"Birer evi olan karı-koca, emlak vergisi ödeyecek mi ödemeyecek mi?"
Hemen açıklayalım; duruma göre ödeyecek, duruma göre ödemeyecekler.
Şimdi bunları tek tek açıklayalım.
GELİRİ OLMAYAN EMEKLİLER
Birer konutu olan emekli karı-koca, başka bir gelirleri yoksa, ilgili belediyeye 38 Seri No.lu Emlak Vergisi Genel Tebliği ekinde yer alan “Tek meskeni olan (intifa hakkına sahip olanlar dahil) Emeklilere, Dul ve Yetimlere Ait Form”u doldurarak vermeleri halinde, sıfır oranlı emlak vergisinden ayrı ayrı yararlanırlar (GİB. Kocaeli VD., Bkz. 12.04.2011 tarih ve EVK-2010-5-30 sayılı özelgesi).
ÇALIŞAN EMEKLİYE VERGİ VAR
Emekli olduktan sonra, ücretli olarak ya da kendi adına çalışanlar, bir evleri dahi olsa, emlak vergisi ödeyecekler.
26 BİN TL'NİN ÜZERİNDE FAİZ
Emekli, işsiz veya ev hanımının, 2013 yılında 26 bin liranın üzerinde faiz, repo, kâr payı, temettü ve benzeri menkul sermaye iradı geliri varsa, 2014’de emlak vergisi ödeyecek.
Ancak, yılda 30.000 lira emekli aylığı, 22 bin lira da banka mevduat faizi, toplam 52 bin lira yıllık geliri olan emekli Niyazi Bey, brüt alanı 200 m2'nin altında olan evi için emlak vergisi ödemeyecek.
EVLERDEN BİRİNİN YAZLIK OLMASI
Emekli Abdi Bey'in İstanbul'da, ev hanımı olan eşi Necla Hanım'ın da Çeşme'de yazlık evi
vardır. Her iki ev de brüt olarak 200 m2'nin altındadır.
Abdi Bey, emlak vergisi ödemeyecek. Eşi Necla Hanım ise, evi "yazlık ev" olduğu ve yılda bir veya bir kaç ay kullanıldığı için emlak vergisi ödeyecek.
EVİN KİRAYA VERİLMESİ
Her ikisi de emekli karı-kocanın, brüt alanı 200 m2’nin altında birer evlerinin olması ve evlerden birinin kiraya verilip, diğerinde oturulması halinde, kiraya verilen ev için emlak vergisi ödenir. Oturulan ev için ödenmez (Maliye Bak. GİB. Zonguldak V.D.Bşk.’nın 23.03.2011 Tarih ve EMLV-8-8 sayılı özelge ile yaptığı açıklama da bu yöndedir).
EVİ KİRAYA VERİP KİRADA OTURULMASI
Evini kiraya verip, kendisi de kirada oturan emekli, işsiz veya ev hanımı, emlak vergisi ödemez.
Bu durum Maliye Bakanlığı'nın yayınladığı 38 Seri No.lu Emlak Vergisi Genel Tebliği'nin I/3-a bölümünde verilen örnekte, açıkça belirtiliyor.
Karı ve kocanın, evlerini kiraya verip, kendilerinin de kirada oturmaları halinde, kirayı ödeyen çiftlerden hangisi ise, o emlak vergisi ödemez.
Ancak kiraya verilen iki konutun kira gelirinin, kira ile oturulan evin kirasını ancak karşılaması
ve kira ile oturulan evin kira sözleşmesinin de karı-koca adına olması halinde, karı-kocanın
emlak vergisi ödememesi gerektiği düşüncesindeyiz.
ENGELLİ OLANLAR
Kadın ve erkeğin her ikisinin de engelli olması ve brüt 200 m2'nin altında birer evlerinin olması halinde, ayrıca çalışıyor olsalar veya 500 bin lira işyeri kirası, 800 bin lira faiz gelirleri elde etseler dahi, emlak vergisi ödemezler.
Engelli olanlardan birinin brüt alanı 200 m2'nin altında bir evi varsa, fabrikatör de olsa, değişik yerlerden milyonlarca lira geliri de olsa emlak vergisi ödemez.
Engelli olanların, bir evi olsa ve onu da kiraya verip, kendisi kirada oturmasa dahi emlak vergisi ödemezler.
BİR EVİ İKİ ARSASI OLAN
Emekli Selim Bey'in, İzmir'de Kordon manzaralı brüt alanı 190 m2 bir evi ve (gelir getirmeyen)
biri İzmir'de, diğeri İstanbul'da toplam 8 milyon lira değerinde iki arsası vardır.
Selim Bey, İzmir'deki evi nedeniyle emlak vergisi ödemeyecek ancak iki arsası için ödeyecek.
LOJMANDA OTURUP EVİNİ BOŞ TUTAN EMEKLİ
Lojmanda oturan emekli, ev hanımı veya işsizin, evini kiraya vermeyip boş tutması halinde, indirimli bina vergisi oranı (sıfır) uygulamasından yararlanması mümkündür (Maliye Bakanlığı Gelir İd. Bşk. Kayseri Vergi D. Bşk.’nın 21.03.2011 tarih ve EMLAK-20-25-19 sayılı özelgesi de bu yöndedir).
BELEDİYE CAFER AMCA’YI NİYE ÜZÜYOR?
Cafer Amca, 78 yaşında. Bir de onu dinleyelim:
“Çocukları evlendirdik ve hanımla yalnız kaldık. İstanbul’un kalabalığı, trafiği ve gürültüsünden kaçıp, kalan ömrümüzü sakin bir ortamda tamamlamak istedik. Yazlık bir ev aldık ve sürekli burada yaşıyoruz. Emekli aylığı dışında başka bir gelirim yok. Belediye diyor ki; ‘Amca, yazlık evlere sıfır vergi yok. Ödeyeceksin..’ Dedim ona ki; ‘Evladım ben bu evde yaz-kış devamlı oturuyorum.’ Hiç oralı olmadı, ısrar ettim. Nuh diyor, Peygamber demiyor.”
Cafer Amca, son çare bize yazmış, “Ne yapayım?” diye soruyor. Cafer Amca rahat ol. Ara sıra dinlenmek amacıyla gidilen yazlık evlere emlak vergisi ödeniyor. Ancak sizin gibi devamlı oturanlar, vergi ödemeyecekler (EVK Md. 8/2). Belediyeye bir dilekçe verin. Olumsuz yanıt alırsanız bana gönderin, gerekeni yapayım.
DUL KADINLARA YOKMUŞ
Hayriye Hanım, eşini kaybetmiş. Eşinden aldığı dul aylığı dışında hiçbir geliri yok. Emlak vergisi ödememek için belediyeye gittiğinde, şu yanıtı alıyor;
“Siz emekli değilsiniz. Muafiyet emeklilere var. Kocanız emekliymiş o da ölmüş. Sıfır oranlı emlak vergisinden yararlanamazsınız.”
Yasaya bakıyoruz;
Geliri kanunla kurulan sosyal güvenlik kurumlarından aldıkları aylıktan ibaret bulunanlar, sıfır oranlı emlak vergisi avantajından yararlanabiliyor (EVK Md. 8/2). Ayrıca ev hanımları ve işsizler de
Öyle anlaşılıyor ki bazı belediyeler vatandaşa “hizmet değil işkence” yapıyorlar.
Bu makalenin içeriği www.hurriyet.com.tr adresinden alınmaktadır.