Yasalarımızdaki “işçi memur ayırımı” şaşırtıcı örneklerle dolu.
Bunlardan biri de “evlat edinme” ile ilgili..
Memur evlat edindiğinde, 24 ay “ücretsiz izin” verilmesine karşın, SSK’lı işçi (4/a’lı) evlat edindiğinde, bırakın 24 ayı veya 24 günü, 24 saat bile izin yok!
KOCASINA DA VAR
6111 sayılı yasa ile yapılan düzenlemeye göre; evlat edinen kadın memur değilse, memur olan kocasına, talebi üzerine 24 aya kadar “ücretsiz izin” verilebiliyor. Memur olmayan erkeğin evlat edinmesi durumunda da memur olan eşine 24 aya kadar ücretsiz izin veriliyor.
Evlat edinen her iki eşin de memur olması durumunda, bu süre, eşlerin talebi üzerine 24 ayı geçmeyecek şekilde, birbirini izleyen iki bölüm halinde eşlere kullandırılıyor.
DOĞUM İZNİ
Memur doğum yapınca, iki yıla kadar “ücretsiz izin” verilebiliyor.
Memurun doğum yapan eşi de memur değilse, talep etmesi halinde memura “ücretsiz izin” veriliyor.
İşçi doğum yapınca, en fazla altı aya kadar “ücretsiz izin” verilebiliyor. Kocasına ise, altı ay ya da iki yıl “ücretsiz izin” yok. Daha ötesi, iki saat bile yok!
MEMUR KIZI OLMANIN AVANTAJI
Memur olan birinin ölümü halinde, memur olmayan kızına “bekar olduğu sürece” babasından aylık bağlanıyor. Başka bir anlatımla ölen memurun kızı SSK’lı olarak çalışsa ve ayda 10 bin lira geliri olsa ya da kendi adına bir işyeri hatta fabrikatör olsa bile, “bekar” olduğu sürece, ölen anne ve babasından aylık alabiliyor.
Ölen babası veya annesi SSK’lı işçi olan kız çocuğu, bekar olsa dahi herhangi bir işte çalıştığı için anne veya babasından aylık alamıyor.
ÖRNEK: Beş yıldızlı otelin sahibi ve bekâr olan Aylin, memur emeklisi ölen babasından aylık alabiliyor. Aynı otelde asgari ücretle işçi ve bekâr olan Belgin, SSK emeklisi ölen babasından dolayı, 1 kuruş dahi aylık alamıyor.
EŞİ DOĞUM YAPAN İŞÇİ VE MEMURUN FARKI
Memurun eşi doğum yaptığında, memur olan kocasına, yasa gereği 10 gün “babalık izni” veriliyor.
İşçinin eşi doğum yaptığında, işçinin yasal olarak bir gün hatta bir saat bile “babalık izni” hakkı yok.
Nedenine gelince.. memur eşinin “doğum” yapması halinde, kocasına verilecek “babalık izni” ile ilgili yasal düzenleme var. İşçi eşinin doğum yapması konusunda yok. Oysa ikisinin de eşi doğum yapmış ve ikisi de baba!
BİRİ ÇALIŞIR DİĞERİ ÇALIŞMAZ
Memur ücretini çalışmadan peşin alır. İşçi ise, çalıştıktan sonra ücretini alır.
Memurun ücretinden “yüzde 1 işsizlik yardımı kesintisi” yapılmaz.
İşçinin ücretinden yapılır.
İŞÇİNİN VERGİSİ DAHA YÜKSEK
Memurların (üst kurullar ve bazı sözleşmeli personel hariç), aldığı ücretin yüzde 70-80’i gelir vergisine tabi tutulmuyor. İşçi ücretlerinde böyle bir uygulama yok.
MEMURUN EMZİRMESİ DE FARKLI
Doğum nedeniyle, “emzirme yardımı” olarak memura 184, işçiye 94 lira ödeniyor.
“Süt izni” olarak, memur kadına ilk 6 ay için “üç saat”, sonraki 6 ay için 1.5 saat izin veriliyor. İşçi kadına ise bir yıl boyunca 1.5 saat izin veriliyor.
İkisi de yeni doğan çocuk… Peki, bu farklar neyin nesi?
Olaya, Anayasa’nın “eşitlik ilkesi” yönünden bakıldığında, eşit olmayanı değil, eşit olanı bulmak zor..
Bu makalenin içeriği www.hurriyet.com.tr adresinden alınmaktadır.