22 MİLYON kişiyi ilgilendiren, önemli bir sorun çözümlendi.
Bu güne kadar gayrimenkul sahiplerine;
"Gayrimenkulünün değerini şu kadar takdir ettim. Hiç sesini çıkarma, kuzu kuzu emlak vergini öde, kural bu.. İtiraz hakkın yok"
deniliyordu!..
Bu olay ilk kez, bundan yaklaşık 10 yıl önce, Hürriyet'teki ilk yazımda "Ankara Yandı" manşetiyle duyurulmuştu. O dönemde arsa değerleri yüzde 10 bin, yüzde 15 bin yükseltilmişti. Arsa değeri, evlerin değerini de, "arsa payı" nedeniyle yükseltiyordu.
Ortalık iyice karışmıştı.
FIKRA GİBİ DEĞER
Yaşanmış başka olayda da; bir semtte, arsa değerini takdir ederken, eski TL'deki milyar liranın, yeni TL'de bin lira olduğu atlanmış ve arsa metrekaresi, bin lira yerine bir milyar lira olarak takdir edilmişti. Böyle olunca, vatandaşın 500 m2 arsasının değeri 500 milyar lira (Türkiye bütçesinden de fazla) çıkmıştı.
Bu değere inanamayan vatandaş, 500 milyar lira üzerinden hesaplanan 3 milyar lira emlak vergisine itiraz etmek istemiş "İtiraz hakkın yok" denilmişti.
Diğer arsa sahipleri ve ev sahipleri de benzeri durumda oldukları için milyarlarca lira emlak
vergisi ile karşılaşmışlardı.
Tabii.. onların da itiraz hakkı ve ödeyecekleri milyar liraları yoktu.
Belediye'ye dediler ki; "gayrimenkulümüzü, takdir ettiğiniz değerin binde birine size satalım."
Ona da yanaşılmadı!
Sonunda, "özel bir yasa" çıkartılarak düzeltilmişti!.
Nasıl fıkra gibi değil mi?
ANAYASA MAHKEMESİ 'DUR' DEDİ
Bir vatandaş "Böyle saçma şey olmaz" diyerek dava açtı.
Kendisine, "takdir komisyonunun takdir ettiği arsa m2 değerine, şahıslar dava açamaz" denildi. Vatandaş olayın peşini bırakmadı ve bununla ilgili yasa maddesinin (yani Vergi Usul Kanunu'nun Mükerrer 49. maddesinin) Anayasa'ya aykırı olduğu iddiasıyla yeni bir dava açtı. Bursa İkinci Vergi Mahkemesi de başvuru gerekçesini yerinde görüp, olayı Anayasa Mahkemesi'ne taşıdı.
Anayasa Mahkemesi de; "Kanun koyucu itiraz konusu kural ile, takdir komisyonlarınca belirlenen değerlere karşı vergi mükellefi olan ve olaydan doğrudan etkilenebilecek kişilere dava açma hakkı verilmemekte sadece yasada değinilen kurum ve kuruluşları harekete geçirerek, asgari ölçüde arsa ve arazi birim değer tespitlerine karşı dava açılabilmesi imkanı tanınmaktadır. Emlak vergisi mükelleflerinin ödeyeceği verginin hesaplanmasında esas alınan takdir komisyonu kararları idari bir tasarruf olduğu için buna karşı mükelleflere yargı yolunun kapatılması, Anayasayla güvence altına alınmış olan hak arama hürriyeti ve hukuk devleti ilkesi ile bağdaşmamaktadır."
diyerek, vatandaşların bireysel dava açmalarına engel olan yasa hükmünü, Anayasa'nın 2 ve 36. maddelerine aykırı bularak iptal etti (Anayasa Mahkemesi'nin 31.5.2012 tarih ve E.2011/38, K.2012/89 sayılı kararı. Kararın tam metni için Bkz.13 Ekim 2012 tarih ve 28440 sayılı Resmi Gazete).
DELİ DUMRUL VERGİSİ GİBİYDİ
Şu ana kadar ki uygulamada, vatandaşın;
- Arsasının değeri takdir ediliyor, binasının değeri de buna göre artıyor.
- Ardından "Şu kadar vergiyi itirazsız öde" deniliyor.
"Köprüden geçenden bir akçe, geçmeyenden iki akçe" alan Deli Dumrul'u da geride bırakan Emlak Vergisi isteniyordu.
Neyse.. geç de olsa bir hatadan, Anayasa Mahkemesi sayesinde dönüldü.
Vatandaş, 2013 yılında takdir edilecek değerlere itiraz edip, dava açabilecek...
Bu makalenin içeriği www.hurriyet.com.tr adresinden alınmaktadır.