelir Vergisi Kanunu’nun 22. maddesine
göre, kâr payı veya temettünün yarısı, gelir vergisinden müstesna tutuluyor).
3. Gelirin yarısı beyan ediliyor ama daha önce dağıtılan kârın tamamı
üzerinden yüzde 15 vergi kesilmişti. Hesaplanan gelir vergisinden, bu vergi
(stopaj) mahsup edilince, brüt gelir tutarı 252 bin 800 liraya (2012’de 275 bin
600 lira) kadar olanlar, gelir vergisi ödemedikleri gibi, üste vergi iadesi
alıyorlar.
4. Buna göre, 2011 yılı brüt temettü ya da kâr payı geliri;
-
100 bin TL olan 3 bin 580 TL,
- 150 bin TL olan 2 bin 570 TL,
- 200 bin
TL olan 1320 TL ,
“vergi iadesi” alıyor.
İŞYERİ KİRASI
Gayrimenkulünü işyeri olarak kiraya verenler;
1. Bu gelirleri dışında
beyana tabi başka gelirleri yoksa (tek işverenden ücret, emekli aylığı, faiz,
repo, fon ve benzeri gelirler beyana tabi değil), işyeri kirasının 2011’de
yıllık gayrisafi tutarı 23 bin lirayı aştığında, bu gelirlerinin tamamını beyan
ediyorlar.
2. İşyeri kirasının beyannamesi verildiğinde, hesaplanan gelir
vergisinden yıl içinde kiracının kestiği yüzde 20 vergi (stopaj) mahsup
ediliyor.
3. Böyle olunca, 2011’de yıllık kira geliri 101 bin 120 liraya
(2012’de yıllık 110 bin liraya) kadar olanlar, gelir vergisi ödemedikleri gibi
üste “vergi iadesi” alıyorlar.
4. Buna göre, brüt yani gayrisafi işyeri kira
geliri 2011’de yıllık;
- 36 bin TL olan 1990 TL,
- 60 bin TL olan 1930
TL,
- 84 bin TL olan 1070 TL.
“vergi iadesi” alıyor.
İade için vergi
dairesine dilekçe verip, vergi kesintisi (stopaj) ile ilgili belgeyi de eklemek
suretiyle, vergi iadesini talep etmek gerekiyor.