1 TEMMUZ 2012 tarihinden itibaren, ev sahipleri ile kiracılar arasında “kiranın
hangi oranda artacağı” konusunda, sorun yaşanmayacak.
Nedenine gelince,
dün itibariyle yürürlüğe giren Yeni Borçlar Kanunu ile “ev kiralarındaki yıllık
artış oranı” açıklandı.
ÜFE’YE GÖRE ZAM
Yeni Borçlar Kanunu ile
yapılan düzenlemeye göre; 1 Temmuz 2012’den itibaren, konut kira artışları, son
bir yıllık süre içinde Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan,
üretici fiyat endeksindeki (ÜFE) artış oranını aşamayacak. Bu kural bir yıldan
daha uzun süreli kira sözleşmelerinde de uygulanacak (Borçlar Kanunu, Md.344).
Örneğin, kira sözleşmesi Temmuz 2012 ayında dolmuşsa, yıllık kira artışı;
Temmuz ayında açıklanan, son bir yıllık dönemde ÜFE’de ortaya çıkan artış
oranına göre belirlenecek
BEŞ YILIN DOLMASI
Beş yıldan uzun
süreli veya beş yıldan sonra yenilenen kira sözleşmelerinde ve bundan sonraki
her beş yılın sonunda, yeni kira yılında uygulanacak kira bedeli konusunda,
taraflar kendi aralarında anlaşamazlarsa, mahkemeye başvurup “kira tespiti”
talebinde bulunacaklar.
Bu gibi durumlarda hakim; ÜFE’deki artış oranı,
kiralanan evin durumu ve emsal kira bedellerini göz önüne almak suretiyle, kira
tutarını belirleyebilecek (Md.344/3).
İŞYERİNE YOK
İşyeri
kiralamalarında, ÜFE’ye göre kira artış oranının belirlenmesi zorunlu değil.
İşyeri kiralarında ÜFE uygulaması, 2020 yılına kadar ertelendi.
DEPOZİTO
Ev sahiplerinin kiracılardan talep edebilecekleri
“depozito” tutarı, üç aylık kira tutarını aşamayacak.
Bu para, “kiracı
tarafından” vadeli mevduat olarak bankaya yatırılacak. Ancak, kiraya verenin
onayı olmaksızın, kiracı bu parayı çekemeyecek.
DİĞER HUSUSLAR
Kiraya verilen evle ilgili zorunlu sigorta, vergi ve benzeri
yükümlülükler, aksi kararlaştırılmamış ve yasada öngörülmemiş ise ev sahibi
tarafından karşılanacak (Md.302).
Sözleşmede kira bedeli yabancı para
cinsinden belirlenmişse, “beş yıl geçmedikçe” kira bedelinde değişiklik
yapılamayacak.
Kiraya veren, ihtiyaç nedeniyle gayrimenkulün boşaltılmasını
sağladığında, “haklı sebep” olmaksızın, o gayrimenkulü “üç yıl geçmedikçe” eski
kiracısından başkasına kiralayamaz.
Bu hakkın, kiraya verenin yapacağı
yazılı bildirimi izleyen “bir ay içinde” kullanılması gerekir.
Kiraya veren;
bu hükümlere aykırı davrandığı takdirde, eski kiracısına son kira yılında
ödenmiş olan bir yıllık kira bedelinden az olmamak üzere, “tazminat” ödemekle
yükümlü olacak (Md.355).
Bu makalenin içeriği www.hurriyet.com.tr adresinden alınmaktadır.